Η τεχνητή νοημοσύνη διεισδύει ολοένα και περισσότερο στην ιατρική, αυτή τη φορά με μια ερώτηση που φαντάζει σχεδόν επιστημονική φαντασία: Μπορεί με ένα απλό πορτρέτο σας να «διαβάσει» τη βιολογική σας ηλικία και να προβλέψει την κατάσταση της υγείας σας;

Διαβάστε ακόμη: Καλύτερες και από φίλτρο! 15 μυστικά για την τέλεια φωτογραφία από επαγγελματία

Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Digital Health, η απάντηση είναι «ναι», τουλάχιστον εν μέρει. Ερευνητές του νοσοκομείου Mass General Brigham, στη Βοστώνη, ανέπτυξαν ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης με την ονομασία FaceAge, το οποίο μπορεί να εκτιμήσει τη βιολογική ηλικία ενός ατόμου αναλύοντας απλώς μια φωτογραφία του προσώπου του. Η εκτίμηση αυτή, σύμφωνα με τα ευρήματα της ομάδας, συνδέεται άμεσα με την κατάσταση της υγείας του ασθενούς και τη δυνατότητά του να ανταπεξέλθει σε θεραπείες, ειδικά στην περίπτωση των ασθενών με καρκίνο.

Διαβάστε ακόμη: 3 ελληνικές τροφές που μειώνουν τη βιολογική μας ηλικία

Από την όψη στο DNA

Η «βιολογική ηλικία» αναφέρεται στην κατάσταση των κυττάρων, των ιστών και των οργάνων ενός ατόμου και μπορεί να διαφέρει σημαντικά από τη χρονολογική του ηλικία. Παράγοντες όπως το άγχος, το κάπνισμα, η κακή διατροφή, η εγκυμοσύνη ή ακόμα και η έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες μπορούν να επιταχύνουν τη γήρανση, ωστόσο ορισμένες από αυτές τις αλλαγές είναι αναστρέψιμες.

Παραδοσιακά, η βιολογική ηλικία προσδιορίζεται μέσω δειγμάτων αίματος ή σάλιου, με χρήση εξειδικευμένων αναλύσεων όπως τα «επιγενετικά ρολόγια». Το FaceAge υπόσχεται μια απλούστερη, μη επεμβατική και οικονομικότερη μέθοδο: μια απλή φωτογραφία του προσώπου.

Η δοκιμή σε καρκινοπαθείς

Η μελέτη επικεντρώθηκε σε άτομα με καρκίνο. Το σύστημα εκπαιδεύτηκε σε πάνω από 56.000 εικόνες ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω, κυρίως από δημόσιες βάσεις όπως η Wikipedia και το IMDb. Όταν εφαρμόστηκε σε φωτογραφίες πραγματικών ασθενών, το εργαλείο διαπίστωσε ότι εκείνοι που είχαν βιολογική ηλικία μεγαλύτερη από τη χρονολογική, παρουσίαζαν και μικρότερη επιβίωση. Το αντίθετο συνέβαινε σε όσους έμοιαζαν νεότεροι.

Το FaceAge βλέπει πέρα από τις ρυτίδες

Σε αντίθεση με το ανθρώπινο μάτι, που περιορίζεται στα ορατά σημάδια γήρανσης (ρυτίδες, λευκά μαλλιά κ.ά.), το FaceAge ανιχνεύει πιο διακριτικές ενδείξεις, όπως το βάθος των ρινοπαρειακών γραμμών ή την υποχώρηση της μυϊκής μάζας στους κροτάφους. Αυτές οι λεπτομέρειες, που περνούν απαρατήρητες, αποδεικνύονται κρίσιμες για την εκτίμηση της γενικής φυσικής κατάστασης.

Ένα εργαλείο με προοπτικές αλλά και όρια

Το FaceAge έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει βοηθητικό εργαλείο για γιατρούς, ιδίως σε περιπτώσεις όπου πρέπει να αποφασιστεί αν ένας ασθενής είναι αρκετά δυνατός για να υποβληθεί σε επιθετικές θεραπείες. Όμως, οι δημιουργοί του παραδέχονται πως το εργαλείο έχει ακόμη περιορισμούς: έχει εκπαιδευτεί κυρίως σε λευκά πρόσωπα, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για την αξιοπιστία του σε πληθυσμούς διαφορετικού χρώματος δέρματος ή εθνικότητας. Επίσης, η χρήση μακιγιάζ, η γωνία λήψης, ακόμη και μια πλαστική επέμβαση μπορεί να αλλοιώσουν τα αποτελέσματα.

Ηθικά ερωτήματα εγείρονται επίσης. Μπορεί μια τέτοια τεχνολογία να χρησιμοποιηθεί κακώς, για να στερήσει από κάποιον την ασφάλιση ή την πρόσβαση σε θεραπεία; Οι ειδικοί της βιοηθικής προειδοποιούν ότι η εφαρμογή τέτοιων εργαλείων πρέπει να συνοδεύεται από αυστηρούς κανόνες και εξασφαλίσεις ισότητας.

Η επόμενη ημέρα

Η ομάδα πίσω από το FaceAge σκοπεύει να κατοχυρώσει την πατέντα και να εξελίξει περαιτέρω το εργαλείο, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιείται ευρέως στα ιατρεία. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα σε ένα ερευνητικό εργαλείο και ένα αξιόπιστο κλινικό εργαλείο που εφαρμόζεται καθημερινά στην ιατρική πράξη.

Προς το παρόν, το FaceAge δεν αντικαθιστά τον ιατρό, ίσως όμως του προσφέρει ένα ακόμη παράθυρο στο μέλλον της εξατομικευμένης φροντίδας υγείας. Και αν η φωτογραφία λέει χίλιες λέξεις, η τεχνητή νοημοσύνη ίσως αρχίσει να «διαβάζει» πίσω από τα φαινόμενα περισσότερα από όσα φανταζόμαστε.