Μετά από μήνες δημόσιου διαλόγου και πολιτικών διαβουλεύσεων, η γαλλική Γερουσία ενέκρινε έναν νέο νόμο που στοχεύει να φέρει φρένο στην ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του λεγόμενου “ultra-fast fashion” – ενός μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης που εκπροσωπείται κυρίως από γιγαντιαίες online πλατφόρμες όπως η Shein και η Temu.

Ο νόμος δεν αποτελεί απλά μια περιβαλλοντική πρωτοβουλία, αλλά και μια πράξη οικονομικής και πολιτισμικής προστασίας. Στόχος είναι να ενισχυθούν οι τοπικές επιχειρήσεις, να προστατευθεί η πολιτιστική κληρονομιά της μόδας και να ενισχυθεί η διαφάνεια στη βιομηχανία.

Μπορείτε να διαβάσετε επίσης: ZARA: Απογοητευτικές οι πωλήσεις της Inditex στις αρχές του καλοκαιριού

Η Γαλλία δεν είναι τυχαία η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που προχωρά σε ένα τόσο ριζοσπαστικό βήμα. Με 35 ρούχα να πετιούνται στα σκουπίδια κάθε δευτερόλεπτο στη χώρα, το πρόβλημα του υπερκαταναλωτισμού και της περιβαλλοντικής ρύπανσης είναι εμφανές και πιεστικό. Το ultra-fast fashion όχι μόνο ενθαρρύνει την αγορά φθηνών και βραχύβιων προϊόντων – που ενδεχομένως κρύβουν κινδύνους για την υγεία- αλλά επιβαρύνει τεράστια τον πλανήτη μέσω της υπερπαραγωγής, της χρήσης μη ανακυκλώσιμων υλικών και των υψηλών εκπομπών άνθρακα.

Τι προβλέπει ο νόμος

Ο νέος νόμος φέρνει ριζικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των ultra-fast fashion εταιρειών στη γαλλική αγορά. Οι βασικές διατάξεις του επιβάλλουν απαγόρευση της διαφήμισης των ultra-fast fashion εμπορικών σημάτων συμπεριλαμβανομένων των συνεργασιών τους με influencers στα social media. Επίσης προβλέπει την εφαρμογή οικολογικού φόρου ανά ένδυμα που δεν πληρεί τα περιβαλλοντικά πρότυπα που ξεκινά με 5 ευρώ ανά τεμάχιο με στόχο να φτάσει τα 10 ευρώ μέχρι το 2030. Το τέλος αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% της αρχικής τιμής του ενδύματος ώστε να διατηρείται κάποιος βαθμός ισορροπίας για τον καταναλωτή.

Αυτό που κάνει τον νόμο ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι δεν εφαρμόζεται οριζόντια και αδιάκριτα σε όλες τις εταιρείες μόδας. Ενώ οι αυστηροί κανόνες ισχύουν για πλατφόρμες όπως η Shein και η Temu, εταιρείες με ευρωπαϊκή παρουσία, όπως ο όμιλος Inditex και το H&M , υπάγονται σε ηπιότερους περιορισμούς.

Η διάκριση αυτή βασίζεται στον όγκο παραγωγής, την τοπική δραστηριότητα και τις οικολογικές επιδόσεις των εταιρειών. Ο νόμος δεν έχει τεθεί ακόμη πλήρως σε εφαρμογή καθώς απαιτείται συντονισμός με τη γαλλική Εθνοσυνέλευση και έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει περιθώριο 3-4 μηνών για την αξιολόγηση του. Το φθινόπωρο αναμένονται επίσημα τα εκτελεστικά διατάγματα που θα καθορίσουν τι θεωρείται “ultra-fast fashion” και ποια ακριβώς θα είναι τα κριτήρια για την επιβολή προστίμων και περιορισμών.

Μπορείτε να διαβάσετε επίσης: Στάχτη και Burberry: 1700 απολύσεις ανακοίνωσε ο οίκος

Η απάντηση από πλευράς Shein

Οι αντιδράσεις δεν άργησαν να έρθουν. Η πλατφόρμα Shein απάντησε χαρακτηρίζοντας τον εαυτό της “μη εταιρεία fast fashion”, αλλά μια τεχνολογική πλατφόρμα που παράγει βάσει ζήτησης, περιορίζοντας έτσι – όπως ισχυρίζεται – τη σπατάλη. Προειδοποίησε, μάλιστα, ότι οι επιπλέον φόροι, σε συνδυασμό με ευρωπαϊκές ρυθμίσεις, ενδέχεται να οδηγήσουν σε αυξήσεις τιμών έως και 12 ευρώ ανά τεμάχιο στη γαλλική αγορά.

Από την άλλη πλευρά, περιβαλλοντικές οργανώσεις εξέφρασαν απογοήτευση, καθώς ο νόμος επικεντρώνεται κυρίως σε συγκεκριμένες πλατφόρμες, αγνοώντας το ευρύτερο φάσμα των fast fashion επιχειρήσεων που έχουν επίσης σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Υποστηρίζουν ότι απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση, που θα θέτει πρότυπα και ελέγχους για ολόκληρη τη βιομηχανία.

Μπορείτε να διαβάσετε επίσης: Πως ορίζεται η αξία των ρούχων;

Το ηχηρό μήνυμα και το αβέβαιο μέλλον

Η κίνηση αυτή της Γαλλίας ενδέχεται να σηματοδοτήσει ένα σημαντικό σημείο καμπής για τη μόδα, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Εάν το παράδειγμα της Γαλλίας ακολουθηθεί από άλλες χώρες, η βιομηχανία μόδας μπορεί να οδηγηθεί σε ένα νέο μοντέλο: πιο υπεύθυνο, διαφανές και βιώσιμο. Για τα brands που επενδύουν ήδη στη βιωσιμότητα, πρόκειται για μια ευκαιρία ενίσχυσης της εικόνας τους και προσέλκυσης ενός πιο συνειδητοποιημένου κοινού. Για τις πλατφόρμες που βασίζονται σε φθηνή παραγωγή και μαζικές πωλήσεις, η προσαρμογή θα είναι αναπόφευκτη – και δύσκολη.

Πρόκειται για κάτι μεγαλύτερο από απλή ρύθμιση, είναι ένα πολιτισμικό μήνυμα. Ο κόσμος της μόδας καλείται να επιβραδύνει τον ρυθμό του, να επανεξετάσει τις αξίες του και να επενδύσει σε έναν πιο δίκαιο και πράσινο μέλλον. Το ερώτημα δεν είναι αν θα ακολουθήσουν κι άλλες χώρες – αλλά πότε.

Photo Credits: Istock