Η ιστορία του Μινιόν είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας και ειδικότερα της Αθήνας. Πρόκειται για ένα από τα πιο εμβληματικά πολυκαταστήματα της χώρας, που σημάδεψε τις ζωές πολλών γενεών και έγινε συνώνυμο των γιορτών και των αγορών.

Τον Μάρτιο αναμένεται πως η λέξη Μινιόν θα ακουστεί ξανά στην Αθήνα. Ο αρχιτέκτονας Μίνως Διγενής που υπογράφει το νέο Μινιόν, οραματίστηκε ένα «πράσινο» βιοκλιματικό κτίριο όπου θα φιλοξενούνται καταστήματα, γραφεία και κατοικίες. Η μινιμαλιστική αισθητική του νέου Μινιόν είναι άλλη μια προσθήκη που σκοπεύει να αναβαθμίσει την περιοχή γύρω από την πλατεία Ομόνοιας.

Η Dimand, ιδιοκτήτρια εταιρεία του κτιρίου του Μινιόν, είχε εγκαινιάσει το 2022 το Moxy -πρώην Σαρόγλειο Μέγαρο στην πλατεία Ομόνοιας- το πρώτο “πράσινο” ξενοδοχείο στην Αθήνα.

Το Μινιόν όμως που θυμόμαστε, όσοι προλάβαμε να το ζήσουμε, θα συνεχίσει να ζει αποκλειστικά και μόνο στις αναμνήσεις μας. Το νέο Μινιόν θα στεγάζει τη ναυαρχίδα γνωστής αλυσίδας ειδών ένδυσης, γραφεία εταιρειών και κατοικίες. Καμία σχέση με το πρώτο πολυκατάστημα που φιλοξένησε ποτέ η Ελλάδα. Οι καιροί έχουν αλλάξει και τα mall ορίζουν την εμπορική ζωή της χώρας και έχουν κυριαρχήσει στις προτιμήσεις των νέων κι αυτό δεν αλλάζει. Το Μινιόν γνώρισε την επιτυχία χάρη στις καινοτομίες του. Όλα όμως εκείνα που τότε φάνταζαν μαγικά, σήμερα δεν εντυπωσιάζουν τους σημερινούς σαραντάρηδες που δεν το πρόλαβαν. Πόσο μάλλον τους νεότερους.

Μια ιστορία σαν παραμύθι

Το Μινιόν ξεκίνησε το 1934 ως ένα περίπτερο, από τον φιλόδοξο Γιάννη Γεωργακά, που είχε έλθει στην Αθήνα από ένα μικρό χωριό της Ολυμπίας και ένα συνεταίρο. Τη δεκαετία του 1950, μόνος πλέον ο Γεωργακάς ξεκίνησε να αναπτύσσει το Μινιόν: από περίπτερο έγινε κατάστημα κι αργότερα πολυκατάστημα – το πρώτο στην Ελλάδα! Εννοείται πως υστερούσε ως μέγεθος, αλλά και αισθητικά, από τις παρισινές Galeries Lafayette ή το λονδρέζικο Harrods, ήταν όμως “το δικό” μας πολυκατάστημα. Πόλος έλξης εσωτερικού τουρισμού και sightseeing για τους Αθηναίους.

Η υιοθέτηση καινοτομιών όπως οι κυλιόμενες σκάλες και ο κλιματισμός, καθώς και η άψογη εξυπηρέτηση από 1.000 υπαλλήλους, σε μια εποχή που όλα αυτά ήταν άγνωστα στην Ελλάδα, έκαναν το Μινιόν να ξεχωρίζει.

Τα 120.000 διαφορετικά είδη -από αυτοκίνητα έως κασέρι (!) και ιστιοσανίδες-, μαζί με το έξυπνο marketing του Γεωργακά με τις θεματικές βιτρίνες, αποτελούσαν αφορμή αλλεπάλληλων επισκέψεων καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Στους οκτώ ορόφους του Μινιόν ο καθένας εντόπιζε τη δική του μαγική σπηλιά του Αλή Μπαμπά για να ονειρεύεται. Η παρουσίαση των νέων σχολικών ποδιών με την υπογραφή του Γιάννη Τσεκλένη κάθε Σεπτέμβριο, συνιστούσε το στιλιστικό γεγονός της χρονιάς.

