Το The MET συμπεριλαμβάνεται σίγουρα στα μεγαλύτερα Μουσεία του Κόσμου. Το The Metropolitan Museum of Art, λόγω του ειδικού βάρους του, υποτίθεται πως πρέπει να είναι ακριβές στις αναφορές που αφορούν τα δικά του εκθέματα. Κι όμως όσον αφορά τον Jean Desses κάνει λάθος! Στην έκθεσή του “In Pursuit of Fashion: The Sandy Schreier Collection” αναφέρει τον Έλληνα δημιουργό ως “Jean Dessès (French, born Egypt), Alexandria 1904–1970 Athens”. Μεγάλο λάθος…

Διαβάστε ακόμη: Valentino | Un Italiano vero

Καλή αρχή

Ο Γιάννης Ντεσές είναι γιος μιας εύπορης οικογένειας Αιγυπτιωτών – η μητέρα του με ρίζες από την οικογένεια Μπενάκη και τη Χίο. Μικρός, λέγεται, ότι βοήθησε τη μοδίστρα της μητέρας του να λύσει ένα σχεδιαστικό πρόβλημα που προέκυψε από μια πτυχή σε λάθος σημείο. Λέγεται επίσης πως έραβε τα φορέματα συμμαθητριών από το σχολείο. Γεγονός ή απλώς φήμες; Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με σιγουριά προς το παρόν, πάντως ενόσω βρίσκεται για σπουδές Νομικής στο Παρίσι και λίγο προτού τις ολοκληρώσει το 1925, τις διακόπτει και πιάνει δουλειά στο ατελιέ της madame Jane.

Στο Maison Jane της Rue de la Paix παραμένει ως μαθητευόμενος για μια δωδεκαετία μέχρι το 1937 όπου ανοίγει τον δικό του οίκο. Η πρώτη του κολεξιόν δέχεται πολύ ενθαρρυντικές κριτικές για την καινοτόμο οπτική του νεαρού σχεδιαστή. Ο Γιάννης Ντεσές λανσάρει αμέσως το πρώτο του γυναικείο του άρωμα Celui το 1938.

Το ξεκίνημα είναι αισιόδοξο, όμως η συνέχεια είναι πραγματικά θριαμβευτική. Με την οικονομική υποστήριξη ενός εξαδέλφου του ξεπερνάει σχετικά ανώδυνα τα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ταξιδεύει πολύ ανά τον κόσμο, μελετάει την κλασική γλυπτική κι εμπλουτίζει την οπτική του. Μετακομίζει τον οίκο του στον ιδιόκτητο πύργο του Gustave Eiffel, στη Rue Rabelais 15, όπου ανοίγει δύο μπουτίκ στο ισόγειο.

Το στίγμα

Ο Γιάννης Ντεσές παρουσιάζει στην Υψηλή Ραπτική τις αρχαιοελληνικές πτυχώσεις από σιφόν και μουσελίνα στις βραδινές τουαλέτες, την ίσια εφαρμοστή γραμμή, τα στενά σακάκια, τα κεντητά φορέματα και τις χυτές, αέρινες φούστες. Για τρεις δεκαετίες ’40, ’50 και ’60 λογίζεται στους κορυφαίους δημιουργούς της Γηραιάς Ηπείρου (δεν υπάρχουν κι άλλοι την εποχή εκείνη).

Οι δημιουργίες του λατρεύονται κυριολεκτικά από τις γαλαζοαίματες, αλλά και τις κυρίες της καλής κοινωνίας. Η βασιλική οικογένεια τις Ελλάδας, η Λίλια Ράλλη, η Τίνα Λιβανού (πρώτη σύζυγος του Ωνάση), η Μαρία Κάλλας, η Wallis Simpson Δούκισσα του Γουίντσορ, η Δούκισσα του Κεντ, η Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ Jackie Kennedy. Όμως και κορυφαίες σταρ όπως η Μαρία Κάλλας, η Marlene Dietrich, η Rita Hayworth, η Michele Morgan, η “φαρμακερή” κοσμικογράφος Elsa Maxwell, επισκέπτονται τακτικά το ατελιέ του για να εμπλουτίσουν τις γκαρνταρόμπες τους με δημιουργίες. Το 1962 σχεδιάζει το νυφικό της Πριγκίπισσας Σοφίας για το γάμο της με τον μετέπειτα Βασιλιά της Ισπανίας Juan Carlοs.

Μόδα για όλους

Λίγο πριν τη δεκαετία του ’60 ο Γιάννης Ντεσές διαβλέπει έγκαιρα πως «η Υψηλή Ραπτική είναι ξεπερασμένη και το Prêt a Porter είναι το μέλλον» και αφιερώνει εκεί το κύριο βάρος της παραγωγής τού οίκου. Συστήνει την εταιρεία Jean Dessès Diffusion και ανοίγει τη δική του μπουτίκ στις Galeries Lafayette, συνεργάζεται στην Αθήνα με τον οίκο γουναρικών Σιστοβάρη τον «Οίκο Σιστοβάρη-Dessès». Στο ατελιέ του εργάζονται ο Valentino ως βοηθός του και ο Guy Laroche ως μαθητευόμενος σχεδιαστής.

