Η υγεία του εντέρου παίζει καθοριστικό ρόλο για την ευεξία και τη συνολική υγεία του οργανισμού μας. Το έντερό μας δεν αποτελεί απλώς ένα όργανο πέψης, αλλά λειτουργεί ως βασικός δείκτης της γενικότερης κατάστασης της υγείας μας και επηρεάζει πολλαπλές λειτουργίες του σώματος.

Διαβάστε ακόμη: Τα 7 ροφήματα που προτείνουν οι διατροφολόγοι για υγιές έντερο

Η κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος Δέσποινα Μαρσέλου επισημαίνει πως περίπου το 70% του ανοσοποιητικού σας συστήματος εδρεύει στο έντερο. Παράλληλα, εκεί παράγονται νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη, γεγονός που σημαίνει ότι η υγεία του εντέρου επηρεάζει άμεσα τη διάθεσή σας, την ψυχική σας ευεξία και τη γενική φυσιολογία του οργανισμού. Όταν το έντερο δίνει κάποια ανεπαίσθητα σήματα, καλό είναι να του δώσετε σημασία. Ας δούμε ποια είναι αυτά.

Διαβάστε ακόμη: Πικρές τροφές: Τι χάνετε αν δεν τις τρώτε

1. Επίμονο φούσκωμα, δυσφορία ή αλλαγές στις κενώσεις

Αν νιώθετε συνεχώς «βαριά», πρησμένοι ή έχετε συχνές εναλλαγές διάρροιας και δυσκοιλιότητας, είναι πολύ πιθανό να υπάρχει πρόβλημα στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου( ut-brain axis), ένας δρόμος επικοινωνίας ανάμεσα στο πεπτικό σύστημα και τον εγκέφαλο. Δεν πρόκειται για κάτι μεταφορικό, αλλά για βιολογική, αμφίδρομη επικοινωνία που γίνεται μέσω νευρικών οδών (κυρίως του πνευμονογαστρικού νεύρου), ορμονών και φλεγμονωδών παραγόντων, με κύριο μεσολαβητή τη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου (το μικροβίωμα).

Οι διαταραχές αυτές δεν σχετίζονται μόνο με την πέψη αλλά και με ψυχολογικούς παράγοντες, όπως το άγχος ή η κατάθλιψη. Οι ειδικοί εξηγούν πως η σύνθεση της μικροβιακής χλωρίδας στο έντερο μπορεί να διαφέρει σημαντικά σε ανθρώπους με κατάθλιψη ή νευροαναπτυξιακές διαταραχές, όπως ο αυτισμός, συγκριτικά με υγιή άτομα.

2. Συχνές ιώσεις ή αργή ανάρρωση

Αν νιώθετε ότι «κολλάτε» κάθε ίωση που κυκλοφορεί ή δυσκολεύεστε να αναρρώσετε, ίσως φταίει το έντερό σας. Το μικροβίωμα του εντέρου επικοινωνεί διαρκώς με το ανοσοποιητικό, εκπαιδεύοντάς το για να μπορεί να ανταποκριθεί σε λοιμώξεις. Όταν αυτή η «εκπαίδευση» πάσχει, ο οργανισμός γίνεται πιο ευάλωτος.

3. Ανεξήγητη αύξηση βάρους, κόπωση ή διαταραχές σακχάρου

Αν παρατηρείτε αδικαιολόγητη αύξηση κιλών, χαμηλά επίπεδα ενέργειας ή έντονη επιθυμία για γλυκά, ίσως η ισορροπία του εντέρου σας να έχει διαταραχθεί. Η έλλειψη συγκεκριμένων βακτηρίων που παράγουν βουτυρικό οξύ (butyrate) έχει συσχετιστεί με προβλήματα όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2. Η επαναφορά της ισορροπίας μέσω προβιοτικών μπορεί να φέρει βελτίωση.

4. Δερματικά προβλήματα όπως ακμή, έκζεμα ή ψωρίαση

Το έντερο και το δέρμα σας επικοινωνούν μέσα από αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν «άξονας εντέρου-δέρματος». Αν τα προβλήματα στο έντερο πυροδοτούν φλεγμονές, αυτές μπορεί να εκδηλωθούν στο δέρμα με τη μορφή ακμής, ροδόχρους ακμής, ψωρίασης ή εκζέματος. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η λήψη προβιοτικών μπορεί να μειώσει τέτοιου είδους φλεγμονές.

5. Πόνος, διάρροια ή δυσκοιλιότητα λόγω στρες

Το στρες δεν είναι «ψυχικό» φαινόμενο, εκδηλώνεται και σωματικά. Το πεπτικό σύστημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην ψυχική ένταση και μπορεί να αντιδράσει με κράμπες, διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Αν έχετε αυτά τα συμπτώματα χωρίς εμφανή διατροφική αιτία, αξίζει να αναζητήσετε και ψυχοσωματική ερμηνεία.

6. Επίμονα πεπτικά συμπτώματα ή ξαφνική απώλεια βάρους

Η επίμονη κοιλιακή δυσφορία, οι αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου ή η ανεξήγητη απώλεια βάρους δεν πρέπει ποτέ να αγνοούνται. Μπορεί να αποτελούν σημάδια σοβαρότερων παθήσεων, όπως η κοιλιοκάκη, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου ή ακόμη και καρκίνος του παχέος εντέρου. Η έγκαιρη διάγνωση είναι ζωτικής σημασίας.

Τι να κάνετε αν εμφανίζετε τέτοια συμπτώματα;

Το γεγονός ότι αντιμετωπίζετε κάποιες εντερικές ενοχλήσεις δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα υγείας, ωστόσο είναι σημαντικό να αναζητήσετε τη ρίζα τους. Παθήσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η κοιλιοκάκη ή η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου απαιτούν πολύ διαφορετική αντιμετώπιση. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο να απευθυνθείτε σε εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας που θα σας καθοδηγήσει στη σωστή διάγνωση και θεραπεία.

Μπορείτε να ενισχύσετε την υγεία του εντέρου σας με φυσικούς τρόπους;
Η απάντηση είναι: ναι, και ξεκινά από τη διατροφή σας. Όπως επισημαίνει η Katherine Hay, το φαγητό που καταναλώνετε καθημερινά μπορεί να λειτουργήσει είτε ως «φίλος» είτε ως «εχθρός» του εντέρου. Οι φυτικές ίνες, τα όσπρια, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα προβιοτικά και τα ζυμωμένα τρόφιμα ενισχύουν τη μικροβιακή ποικιλότητα, γεγονός που συνδέεται με καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία.

Αντίθετα, μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη, αλκοόλ και τεχνητά πρόσθετα μπορεί να διαταράξει τη φυσική ισορροπία του εντέρου, προκαλώντας φλεγμονές και επιβαρύνοντας όχι μόνο το πεπτικό αλλά και τη συνολική λειτουργία του οργανισμού.

Το έντερό σας είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος και ταυτόχρονα ένας εξαιρετικά ευαίσθητος ανιχνευτής για το τι συμβαίνει στο σώμα και την ψυχή σας. Μάθετε να το ακούτε.

Photo credit: Istock