Η φάτνη σε φυσικό μέγεθος στην περίοδο των εορτών και η κλασική φωτογραφία με τα παιδιά στα πόδια του Αγίου Βασίλη έως και τη δεκαετία του ’70, ακόμη φιλοξενούνται σε οικογενειακά άλμπουμ και, εννοείται, στις καρδιές όσων τα έζησαν.

Η αναίτια επίθεση

Ωστόσο, η ιστορία του Μινιόν δεν είναι μόνο μια ιστορία επιτυχίας. Το κατάστημα συνδέθηκε και με ένα από τα πιο σκοτεινά και αμφιλεγόμενα γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας: τον εμπρησμό του 1980. Στις 18 Δεκεμβρίου 1980, έξι μέρες πριν τα Χριστούγεννα, το Μινιόν τυλίχθηκε στις φλόγες. Η πυρκαγιά κατέστρεψε ολοσχερώς το κατάστημα, προκαλώντας τεράστιες υλικές ζημιές. Η «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης 80» ανέλαβε την ευθύνη, οι υπαίτιοι όμως δεν βρέθηκαν και τα όποια αδικήματα παραγράφηκαν με τα χρόνια.

Η ηλεκτροδότηση στην περιοχή της Ομόνοιας διακόπηκε, καθώς κατέρρευσαν οι κολώνες της ΔΕΗ. Σαράντα δύο οχήματα με 135 άνδρες της πυροσβεστικής και όλοι οι μαθητές της Πυροσβεστικής σχολής κατέφτασαν στο σημείο, όμως η καταστροφή ήταν εκτεταμένη. Από το Μινιόν έχει απομείνει μόνο ο σκελετός του κτιρίου ενώ το Κατράντζος κατέρρευσε. Η πυροσβεστική υπολόγιζε ότι οι ζημίες έφτασαν στα 2 δισ. δραχμές. Απόμεινε μόνο ο σκελετός του κτιρίου για να στοιχειώνει για αρκετό χρονικό διάστημα τους κατοίκους της πόλης.

Ο εμπρησμός του Μινιόν προκάλεσε σοκ και θλίψη στην ελληνική κοινωνία. Το κατάστημα ήταν ένα σύμβολο της Αθήνας και των Χριστουγέννων, και η καταστροφή του θεωρήθηκε από πολλούς ως ένα χτύπημα στην καρδιά της πόλης.

Ο Γεωργακάς πάλεψε για να αναστήσει το Μινιόν. Από το 1983 που πέρασε στο κράτος, αφού εντάχθηκε στις προβλματικές επιχειρήσεις, το 1991 ξαναπέρασε τα χέρια του Γεωργακά αλλά ένα χρόνο μετά πούλησε το μερίδιό του.  Το Μινιόν δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί τα φθηνά καταστήματα και τον Λαμπρόπουλο, και έτσι, το 1998 η πιο γλυκιά ανάμνηση των σημερινών εξηντάρηδων πέρασε οριστικά στην ιστορία.

Πολλοί έμειναν με την απορία πώς θα είχε μετεξελιχθεί το Μινιόν, πού θα το οδηγούσε ο Γεωργακάς, αν δεν είχε συμβεί το μοιραίο γεγονός. Το Μινιόν πάντως είχε καταφέρει κάτι πολύ πιο σημαντικό από μια εμπορική επιτυχία. Είχε μπει στις καρδιές των Ελλήνων. Και δεν βγήκε ποτέ από εκεί.

Αν και σήμερα το Μινιόν αναμένεται να ανοίξει ξανά τις πόρτες του, ο ιδρυτής του, ο Ιωάννης Γεωργακάς, δεν θα είναι εκεί για να το δει. Ο σκαπανέας του ελληνικού εμπορίου, ο επιχειρηματίας που μόχθησε ως το τέλος της ζωής του και επέδειξε κοινωνική ευαισθησία και ήθος, σπάνια χαρίσματα στην εποχή μας, απεβίωσε το 2002 σε ηλικία 90 ετών.