Η ιστορία ενός επαναστατικού φορέματος. Το 1965, ο Yves Saint Laurent δανείστηκε τα γεωμετρικά σχέδια του Piet Mondrian και τα μετέτρεψε σε μόδα. Εξήντα χρόνια αργότερα, το φόρεμα Mondrian παραμένει η απόλυτη αναφορά στον κορυφαίο σχεδιαστή.

Το φόρεμα Mondrian

Ήταν το 1965 όταν ο Yves Saint Laurent παρουσίασε ένα φόρεμα που προοριζόταν να γίνει θρυλικό. Ένα φόρεμα, απλό στη μορφή αλλά επαναστατικό στο περιεχόμενο: γεωμετρικά μπλοκ βασικών χρωμάτων – κόκκινο, μπλε, κίτρινο – πλαισιωμένα από έντονες μαύρες γραμμές σε λευκό φόντο. Ένας φόρος τιμής στον Ολλανδό ζωγράφο Piet Mondrian, μάστερ της αφηρημένης τέχνης και του νεοπλαστικισμού: το φόρεμα Mondrian.

Αλλά πάνω απ ‘όλα, ήταν μια πρωτοποριακή χειρονομία που ένωσε, όπως ποτέ άλλοτε, τους κόσμους της τέχνης και της μόδας. Σήμερα, αυτό το φόρεμα γίνεται 60 ετών και ήρθε η ώρα να το γιορτάσουμε αναβιώνοντας τη μνήμη του.

Διαβάστε ακόμη: Villa Mabrouka: Δείτε τη μαγική βίλα του Yves Saint Laurent στην Ταγγέρη

Η επανάσταση του Saint Laurent

Ένα από τα έξι σχέδια της σειράς Mondrian.

Το 1965, το Παρίσι ήταν το επίκεντρο της υψηλής ραπτικής, αλλά νέες ενέργειες άρχιζαν να αναδύονται στην πόλη. Η νεολαία έσφυζε από ζωή, οι δρόμοι βίωναν τον ενθουσιασμό που θα οδηγούσε στο Μάη του ’68, ακόμη και η υψηλή ραπτική ένιωθε την ανάγκη για ανανέωση. Ο Yves Saint Laurent, αναγνωρισμένο παιδί-θαύμα της γαλλικής υψηλής ραπτικής, ανέτρεπε το σύστημα από μέσα. Είχε εγκαταλείψει τους κανόνες της αστικής κομψότητας, για να μιλήσει σε μια νέα γενιά, πιο ελεύθερη, περισσότερο καλλιεργημένη, πιο πεινασμένη για σύμβολα που να αντανακλούσαν την εποχή της.

Το φόρεμα Mondrian παρουσιάστηκε σε αυτό το κλίμα δημιουργικής έντασης και αναστάτωσης. Χωρίς φανταχτερά στοιχεία, χωρίς αναμνήσεις του 19ου αιώνα. Μόνο αυστηρότητα και νεωτερικότητα, σε μια ματιά που ένωσε την πολιτιστική ελίτ με το νεοσύστατο τότε πρετ α πορτέ. Με αυτό το φόρεμα, ο Saint Laurent μετέφερε τη μόδα από το ατελιέ στα μουσεία ή έβγαλε τα έργα τέχνης στα παρισινά μπουλβάρ. Παρουσιάστηκε στη συλλογή Φθινόπωρο/Χειμώνας 1965 και δεν ήταν ένα μόνο φόρεμα, αλλά μια σειρά από έξι σχέδια εμπνευσμένα από το έργο του Piet Mondrian, μέρος μιας μεγαλύτερης σειράς που περιελάμβανε επίσης αναφορές στους avant garde εικαστικούς Serge Poliakoff και Kazimir Malevich.

Διαβάστε ακόμη: 1η Ιουνίου: Τη μέρα που έφυγε ο Yves Saint Laurent κανείς δεν ευχήθηκε “καλό μήνα”

Γιατί ο Yves Saint Laurent επέλεξε τον Piet Mondrian;

Ο Yves Saint Laurent και ο σύντροφός του Pierre Berger λάτρευαν τον Piet Mondrian.

Ο Piet Mondrian, μια κυρίαρχη φυσιογνωμία του ολλανδικού νεοπλαστικισμού, πίστευε ότι η τέχνη πρέπει να επιδιώκει το ουσιώδες. Στα έργα του, κατάργησε τις καμπύλες γραμμές, την προοπτική και τις αποχρώσεις για να επικεντρωθεί στις ευθείες γραμμές και τα βασικά χρώματα. Η ζωγραφική του ήταν ορθολογική και αυστηρή: μια μορφή τάξης σε έναν χαοτικό κόσμο.

Ο Saint Laurent, λάτρης της σύγχρονης τέχνης και πρώιμος συλλέκτης, επέλεξε τον Mondrian όχι μόνο για την αισθητική του, αλλά και για την υποκείμενη ιδεολογία. Αυτός ο αιχμηρός, αυστηρός πίνακας ταίριαζε απόλυτα στην ιδέα του για μια νέα θηλυκότητα: αυτογνωσία, διανοητική και μακριά από στερεότυπα. Με το φόρεμα Mondrian, ο σχεδιαστής δεν αντέγραφε έναν πίνακα, τον μετέφραζε. Δημιουργούσε μια νέα μορφή εφαρμοσμένης τέχνης, στην οποία το σώμα γινόταν ο ζωντανός καμβάς πάνω στον οποίο ξεδιπλωνόταν η αφαίρεση.

Με την πρώτη ματιά μπορεί να φαίνεται απλό, αλλά το φόρεμα Mondrian είναι ένα αριστούργημα ενδυματολογικής κατασκευής. Τίποτα δεν είναι τυπωμένο, κάθε μπλοκ χρώματος αντιστοιχεί σε ένα κομμάτι υφάσματος ραμμένο με γεωμετρική ακρίβεια. Οι ραφές συμπίπτουν με τις μαύρες γραμμές, οι οποίες δεν είναι απλά στριφώματα, αλλά πραγματικές υποστηρικτικές δομές. Το αποτέλεσμα είναι μια τέλεια ισορροπία μεταξύ γραφιστικής αυστηρότητας και ρευστότητας κινήσεων. Είναι ένα φόρεμα που ζει με τη δική του αρχιτεκτονική και που εκπληκτικά προβλέπει τις αρχές του αρθρωτού σχεδιασμού και του μινιμαλισμού της δεκαετίας του 1990.

Photo credit: Getty Images / Eric Koch for Anefo – Nationaal Archief, CC0