Από τη στιγμή που γεννιόμαστε είμαστε προγραμματισμένοι να δημιουργούμε στενούς δεσμούς με κάθε σημαντικό πρόσωπο, ιδιαίτερα τη μητέρα μας. Νιώθουμε πολλά συναισθήματα, φόβο, θυμό, θλίψη και χαρά. Η συναισθηματική προσκόλληση που αναπτύσσεται με τη μητέρα μας είναι η πρώτη διαδραστική σχέση της ζωής μας.

Στην ψυχολογία, ο όρος “προσκόλληση” (attachment style) αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο συνδέεται συναισθηματικά με τους άλλους, ιδιαίτερα σε στενές σχέσεις. Αυτό το στιλ διαμορφώνεται στην παιδική ηλικία και επηρεάζει τις σχέσεις μας στην ενήλικη ζωή, συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικών μας σχέσεων. Ο ψυχολόγος Πάτροκλος Παπαδάκης εξηγεί ποιοι είναι οι τέσσερις βασικοί τύποι προσκόλλησης και δίνει τις συμβουλές του.

Οι τέσσερις βασικοί τύποι προσκόλλησης

1. Ασφαλής προσκόλληση (Secure attachment)

Τα άτομα με ασφαλή προσκόλληση νιώθουν άνετα με τη συναισθηματική εγγύτητα και την ανεξαρτησία. Είναι αξιόπιστα και υποστηρικτικά στις σχέσεις τους και δεν φοβούνται την απόρριψη ή την εγκατάλειψη.
Στο σεξ, νιώθουν άνετα με τη σωματική και συναισθηματική επαφή και μπορούν να απολαύσουν τη σεξουαλική πράξη χωρίς άγχος ή ανασφάλεια.

Συμβουλή: Συνεχίστε να ενθαρρύνετε την ανοιχτή επικοινωνία σχετικά με τις επιθυμίες και τα όρια, συζητήστε τις ανησυχίες σας με υπεύθυνο και πρακτικό τρόπο και διατηρήστε την εμπιστοσύνη και την αμοιβαία ευχαρίστηση στη σεξουαλική σας σχέση. Ακόμη και με ασφαλή προσκόλληση, οι σύντροφοι μπορεί να χρειαστεί να επιδείξουν υπομονή και δημιουργικότητα όταν αντιμετωπίζουν τα συναισθηματικά εμπόδια ενός συντρόφου.

2. Αγχώδης/αμφίθυμη προσκόλληση (Anxious-preoccupied attachment)

Τα άτομα με αγχώδη-αμφίθυμη προσκόλληση έχουν έντονη ανάγκη για επιβεβαίωση και φόβο μήπως απορριφθούν από τον σύντροφό τους. Συχνά νιώθουν ανασφάλεια και ζήλια στις σχέσεις τους.
Στο σεξ, μπορεί να είναι υπερβολικά προσκολλημένοι στον σύντροφό τους και να αναζητούν συνεχώς επιβεβαίωση και προσοχή.

Συμβουλή: Επικοινωνήστε ξεκάθαρα για τα συναισθήματα και μη βιάζεστε για να μειώσετε τον φόβο της οικειότητας. Το να κρατάτε ημερολόγιο ή να κάνετε ψυχοθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν στην επεξεργασία εσωτερικών συγκρούσεων και στην απόκτηση γνώσεων για το πώς να συνδεθείτε διαφορετικά.

3. Προσκόλληση αποφυγής (Dismissive-avoidant attachment)

Τα άτομα με αποφευκτική προσκόλληση δυσκολεύονται να εκφράσουν συναισθήματα και να δημιουργήσουν συναισθηματική εγγύτητα στις σχέσεις τους. Τείνουν να είναι ανεξάρτητα και να αποφεύγουν την εξάρτηση από τους άλλους.
Στο σεξ, μπορεί να νιώθουν άβολα με τη σωματική και συναισθηματική επαφή και να προτιμούν το περιστασιακό σεξ χωρίς συναισθηματική εμπλοκή.

Συμβουλή: Φροντίστε να είστε παρόντες συναισθηματικά κατά τη διάρκεια του σεξ (π.χ. παρατηρήστε τις σκέψεις που αποσπούν την προσοχή σας και επιλέξτε να εστιάσετε στις σωματικές αισθήσεις και στη φροντίδα του άλλου) . Εμπλακείτε σε πιο αργές, πιο αισθησιακές εμπειρίες για να ενισχύσετε την επίγνωσή σας.

3. Φοβική/αποφευκτική προσκόλληση (Fearful-avoidant attachment)

Τα άτομα με αποδιοργανωμένη προσκόλληση έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες στην παιδική τους ηλικία που έχουν επηρεάσει τις σχέσεις τους. Έχουν ανάγκη για εγγύτητα, αλλά ταυτόχρονα φοβούνται την απόρριψη και την εγκατάλειψη.
Στο σεξ, μπορεί να έχουν αντιφατικές συμπεριφορές, όπως να επιθυμούν την εγγύτητα αλλά να την αποφεύγουν ταυτόχρονα.

Συμβουλή: Ακολουθείτε μία πρακτική αυτοκαταπραϋντικών τεχνικών (π.χ. τεχνικές αναπνοής) πριν και μετά το σεξ. Εστιάστε στη συναισθηματική σύνδεση και ασφάλεια έξω από την κρεβατοκάμαρα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το ο τύπος προσκόλλησης δεν είναι κάτι στατικό και μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου και τις εμπειρίες. Επίσης, δεν υπάρχει “καλός” ή “κακός” τύπος προσκόλλησης, αλλά κάθε τύπος έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.