Θυμάστε την τελευταία φορά που παρακολουθήσατε ένα live στο Instagram ή το TikTok και, μέσα σε λίγα λεπτά, είχατε ήδη αγοράσει ένα προϊόν που δεν είχατε ιδέα ότι χρειαζόσασταν; Αν η απάντηση είναι «ναι», τότε είστε μέρος μιας συνεχώς αυξανόμενης παγκόσμιας κοινότητας που βιώνει το shopping με νέο, εντελώς εθιστικό τρόπο: το live shopping.

Σε αυτό το ψηφιακό σκηνικό, οι influencers και οι content creators δεν διαφημίζουν απλώς προϊόντα. Τα παρουσιάζουν ζωντανά, απαντούν στις ερωτήσεις σας, δημιουργούν κλίμα ενθουσιασμού και, με ένα μόνο κλικ, σας οδηγούν σε παρορμητικές αγορές. Το φαινόμενο έχει μελετηθεί εκτενώς, με ερευνητές από πανεπιστήμια της Κίνας και του Χονγκ Κονγκ να επιχειρούν να εξηγήσουν πώς το ζωντανό περιεχόμενο επηρεάζει τη συμπεριφορά μας ως καταναλωτών.

Γιατί παρασυρόμαστε πιο εύκολα στα live streams;

Το live shopping συνδυάζει τεχνικές από τηλεμάρκετινγκ, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και διαδραστική ψυχαγωγία, δημιουργώντας ένα «πολυαισθητηριακό περιβάλλον». Δεν βλέπετε απλώς ένα προϊόν. Το ζείτε: βλέπετε πώς εφαρμόζεται, ακούτε σχόλια, συμμετέχετε μέσω μηνυμάτων, γελάτε με τα αστεία του παρουσιαστή. Και πριν το καταλάβετε, έχετε ήδη υποκύψει στον πειρασμό.

Σύμφωνα με την έρευνα, τα live streams δημιουργούν συνθήκες απορρόφησης αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν flow experience. Είναι η στιγμή που ξεχνάτε τον χρόνο, τις έγνοιες, και το τι πραγματικά χρειάζεστε. Η ψυχαγωγία, η άμεση ανταπόκριση και η αίσθηση ότι συμμετέχετε σε μια κοινότητα, σας κάνουν πιο δεκτικούς στο να πείτε «ναι» σε μια αγορά που υπό άλλες συνθήκες ίσως να απορρίπτατε.

Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι;

Δεν επηρεάζονται όλοι το ίδιο. Αν ανήκετε σε όσους δίνουν έμφαση στην ατομική έκφραση και την προσωπική ικανοποίηση, τότε έχετε αυξημένες πιθανότητες να προχωρήσετε σε παρορμητικές αγορές, σαν μια μορφή προσωπικής ανταμοιβής. Από την άλλη, αν τείνετε να σκέφτεστε περισσότερο τις κοινωνικές νόρμες και τη γνώμη των άλλων, τότε πιθανόν να είστε πιο συγκρατημένοι.

Επίσης, η μελέτη έδειξε πως οι γυναίκες είναι γενικά πιο επιρρεπείς σε τέτοιου είδους αγορές, ενώ παράγοντες όπως το εισόδημα ή η μόρφωση δεν φαίνεται να επηρεάζουν ιδιαίτερα.

5 τρόποι για να αποφύγετε τις παγίδες του live shopping

Αν και η εμπειρία ενός live μπορεί να είναι διασκεδαστική και άμεση, οι συχνές παρορμητικές αγορές οδηγούν εύκολα σε υπερκατανάλωση και οικονομική πίεση. Δείτε τι μπορείτε να κάνετε για να διατηρήσετε τον έλεγχο:

  1. Καθορίστε τον σκοπό πριν συνδεθείτε. Μην μπαίνετε σε ένα live απλώς από περιέργεια. Θέστε όρια, σκεφτείτε τι πραγματικά χρειάζεστε και μείνετε προσηλωμένοι σε αυτό.
  2. Αφήστε λίγο χρόνο πριν πατήσετε “Αγορά”. Πάρτε μια ανάσα, απομακρυνθείτε για λίγο και αναρωτηθείτε: το θέλετε ή το χρειάζεστε;
  3. Βάλτε χρονικό όριο στην παρακολούθηση. Όσο περισσότερο παραμένετε, τόσο πιο πιθανό είναι να υποκύψετε. Ορίστε ένα διάστημα (π.χ. 20 λεπτά) και τηρήστε το.
  4. Γνωρίστε τον τρόπο που λειτουργείτε. Είστε άνθρωποι της παρόρμησης ή της σκέψης; Αν το πρώτο, τότε χρειάζεται περισσότερη επίγνωση όταν βλέπετε live streams.
  5. Ακολουθήστε συνειδητά. Επιλέξτε να βλέπετε περιεχόμενο από δημιουργούς που σέβονται τη νοημοσύνη σας και προωθούν προϊόντα με ποιότητα, αξία και διάρκεια – και όχι απλώς επειδή είναι trendy.

Το shopping αλλάζει. Εσείς;

Το live shopping είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο δυναμικά εργαλεία του σύγχρονου μάρκετινγκ. Προσφέρει μια μοναδική, άμεση εμπειρία που συνδυάζει ψυχαγωγία και κατανάλωση. Όμως, όσο εξελίσσεται η τεχνολογία, τόσο πιο σημαντικό είναι να εξελίσσεται και η στάση μας ως καταναλωτές. Εσείς θα συνεχίσετε να ψωνίζετε με το συναίσθημα ή θα επιλέξετε μια πιο συνειδητή προσέγγιση;