Όταν η μόδα χορεύει: Η αισθητική της κίνησης

Ο χορός και η κίνηση γίνονται φόρεμα και το ύφασμα αποκτά ψυχή μέσα από τα σώματα των χορευτών. Από την πασαρέλα έως τη σκηνή και από τα στούντιο χορού μέχρι τους δρόμους των μεγαλουπόλεων, η σχέση μόδας και χορού είναι διαχρονική και δημιουργική. Ο χορός χαρίζει στη μόδα ρυθμό, κίνηση και απελευθέρωση. Και η μόδα, με τη σειρά της, ενισχύει τη θεατρικότητα, τη φαντασία και τη δυναμική των χορευτών. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι δυο κόσμοι συναντιούνται με τρόπους που αντανακλούν τις τάσεις της εποχής: την ανάγκη για άνεση, ελευθερία, συμπερίληψη και θεατρικότητα.

Διαβάστε ακόμη: Διάφανα φορέματα: Πώς να τα φορέσετε χωρίς να νιώθετε εκτεθειμένες

Όταν ο χορός εμπνέει τη μόδα

Η σχέση ανάμεσα στη μόδα και τον χορό είναι τόσο παλιά όσο και το ίδιο το μπαλέτο. Ήδη από τον 17ο αιώνα, οι χορογραφίες της γαλλικής αυλής λειτουργούσαν όπως τα σημερινά catwalks, ως σκηνές όπου τα νέα σχέδια και τα φανταχτερά κοστούμια έκαναν εντυπωσιακή είσοδο μπροστά στον βασιλιά. Όταν ήθελε κάποιος να παρουσιάσει κάτι τολμηρό, το παρουσίαζε στο μπαλέτο.

Διαβάστε ακόμη: Sneakerinas: Όταν οι αθλήτριες συνάντησαν τις μπαλαρίνες

Η μαγεία αυτής της σχέσης συνεχίστηκε στον 20ό αιώνα με το Ballets Russes του Diaghilev να φέρνει χρώματα και σχήματα από τη Ρωσία που κανείς δεν είχε ξαναδεί. Η Natalia Goncharova έντυσε χορευτές με κοστούμια σε χρυσό, σκούρο μπλε και τιρκουάζ, χρωματικούς συνδυασμούς που ανανέωσαν το ίδιο το λεξιλόγιο της μόδας. Η επιρροή του χορού δεν περιορίστηκε μόνο στο θέατρο. Από τις loose δημιουργίες του Fortuny που εμπνεύστηκε από την Isadora Duncan, μέχρι τα άνετα pumps της Audrey Hepburn στο Funny Face, ο χορός πέρασε στο street style με φυσικότητα και κομψότητα.

Το ίδιο φαινόμενο επαναλήφθηκε με κάθε χορευτική μόδα που σάρωσε την ποπ κουλτούρα: το charleston των flapper girls, τα φαρδιά ρούχα του hip-hop, τα legwarmers των παιδιών του Fame, κάθε νέο είδος χορού έφερνε μαζί του και νέες στιλιστικές ανάγκες. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και ο Jean Paul Gaultier επανεξέτασε τις σχεδιαστικές του επιλογές όταν οι χορευτές του Régine Chopinot δεν μπορούσαν να αναπνεύσουν με τα «δεύτερου δέρματος» κοστούμια του. Όταν η μόδα πρέπει να χορέψει, γίνεται λειτουργική.

Η μαγεία αυτής της δημιουργικής συνεργασίας κορυφώνεται όταν χορογράφοι και σχεδιαστές δουλεύουν μαζί. Ο Issey Miyake, για παράδειγμα, δημιούργησε 200 εντυπωσιακά κοστούμια για το έργο του William Forsythe, “The Loss of Small Detail”, ανταλλάσσοντας μαζί του ποιήματα, φωτογραφίες και κείμενα. Το αποτέλεσμα; Μια σειρά από δημιουργίες που δεν είχαν υπάρξει ποτέ πριν και που έμελλε να καθορίσουν την υπογραφή του σχεδιαστή.