Εισέρχεται στην αμερικανική αγορά σε συνεργασία με την αμερικανική εταιρεία Raymodes και σχεδιάζει ειδικές σειρές ετοιμοφόρετων ενδυμάτων για τα πολυκαταστήματα Bergdorf Goodman, Neiman Marcus και Saks. Στο αποκορύφωμα της δόξας του ο Γιάννης Ντεσές απασχολεί 200 περίπου υπαλλήλους και έχει τζίρους 250 εκατ. γαλλικών φράγκων.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης με τον οποίο ήδη συνεργάζεται σε κάποια επιχειρηματικά πλάνα του αναθέτει να σχεδιάσει τις πρώτες στολές της Ολυμπιακής Αεροπορίας που μόλις απόκτησε από το ελληνικό δημόσιο. Γίνεται ο πρώτος σχεδιαστής που φωτογραφίζει τις δημιουργίες του στην Ακρόπολη!

H Renée Zellweger εμφανίστηκε στο κόκκινο χαλί με ένα κίτρινο έξωμο βραδινό φόρεμα, δημιουργία του Desses. (Photo by SGranitz/WireImage)

Επιστροφή στο μέλλον

Στον κολοφώνα της δημιουργικότητάς του το 1963, η υγεία του τον προδίδει. Η απόφαση να κλείσει οριστικά τον οίκο υψηλής ραπτικής του συνταράσσει τον κόσμο της μόδας. Αποσύρεται στην Αθήνα και συνεχίζει να ασχολείται για λίγο ακόμα με τον οίκο Pret a Porter, ώσπου τον κλείνει και εκείνον και πεθαίνει το 1970.

Εικοσιπέντε χρόνια αργότερα το 21χρονο μανεκέν Kate Moss εμφανίζεται στο πάρτι για τα 80α γενέθλια του Frank Sinatra με ένα Little Black Dress με φτερά μαραμπού και κλέβει κυριολεκτικά την παράσταση. Είναι μια vintage δημιουργία του Γιάννη Ντεσέ, όπως επεξηγείται στις λεζάντες των φωτογραφιών. Το ίδιο συμβαίνει και το 1999, η Naomi Campbell σε δεξίωση των Christie’s, εμφανίστηκε με δικό του δημιουργία.

To 2001, η Renée Zellweger είναι υποψήφια για το Όσκαρ Α’ Γυναικείου ρόλους για την ταινία της “Το ημερολόγιο της Βridget Jones”. Τη νύχτα της απονομής εμφανίζεται στο κόκκινο χαλί ένα κίτρινο βραδινό φόρεμα. Όλοι αναζητούν το όνομα του σχεδιαστή το οποίο θα ανακαλύψουν μερικές μέρες αργότερα. Είναι ο Jean Desses και η δημιουργία του πρωτοεμφανίστηκε το 1959!

Αντίστοιχη σκηνή επαναλαμβάνεται το 2006 με συμπρωταγωνιστές στο red carpet την Jennifer Lopez και τον Jean Desses… Οι δημιουργίες του κορυφαίου σχεδιαστή θεωρούνται πλέον “must vintage chic” και ξαναζούν μια δεύτερη ζωή, όσες δεν βρίσκονται ως πολύτιμα εκθέματα σε μουσεία!

Αναπάντητες ερωτήσεις

Παρότι ο Γιάνης Ντεσές είναι ο κορυφαίος σχεδιαστής που “γέννησε” ποτέ η Ελλάδα και ένας από τους κορυφαίους παγκοσμίως, συνεχίζει να παραμένει ουσιαστικά άγνωστος στη χώρα καταγωγής του. Ουδείς τον έχει συμπεριλάβει σε κάποιο αφιέρωμα με θέμα τους πιο σημαντικούς Έλληνες και είναι ανεξήγητο ακόμη και εάν η μόδα θεωρείται υποδεέστερη της τέχνης, της επιστήμης, του αθλητισμού και του επιχειρείν.

Επίσης ανεξήγητο παραμένει το γεγονός ότι κανείς Έλληνας επιχειρηματίας δεν θέλησε να διασφαλίσει την (επικερδή) συνέχιση του οίκου, όπως συνέβη με πολλούς γαλλικούς και ιταλικούς οίκους. Ίσως, αν ζούσε ο Αριστοτέλης Ωνάσης, το brand Maison Jean Desses να ήταν “ζωντανό” σήμερα…

Photo credit: Getty Images

Διαβάστε ακόμη: Cristóbal Balenciaga | Ο μαέστρος της υψηλής ραπτικής