Πόσες φορές δεν έχετε αναρωτηθεί ποιος άφησε το μεγαλύτερο αποτύπωμα στη μόδα; Ποιος είναι, τελικά, ο πιο επιδραστικός σχεδιαστής των τελευταίων 115 χρόνων; Το ερώτημα δεν έχει μία και μοναδική απάντηση αφού η μόδα είναι τέχνη, έκφραση, πολιτισμός, επομένως η επιρροή δεν μετριέται με αριθμούς. Κι όμως, το περιοδικό Women’s Wear Daily (WWD) έθεσε την πρόκληση σε σύγχρονους δημιουργούς: «Διαλέξτε τους τρεις σχεδιαστές που θεωρείτε ότι καθόρισαν περισσότερο τον 20ό και τον 21ο αιώνα».

Διαβάστε ακόμη: Chanel 2.55: Η τσάντα που χάρισε ελευθερία στις γυναίκες κλείνει 70 χρόνια!

Η «χρυσή τριάδα»

Όπως και σε μια παλαιότερη αντίστοιχη έρευνα του περιοδικού, τρία ονόματα ξεχώρισαν και πάλι: Coco Chanel, Yves Saint Laurent και Christian Dior. Οι τρεις αυτοί θρύλοι θεωρούνται οι «πυλώνες» πάνω στους οποίους οικοδομήθηκε η σύγχρονη μόδα, καθώς καθένας τους άλλαξε ριζικά τον τρόπο που οι γυναίκες ντύνονται και αισθάνονται μέσα στα ρούχα τους.

Διαβάστε ακόμη: Oι βουβές επαναστάσεις του Christian Dior

Coco Chanel: Η Chanel εισήγαγε μια νέα φιλοσοφία στιλ. Από το μικρό μαύρο φόρεμα μέχρι τα κοστούμια με tweed, έκανε την άνεση και την κομψότητα συνώνυμα. Κατάργησε τις περιοριστικές σιλουέτες της εποχής της και έφερε επανάσταση στη γυναικεία μόδα, κάνοντας το casual κομψό και το πρακτικό θηλυκό. Η επιρροή της παραμένει σήμερα αδιαμφισβήτητη, με σχεδιαστές και οίκους να εμπνέονται από την καθαρότητα των γραμμών και την κομψότητα που καθιέρωσε.

Christian Dior: Το 1947, ο Dior παρουσίασε το περίφημο «New Look», που επανέφερε τη θηλυκότητα στη μεταπολεμική μόδα με γραμμές που τόνιζαν τη μέση, πλούσιες φούστες και κομψές σιλουέτες. Ο Dior έκανε την επιστροφή της πολυτέλειας και του αισθησιακού στιλ συνώνυμη με την υψηλή ραπτική, ενώ η επιρροή του συνεχίζεται σε κάθε συλλογή που τιμά την κλασική γυναικεία σιλουέτα.

Yves Saint Laurent: Πήρε τη θηλυκότητα και τη μετέτρεψε σε ελευθερία έκφρασης. Εισήγαγε το παντελόνι στη γυναικεία γκαρνταρόμπα, πειραματίστηκε με ανδρόγυνα στοιχεία και έκανε τη μόδα καθρέφτη κοινωνικών αλλαγών. Στα εμβληματικά του κομμάτια περιλαμβάνονται το tuxedo jacket για γυναίκες και οι συλλογές που έφεραν την τέχνη και τον πολιτισμό στην πασαρέλα, αποδεικνύοντας ότι η κομψότητα μπορεί να είναι ταυτόχρονα επαναστατική και διαχρονική.

Συνολικά, η Chanel, ο Dior και ο Saint Laurent δεν επηρέασαν μόνο το ντύσιμο, διαμόρφωσαν την κουλτούρα της εποχής τους και καθόρισαν την πορεία της μόδας για δεκαετίες.

