Η αιώνια γοητεία των πτυχώσεων: Από την αρχαία Ολυμπία στην πασαρέλα

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες Milano Cortina 2026 βρίσκονται πλέον ένα βήμα πριν από την έναρξή τους, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 6 Φεβρουαρίου 2026. Όπως συμβαίνει παραδοσιακά λίγο πριν από κάθε διοργάνωση, το ενδιαφέρον στρέφεται στην Ελλάδα και ειδικότερα στην Αρχαία Ολυμπία, εκεί όπου πραγματοποιείται η τελετή που σηματοδοτεί την αρχή του ταξιδιού της Ολυμπιακής Φλόγας.

Διαβάστε ακόμη: Jonathan Anderson: Σχεδιάζει κούπες με έμπνευση από την αρχαία Ελλάδα

Η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή γνωστοποίησε ότι η τελετή θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη στις 26 Νοεμβρίου 2025, αυτή τη φορά όμως εντός του Αρχαιολογικού Μουσείου Ολυμπίας, εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών που δεν επιτρέπουν την καθιερωμένη διεξαγωγή στον εξωτερικό χώρο. Όπως επισημαίνει η Επιτροπή, η αλλαγή κρίθηκε απαραίτητη ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια όλων και η ομαλή ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Διαβάστε ακόμη: Από την αρχαία Ελλάδα ως το Χόλιγουντ, ένα κόκκινο χαλί δρόμος

Μετά την αφή της Φλόγας, η Πρωθιέρεια Μαίρη Μηνά θα την παραδώσει στον πρώτο λαμπαδηδρόμο, τον χάλκινο Ολυμπιονίκη της κωπηλασίας Πέτρο Γκαϊδατζή, ο οποίος επελέγη μετά τον τραυματισμό του Αλέξανδρου Γκιννή κατά την προπόνηση. Με αυτόν τον τρόπο ξεκινά και επίσημα το ταξίδι της Φλόγας προς την Ιταλία, η οποία θα φιλοξενήσει τους Αγώνες για τέταρτη φορά στη σύγχρονη ιστορία.

Κατά τη διάρκεια εννέα ημερών, το σύμβολο του Ολυμπισμού θα διασχίσει πολλές περιοχές της χώρας, ανάμεσα στις οποίες η Πάτρα, το Μέτσοβο, η Καστοριά, η Θεσσαλονίκη και η Αθήνα. Η πορεία της θα ολοκληρωθεί στις 4 Δεκεμβρίου στο Παναθηναϊκό Στάδιο, όπου θα πραγματοποιηθεί η τελετή παράδοσης στους Ιταλούς διοργανωτές. Στις 6 Δεκεμβρίου η Φλόγα θα φτάσει στη Ρώμη και στη συνέχεια θα ξεκινήσει μια μεγάλη Λαμπαδηδρομία σε ολόκληρη τη χώρα. Στη μεταφορά της θα συμμετέχουν 10.001 λαμπαδηδρόμοι, ανάμεσά τους Ολυμπιονίκες, Παραολυμπιονίκες καθώς και προσωπικότητες από τον χώρο του πολιτισμού και της ψυχαγωγίας, δίνοντας την ευκαιρία σε χιλιάδες πολίτες να γίνουν μέρος του Ολυμπιακού πνεύματος και να μοιραστούν το μήνυμα της ενότητας και του σεβασμού.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως η πρώτη λαμπαδηδρομία της σύγχρονης εποχής πραγματοποιήθηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936. Μετά το τέλος των Ολυμπιακών, θα ακολουθήσουν οι Παραολυμπιακοί Αγώνες, από τις 6 έως τις 15 Μαρτίου 2026.

Ποιοι σχεδιαστές επανέφεραν τις πτυχώσεις στις δημιουργίες τους

Οι πτυχώσεις αποτελούν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και διαχρονικά στοιχεία στη μόδα, ένα μοτίβο που επανέρχεται διαρκώς, διατηρώντας τη γοητεία του παρά τις στιλιστικές αλλαγές των δεκαετιών. Η ιστορία τους μας ταξιδεύει πίσω στην αρχαία Ελλάδα και στα ελληνικά ιμάτια που στερεώνονταν με πάστα ασπραδιού ώστε να δημιουργούν φυσικές, αυστηρές κατακόρυφες πτυχές. Οι πτυχώσεις αποτέλεσαν ανέκαθεν λύση που υπηρετούσε τόσο την ομορφιά όσο και την πρακτικότητα. Αυτή η διττή τους φύση γοήτευσε αμέτρητους σχεδιαστές ανά τους αιώνες, από τη Madame Grès, που μετέφερε το ελληνικό ιδεώδες στις ετεροχρονισμένες, αέρινες δημιουργίες της στο Παρίσι, έως τον Mariano Fortuny, ο οποίος εκσυγχρόνισε την αρχαία τεχνική με τα περίφημα μεταξωτά Delphos δημιουργώντας μια δική του, πατενταρισμένη τεχνική (1909). Σήμερα αποτελούν κομμάτια μόνιμων συλλογών κορυφαίων μουσείων όπως το Metropolitan Museum of Art της Νέας Υόρκης.