Η επιρροή του χορού στη μόδα

Η ιστορία δείχνει ότι ο χορός είναι κάτι πολύ περισσότερο από απλή έμπνευση για τη μόδα: είναι εργαστήριο ιδεών, πεδίο πειραματισμού και κινητήριος δύναμη για αλλαγή. Και η μόδα, όταν ακολουθεί το βήμα του χορού, μπορεί πραγματικά να απογειωθεί.

Athleisure: Από το στούντιο στον δρόμο

Η εκρηκτική άνοδος του athleisure, δηλαδή της μόδας που δανείζεται στοιχεία από τα αθλητικά και χορευτικά ρούχα, οφείλει πολλά στον κόσμο του χορού, και συγκεκριμένα στη hip-hop σκηνή. Οι χορευτές χρειάζονται ρούχα που δεν περιορίζουν την κίνηση: φαρδιά φούτερ, αθλητικά παντελόνια, sneakers. Όλα αυτά πέρασαν από τη χορευτική σκηνή στις καθημερινές μας εμφανίσεις. Και στην Ελλάδα; Το ελληνικό brand Milkwhite ενσωματώνει στη συλλογή του oversized σιλουέτες και sport στοιχεία που θυμίζουν έντονα street χορευτική κουλτούρα.

Ρευστότητα φύλου και μόδα χωρίς όρια

Ο σύγχρονος χορός εδώ και χρόνια πειραματίζεται με την αποδόμηση των έμφυλων ρόλων, ενσωματώνοντας ανδρικά και γυναικεία στοιχεία σε χορογραφίες και κοστούμια. Η μόδα ακολουθεί, με πολλές συλλογές να καταργούν τα παραδοσιακά στερεότυπα φύλου. Ο Έλληνας σχεδιαστής Dimitris Petrou έχει παρουσιάσει επανειλημμένα συλλογές με έντονο στοιχείο ρευστότητας φύλου, ντύνοντας άνδρες και γυναίκες με παρόμοιες φόρμες και υφές.

Το dancewear γίνεται fashion statement

Κορμάκια, κολάν, biker shorts, tutu φούστες, έχουν μετατραπεί σε βασικά στοιχεία της street style αισθητικής. Η μανία με το μπαλέτο, γνωστή πλέον ως balletcore, επιστρέφει δυναμικά στη μόδα, με τη Miu Miu να δίνει το έναυσμα. Τα μαθήματα barre έχουν εξοικειώσει το κοινό με τα κορμάκια και τα leggins, ενώ το λεγόμενο ODD (off-duty dancer) look, δηλαδή το στιλ της χορεύτριας εκτός σκηνής, ανταγωνίζεται πλέον το MOD (model off-duty). Οι viral χορευτικές τάσεις στα social media και η προτίμηση στην άνεση ενισχύουν αυτήν τη στροφή προς υβριδικά ρούχα που συνδυάζουν λειτουργικότητα και αισθητική. Η επιρροή του μπαλέτου στη μόδα ξεκινά από τη δεκαετία του ’30, ενώ γνώρισε αναβίωση στη disco εποχή των ’70s, πολύ πριν το athleisure γίνει τάση.

Η νέα εκδοχή της balletomania αντικατοπτρίζει την ολική εμπειρία μιας χορεύτριας, από τον δρόμο μέχρι τη σκηνή, και το αποτέλεσμα είναι ρούχα που απευθύνονται όχι μόνο στη φαντασία αλλά και στις ανάγκες της καθημερινότητας. Η σχεδιάστρια Ioanna Kourbela, γνωστή για τις πλεκτές δημιουργίες της που ακολουθούν τη ροή του σώματος, έχει επηρεαστεί από τον ρυθμό και την κίνηση στη φόρμα των ρούχων της, μια χορευτική «αίσθηση» που μεταφέρεται και στον δρόμο.

