Όλα ξεκίνησαν το 2017 με μια παρορμητική αγορά από το eBay. Όταν ο Lee Shulman παρέλαβε το κουτί με τις vintage διαφάνειες που είχε αγοράσει από έναν ανώνυμο πωλητή, ο Βρετανός εικαστικός καλλιτέχνης και κινηματογραφιστής δεν μπορούσε να πιστέψει τον θησαυρό που είχε ανακαλύψει κατά λάθος. Πέρα από την άψογη ποιότητα κάθε εικόνας, που τραβήχτηκε τη δεκαετία του 1950 από ανώνυμους φωτογράφους, επρόκειτο για ματιές σε καθημερινές στιγμές από ζωές που έχουν χαθεί προ πολλού. Γενέθλια, οικογενειακές συγκεντρώσεις, γιορτές, πάρτι, αποφοιτήσεις – κάποτε αγαπημένες αναμνήσεις που αποτυπώθηκαν με αγάπη αλλά τώρα έχουν ξεχαστεί.

Δείτε ακόμη: Μία (μόδα) για όλες και όλες για μία

Πάνω από 1 εκατομμυριο διαφάνειες, 14 δημοσιεύσεις και 12 διεθνείς εκθέσεις αργότερα, το The Anonymous Project έχει εξελιχθεί σε παγκόσμια προσπάθεια και σε έργο ζωής για τον 51χρονο. Αυτό το διαρκώς διευρυνόμενο αρχείο Kodachrome – ένα κάποτε πρωτοποριακό αλλά πλέον εξαφανισμένο έγχρωμο φιλμ που κυκλοφόρησε από την Kodak στα μέσα της δεκαετίας του 1930 – αντιπροσωπεύει πλέον τη μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή ερασιτεχνικών έγχρωμων διαφανειών στον κόσμο.


Ο Shulman σπάνια αγοράζει πλέον διαφάνειες, αλλά λαμβάνει δωρεές από όλο τον κόσμο. Αν και η προέλευση των διαφανειών είναι σπάνια γνωστή, οι περισσότερες προέρχονται από τις ΗΠΑ, την πατρίδα του Kodachrome, και περιστασιακά από το Ηνωμένο Βασίλειο. «Εξακολουθεί να είναι τόσο συναρπαστικό όσο ήταν την πρώτη μέρα», λέει. «Ακόμα ανοίγω ένα κουτί και σκέφτομαι: τι θα είναι εκεί μέσα; Και μερικές φορές είναι μαγικό, μερικές φορές είναι τρομερό, και αυτό με κρατάει σε εγρήγορση».

Με τον ενθουσιασμό ενός αρχαιολόγου που κάνει ένα σπάνιο εύρημα ή ενός παιδιού που σκίζει ένα καινούργιο δώρο, ο Shulman παραδέχεται: «Δεν είναι απλώς η αποκάλυψη της ιστορίας, είναι η αποκάλυψη μιας συναισθηματικής στιγμής που μου φαίνεται δυνατή».

Με την πάροδο των ετών, ο Shulman έχει καταχωρήσει το αρχείο του σε φωτογραφικά βιβλία που καταγράφουν οικιακές σκηνές (The House, 2019), παιδιά (When We Were Young, 2020), τον ανοιχτό δρόμο (On the Road, 2021) και μια συνεργασία με τον Martin Parr (Déjà View, 2021). Το νέο βιβλίο Dressed to Impress, εστιάζει στη γοητεία της μόδας μεταξύ 1950 και 1970 ως αυτόνομου θέματος, με χρώματα που ξεπηδούν σε κάθε σελίδα.


«Κάθε φορά στις συνεντεύξεις, οι άνθρωποι με ρωτούσαν, ποια είναι η διαφορά μεταξύ αυτών των εικόνων και των σημερινών; Για να είμαι είμαι ειλικρινής, οι οικογενειακές φωτογραφίες και οι φωτογραφίες που βγάζουμε για το Instagram, δείχνουν τη ζωή μας με τον ίδιο τρόπο – γενέθλια, γιορτές, εξακολουθούμε να βγάζουμε μια φωτογραφική μηχανή για αυτές τις στιγμές. Το μόνο πράγμα που είναι διαφορετικό είναι ότι οι άνθρωποι τότε απλά ντύνονταν καλύτερα».

Δείτε ακόμη: Donald Trump: Πόσο πιο ακριβή μπορεί να γίνει μια Birkin Bag;

Χωρίς τυπικά κεφάλαια, η δομή του βιβλίου κινείται ρευστά μεταξύ ρούχων και μαγιό, χρωμάτων και μοτίβων, νέων και ηλικιωμένων, ζευγαριών και ομάδων, διακοπών και εργασίας, ανδρών και γυναικών, γάμων και ρούχων εργασίας, ενώ ένα σημαντικό κομμάτι είναι και η διαφήμιση μόδας. «Βγαίνοντας από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, υπάρχει αυτή η χαρούμενη στιγμή εορτασμού, ειδικά στην Αμερική- εφεύρεση, τεχνολογία, αισιοδοξία – κάτι συνέβη εκείνη την περίοδο, το οποίο συμπυκνώθηκε και στη μόδα», λέει η Shulman. «Αλλά η ιστορία του διαχωρισμού υπάρχει και σε αυτό το βιβλίο, και πολύ σπάνια θα δείτε έναν άνδρα και μια γυναίκα να εμφανίζονται στην ίδια διαφήμιση, οπότε οι [εικόνες είναι] πολύ προβληματικές». Αλλά εκτός του σεξισμού, το βιβλίο αποκαλύπτει και μία άλλη πλευρά διαχωρισμού, με βάση τη φυλή. Ορισμένες εικόνες δείχνουν έγχρωμους ανθρώπους, αλλά κυρίως απεικονίζουν μια προνομιούχα λευκή πλειοψηφία. Για τον Shulman, «το πρόβλημα δεν είναι ότι [οι φωτογραφίες με έγχρωμους ανθρώπους] δεν υπάρχουν, αλλά ότι δεν υπάρχουν μαζί [με λευκούς ανθρώπους]». «Γεννήθηκα στο Λονδίνο και νιώθω έντονα ότι μεγάλωσα σε μια απίστευτα πολυπολιτισμική κοινωνία, οπότε είναι κάτι που προσπάθησα να αντιμετωπίσω στο The Anonymous Project», εξηγεί.

Βυθισμένος καθημερινά στις προηγούμενες ζωές αγνώστων, έχει ρίξει αυτή η εμπειρία φως στη δική του θνητότητα; «Υπάρχει κάτι παρήγορο για μένα στην ιδέα ότι όλοι καταλήγουμε ανώνυμοι κάποια στιγμή», λέει. «Σε περίπου τρεις γενιές, ξεχνιόμαστε. Και αυτό είναι κάτι όμορφο – στο τέλος όλοι μας επιστρέφουμε στο κουτί».

Photo credits: @the.anonymous.project/Instagram