Οι μεγάλοι «διεκδικητές»

Αμέσως μετά έρχεται ο Cristóbal Balenciaga, ο «αρχιτέκτονας της μόδας». Η ικανότητά του να χειρίζεται το ύφασμα σαν γλυπτό και να δημιουργεί τέλειες γραμμές και σιλουέτες τον καθιστά μοναδικό στην ιστορία της υψηλής ραπτικής. Από τα αρχικά του μοντέλα με αέρινα μανίκια και φουσκωτές φούστες, μέχρι τα μινιμαλιστικά και αρχιτεκτονικά κομμάτια που καθιέρωσαν τις καθαρές γραμμές, ο Balenciaga επηρέασε γενιές σχεδιαστών.

Η προσέγγισή του ήταν ταυτόχρονα αυστηρή και ριζοσπαστική: ήξερε πώς να δώσει φόρμα στο ύφασμα χωρίς να χάνει την αίσθηση της κίνησης και της άνεσης. Η επιρροή του φαίνεται ακόμα σήμερα στις συλλογές κορυφαίων οίκων, που δανείζονται την τεχνική του, τη γεωμετρία των γραμμών και την αίσθηση του «απόλυτου στυλ». Ο ίδιος ο John Galliano τον έχει χαρακτηρίσει ως «το πρότυπο της αρχιτεκτονικής στη μόδα», ενώ πολλοί σύγχρονοι δημιουργοί συνεχίζουν να μελετούν τα σχέδιά του για έμπνευση και κατανόηση του στιλ.

Στη λίστα μπήκαν και πιο ανατρεπτικές φιγούρες, όπως η Rei Kawakubo της Comme des Garçons και η Miuccia Prada, που επαναπροσδιόρισαν το τι σημαίνει avant-garde και πολυτέλεια.

Ένα μωσαϊκό ονομάτων

Η έρευνα του WWD ανέδειξε και μια πληθώρα ακόμα δημιουργών, από τους «παλιούς» Azzedine Alaïa, Madeleine Vionnet και Elsa Schiaparelli, μέχρι τους «σύγχρονους θρύλους» John Galliano, Alexander McQueen, Martin Margiela και Karl Lagerfeld. Ο καθένας τους έγραψε το δικό του κεφάλαιο: ο McQueen με το θέατρο και το δράμα, ο Margiela με την αποδόμηση, ο Lagerfeld με την αστείρευτη ενέργεια και την ικανότητα να ανανεώνει τους οίκους Chanel και Fendi ξανά και ξανά.

Οι προσωπικές ομολογίες

Οι απαντήσεις είχαν και μια συγκινητική διάσταση. Ο Manolo Blahnik μίλησε για τον Balenciaga ως «θεϊκό μάστορα», ενώ χαρακτήρισε τον Saint Laurent «τον μεγαλύτερο σύγχρονο σχεδιαστή». Η Sarah Burton αποκάλεσε τον McQueen «ιδιοφυΐα που ξεπερνούσε τα όρια της μόδας», ενώ ο Tommy Hilfiger τόνισε ότι η Chanel «δεν δημιούργησε μόνο ρούχα, αλλά μια ολόκληρη κουλτούρα».

Τελικά, ποιος είναι ο μεγαλύτερος σχεδιαστής;

Αν περιμένατε να βρείτε έναν «νικητή», μάλλον θα απογοητευτείτε. Η μόδα δεν λειτουργεί με βαθμολογίες. Είναι μια ζωντανή, αέναη συνομιλία ανάμεσα σε δημιουργούς, εποχές και κοινωνίες. Εκείνο που καταλαβαίνετε διαβάζοντας τις απαντήσεις των σχεδιαστών είναι ότι ο «μεγαλύτερος» δεν είναι ένας, είναι όσοι κατάφεραν να αλλάξουν τον τρόπο που ντυνόμαστε, αλλά κυρίως τον τρόπο που σκεφτόμαστε μέσα από τα ρούχα.

Κι έτσι, η συζήτηση παραμένει ανοιχτή. Αν έπρεπε εσείς να διαλέξετε μόνο τρεις σχεδιαστές από τον τελευταίο αιώνα, ποιοι θα ήταν αυτοί;

Photo credits: Getty Images / Creative: Ανδρέας Κωστόπουλος