Όταν η μόδα ντύνει τον χορό

Συνεργασίες με προσωπικότητα

Η Coco Chanel ήταν από τις πρώτες σχεδιάστριες που συνεργάστηκαν με τον Sergei Diaghilev και τα Ballets Russes. Το 1924 έντυσε το μπαλέτο Le Train Bleu, εμπνευόμενη από τις κομψές σιλουέτες του αθλητικού στιλ και της εποχής. Ο Yves Saint Laurent δημιούργησε κοστούμια για τις παραστάσεις του Roland Petit, ενός από τους σημαντικότερους χορογράφους του 20ού αιώνα. Η συνεργασία τους συνδύασε θεατρικότητα και κλασική κομψότητα. Ο Lacroix έντυσε πολλές χορευτικές παραστάσεις της Όπερας του Παρισιού, με κοστούμια που συνδύαζαν ρομαντισμό, ιστορικές αναφορές και υπερβολή, χαρακτηριστικά του προσωπικού του ύφους. Ο Gianni Versace σχεδίασε για τη La Scala του Μιλάνου αλλά και για έργα της αμερικανίδας χορογράφου Twyla Tharp, δημιουργώντας κοστούμια με έντονα χρώματα και θεατρική ενέργεια.
Η avant-garde σχεδιάστρια Rei Kawakubo (Comme des Garçons) συνεργάστηκε με τον Merce Cunningham το 1997 στο έργο Scenario, ντύνοντας τους χορευτές με “παραμορφωμένα” κοστούμια που αλλοίωναν τις σιλουέτες και αμφισβητούσαν τα πρότυπα της κίνησης.
Η Ολλανδή σχεδιάστρια Iris van Herpen, γνωστή για τις 3D-printed δημιουργίες της, έχει συνεργαστεί με το Nederlands Dans Theater για κοστούμια που συνδυάζουν τεχνολογία και κίνηση.
Το 2013, ο Riccardo Tisci σχεδίασε τα κοστούμια για μια σύγχρονη εκδοχή του Boléro με την Étoile της Όπερας του Παρισιού, Marie-Agnès Gillot. Το αποτέλεσμα ήταν μια φουτουριστική, σωματική αισθητική.

Επίσης, fashion & dance συνεργασίες όπως αυτή της Beyoncé με τον Balmain ή της ελληνίδας χορογράφου Αποστολίας Παπαδαμάκη, η οποία συνεργάστηκε με Έλληνες δημιουργούς για να ντύσει τις immersive performances της, όπως το The Silence of the Girls, με custom-made κοστούμια που συνομιλούν με το τοπίο, το φως και το σώμα.

Κοστούμια που πρωτοπορούν

Η ομάδα σύγχρονου χορού RootlessRoot, με επικεφαλής τον Γιάννη Μανταφούνη και τη Λίντα Καπετανέα, έχει συχνά συνεργαστεί με σκηνογράφους και ενδυματολόγους για να δημιουργήσει ενδύματα που υποστηρίζουν την ένταση της κίνησης και ενισχύουν τη δραματουργία της παράστασης. Ορισμένα από αυτά τα κοστούμια έχουν παρουσιαστεί και σε εκθέσεις μόδας-τέχνης στην Ελλάδα.

Όταν η πασαρέλα μετατρέπεται σε χορευτική σκηνή

Κατά καιρούς, Έλληνες σχεδιαστές χρησιμοποιούν τη γλώσσα του σώματος στις επιδείξεις τους. Η Celia Kritharioti, σε haute couture show της στο εξωτερικό, είχε εντάξει μπαλαρίνες και performers αντί για παραδοσιακά μοντέλα, προσθέτοντας έναν ποιητικό ρυθμό στην πασαρέλα. Η ίδια έχει ντύσει και χορεύτριες του English National Ballet, αποδεικνύοντας πόσο στενή είναι η σχέση χορού και μόδας.

Ο χορός δεν είναι μόνο τέχνη, ούτε η μόδα απλώς στιλ. Και οι δύο είναι τρόποι να πούμε ιστορίες, να εκφράσουμε το ποιοι είμαστε, να κινηθούμε με ελευθερία μέσα στον κόσμο. Όταν ενώνονται, κάτι μαγικό συμβαίνει: το σώμα γίνεται καμβάς και το ύφασμα χορεύει.

Photo credit: The Style of Movement, Ken Browar και Deborah Ory του NYC Dance Project