Σχεδιαστές όπως ο Robert Wun αξιοποιούν τις πτυχές για να δημιουργήσουν συμμετρικές, αφηγηματικές φόρμες που αντλούν έμπνευση από το φυσικό κόσμο, αποδεικνύοντας ότι οι πτυχώσεις παραμένουν ανεξάντλητο δημιουργικό εργαλείο. Παράλληλα, οι οίκοι υψηλής ραπτικής συνεχίζουν να καλλιεργούν παραδοσιακές τεχνικές μέσω εργαστηρίων όπως το Lognon της Chanel, διατηρώντας ζωντανή τη δεξιοτεχνία των χειροποίητων πτυχών. Η διαχρονικότητα της τεχνικής αντανακλάται και στη διαρκή της παρουσία στο κόκκινο χαλί: από το μικροπλισέ φόρεμα της Sofía Vergara στα Emmy’s, μέχρι τα εκλεπτυσμένα φορέματα της Greta Lee και της Saoirse Ronan, οι πτυχώσεις προσδίδουν κίνηση, φινέτσα και σύγχρονη δυναμική σε κάθε εμφάνιση.

Οι πτυχώσεις ως συνώνυμο αισθησιασμού

Στα μέσα του 20ού αιώνα, οι πτυχώσεις έγιναν παγκοσμίως γνωστές χάρη στη Marilyn Monroe, μια από τις πιο εμβληματικές γυναικείες φιγούρες του σινεμά. Η σκηνή της ταινίας The seven year itch (Επτά χρόνια φαγούρας), όπου το λευκό πλισέ φόρεμά της ανεμίζει πάνω από σχάρα του μετρό στη Νέα Υόρκη, παραμένει μέχρι σήμερα σύμβολο θηλυκότητας και κομψότητας. Το φόρεμα είχε κατασκευαστεί στην Ιταλία από το παραδοσιακό ατελιέ Sorelle Antonini, ένα εργαστήριο τεσσάρων γενεών που υπηρέτησε με αφοσίωση την τέχνη της πτύχωσης για περισσότερα από 130 χρόνια.

Ο μοντέρνος ρομαντισμός της Iris Van Herpen

Στη σύγχρονη μόδα βλέπουμε την αναγέννηση των πτυχώσεων από οίκους και δημιουργούς που τις αντιμετωπίζουν όχι απλώς σαν τεχνική, αλλά σαν μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η Iris Van Herpen, μια από τις πιο ποιητικές σχεδιάστριες της εποχής μας. Με ενδύματα που μοιάζουν σχεδόν αέρινα, οι χειροποίητες πτυχώσεις της δημιουργούν οργανικές, ονειρικές φόρμες, σε έντονη αντίθεση με τις μηχανικές, αυστηρά γεωμετρικές πτυχώσεις της βιομηχανικής παραγωγής.

Στη συλλογή Shift Souls, που παρουσιάστηκε στην Haute Couture Week στο Παρίσι, τα πρώτα μοντέλα περπάτησαν με μακριά πλισέ φορέματα, των οποίων τα φουσκωτά μανίκια έμοιαζαν με φτερά. Η σχεδιάστρια εργάστηκε επί μήνες πάνω σε υλικά και τεχνικές εμπνευσμένες από παλιούς ουράνιους χάρτες αλλά και από «cybrids», υβρίδια ανθρώπου και ζώου, δημιουργώντας έναν κόσμο μεταξύ επιστήμης και φαντασίας.

Ο Issey Miyake και ο εκδημοκρατισμός του πλισέ

Από την υψηλή ραπτική ως το prêt-à-porter, οι πτυχώσεις έχουν αποκτήσει σήμερα τη δική τους ξεχωριστή θέση, ιδιαίτερα χάρη στο όραμα του Issey Miyake. Ο Ιάπωνας σχεδιαστής άρχισε να πειραματίζεται με το πλισέ στα τέλη της δεκαετίας του ’80, οδηγώντας το 1992 στη δημιουργία της σειράς Pleats Please, που άλλαξε οριστικά την αντίληψη για την καθημερινή μόδα.

Με έντονα χρώματα, ανάλαφρη εφαρμογή και καθαρές γεωμετρικές επιφάνειες, τα κομμάτια της σειράς συνδυάζουν προηγμένη τεχνολογία με άνεση και ευκολία. Το πλισέ, μέσα από αυτή τη φιλοσοφία, έγινε ένα υλικό που δεν περιορίζεται πλέον στην επίσημη ένδυση αλλά κινείται ελεύθερα, αναδεικνύοντας τη μοναδικότητα κάθε σώματος.

Η ποιητική διάσταση του Taku Satoh

Ο γραφίστας Taku Satoh, επηρεασμένος τόσο από τον Miyake όσο και από τους οργανισμούς της θάλασσας, δημιούργησε το project Sea για τη σειρά Pleats Please. Εκεί, πτυχωτά υφάσματα μεταμορφώνονται σε θαλάσσια πλάσματα, μέδουσες, χταπόδια, ιππόκαμπους, συνθέτοντας έναν εικαστικό κόσμο όπου η κίνηση και η ρευστότητα βρίσκονται στο επίκεντρο. Οι εικόνες αυτής της σειράς κοσμούν σήμερα τις τσάντες αγορών και τα καταστήματα του brand, μεταφέροντας την αίσθηση ζωντανής, κυματιστής ύλης.

Photo credit: Γιάννης Σπυρούνης / ILIALIVE.GR (EUROKINISSI)