Φέτος, το Met Gala γιορτάζει κάτι περισσότερο από την υψηλή ραπτική, αποτίνει φόρο τιμής σε μια παράδοση όπου το στιλ γίνεται πράξη αντίστασης, με το κοστούμι να μετατρέπεται σε πολιτικό εργαλείο. Από τον καιρό της δουλείας μέχρι την πασαρέλα του 21ου αιώνα, το Black dandyism υπήρξε τρόπος επιβίωσης, αυτοέκφρασης και επαναπροσδιορισμού της Μαύρης ταυτότητας. Μπορεί όμως η μόδα να αντέξει το βάρος αυτής της ιστορίας;

Διαβάστε ακόμη: Met Gala: Οι ωραιότερες εμφανίσεις όλων των εποχών

Andre 3000 – Photo by KMazur/WireImage

Superfine: Tailoring Black Style

Το φετινό Met Gala φέρει τον τίτλο «Superfine: Tailoring Black Style» και αναδεικνύει τον στρατηγικό τρόπο με τον οποίο οι μαύροι άντρες χρησιμοποιούν τη μόδα ως εργαλείο ταυτότητας, πολιτικής και πολιτιστικής δήλωσης.

Μπορεί ο Colman Domingo να ανέβηκε στην κορυφή του Χόλιγουντ χάρη στον ρόλο του στο Rustin, όμως η εκρηκτική του επιτυχία δεν οφείλεται μόνο στο ταλέντο του. Ο Domingo ξεχωρίζει και για το στιλ του. Ένα στιλ βαθιά ριζωμένο στην παράδοση του Black dandyism, δηλαδή της εκλεπτυσμένης και συνειδητά εντυπωσιακής ανδρικής ένδυσης με ισχυρή πολιτική και ιστορική φόρτιση.

Διαβάστε ακόμη: Met Gala 2025: Τι θα φορέσουν οι celebrities στο κόκκινο χαλί;

Lewis Hamilton με Louis Vuitton. Photo by Pierre Suu/GC Images

Με κοστούμια με γιακάδες Nehru, παπιγιόν, μανδύες και καρφίτσες-σύμβολα, ο Domingo δεν φορά απλώς ρούχα. Φορά ιστορίες. Και καθώς ετοιμάζεται να συμπροεδρεύσει στο φετινό Met Gala, το οποίο είναι αφιερωμένο στο Superfine: Tailoring Black Style, θεωρείται απόλυτα ταιριαστή επιλογή.

Αξιοποιώντας τη μόδα για την απόκτηση ταυτότητας

Η έκθεση και το gala είναι εμπνευσμένα από το βιβλίο της Monica L. Miller Slaves to Fashion: Black Dandyism and the Styling of Black Diasporic Identity (2009), ένα έργο που χαρτογραφεί τον τρόπο με τον οποίο οι μαύροι άντρες, από την εποχή της δουλείας αξιοποίησαν τη μόδα για να διεκδικήσουν ταυτότητα, ισχύ και χώρο. Από την Αναγέννηση του Χάρλεμ και το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων, έως τις σύγχρονες μορφές, όπως ο André 3000 και η Janelle Monáe, το Black dandyism είναι κάτι πολύ περισσότερο από καλοραμμένα κοστούμια. Είναι μια αισθητική πολιτική πράξη.

Colman Domingo. Photo by Matt Winkelmeyer/Getty Images for ABA

Η λέξη superfine προέρχεται από τα απομνημονεύματα του Olaudah Equiano, ενός σκλάβου που αγόρασε την ελευθερία του το 1766 και επένδυσε «πάνω από οκτώ λίρες για ένα κοστούμι από superfine ύφασμα, για να χορέψει ως ελεύθερος άντρας». Το κοστούμι δεν είναι απλώς διακοσμητικό. Είναι ταυτόχρονα επιβολή και απελευθέρωση. Πρόκειται για ένα στιλ που εγείρει ερωτήματα γύρω από την ταυτότητα, την αναπαράσταση, τη φυλή, την τάξη, το φύλο, τη σεξουαλικότητα και την εξουσία.

Όπλο αντίστασης και έκφρασης

Η έκθεση οργανώνεται γύρω από θεματικές όπως η ιδιοκτησία, μια έννοια με διπλή ανάγνωση: από το να ανήκεις κάπου ή σε κάποιον μέχρι στο να κατέχεις τον εαυτό σου. Από τις διαφημίσεις για δραπέτες σκλάβους που περιέγραφαν τι ρούχα φορούσαν (καθώς ακόμη και οι δουλοκτήτες γνώριζαν τη σημασία του ενδύματος) μέχρι τη Josephine Baker, που μεταμορφώθηκε από εξωτική χορεύτρια σε διεθνές ίνδαλμα μέσα από τη διαχείριση της εικόνας της, η Μαύρη ένδυση υπήρξε πάντα όπλο αντίστασης και έκφρασης.

Colman Domingo. Photo by Emma McIntyre/Getty Images for CDGA

Το Black dandyism διαφοροποιείται από το λευκό ευρωπαϊκό dandyism, που συνδέθηκε κυρίως με την queer αισθητική. Η μαύρη ταυτότητα ήταν πάντα, με κάποιον τρόπο, queer, δηλαδή αταίριαστη, απείθαρχη, πολιτικά και κοινωνικά προβληματική, ανεξαρτήτως σεξουαλικότητας.

Και οι γυναίκες, όμως, έπαιξαν καταλυτικό ρόλο: η Gladys Bentley με το λευκό σατέν κοστούμι της ή η Grace Jones με τα ανδρόγυνα looks της επαναπροσδιόρισαν τι σημαίνει στιλ και δύναμη. Η Michelle Obama ή η Kamala Harris, όταν επιλέγουν ρούχα από μαύρους σχεδιαστές όπως ο Christopher John Rogers, κάνουν ένα statement. Δεν φορούν απλώς κομψά σύνολα, επιλέγουν να προωθήσουν πολιτισμικά και κοινωνικά μηνύματα.

Απέναντι σε μια εποχή όπου ισχυροί λευκοί άντρες, όπως ο Elon Musk, εμφανίζονται δημόσια σχεδόν απεριποίητοι, οι μαύροι άντρες εξακολουθούν να ντύνονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο για να τους πάρουν στα σοβαρά. Το να είναι καλοντυμένοι δεν είναι προνόμιο, είναι συχνά αναγκαιότητα.

A$AP Rocky. Photo by Mike Coppola/Getty Images

Το Met Gala του 2025, λοιπόν, είναι κάτι παραπάνω από ένα εντυπωσιακό fashion show. Είναι μια βαθιά πολιτική στιγμή. Ένα βλέμμα στο παρελθόν, μια διεκδίκηση του παρόντος και μια υπόσχεση για το μέλλον. Μέσα από τις εμφανίσεις του Domingo, του A$AP Rocky και των υπόλοιπων προσκεκλημένων, η ιστορία του Black dandyism συνεχίζει να γράφεται, με νήμα την αξιοπρέπεια, τη δημιουργικότητα και την ανάγκη να είναι κανείς ορατός σε μια κοινωνία που επιμένει ακόμη να μη (τους) βλέπει.

Photo credit: Getty Images – Creative: Ανδρέας Κωστόπουλος