Τον Μάιο, οι μέλισσες φτάνουν στα χωράφια του Joseph Mul κοντά στην Γκρας, στη νότια Γαλλία, περίπου στις εννέα και μισή κάθε πρωί. Τα 200 στρέμματα χωρίς σήμανση συνορεύουν με ένα μονοπάτι με χαλίκι, το οποίο καταλήγει σε έναν επαρχιακό δρόμο που διασχίζει μια προστατευμένη κοιλάδα. Ένα γαργαλιστικό αεράκι φυσά από τη Μεσόγειο, λίγα χιλιόμετρα ανατολικά. Για τους μη επικονιαστές, η τοποθεσία είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθεί. Αυτό είναι σκόπιμο, καθώς, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, η οικογένεια Mul έχει μια αποκλειστική συνεργασία για την καλλιέργεια γιασεμιού και τριαντάφυλλων για τη Chanel. Ο οίκος χρησιμοποιεί τα λουλούδια για να φτιάξει το Chanel No. 5 – ένα άρωμα που, όπως μία σαμπάνια ή ένα κονιάκ, προέρχεται από μία συγκεκριμένη περιοχή.

Διαβάστε ακόμη: Τι είναι τα αρώματα Flankers; Πόσες εκδοχές μπορεί να έχει ένα άρωμα;

Το απέραντο ροζ

Πανοραμική της κοιλάδες της Μπρες. Photo credit: Chantecaille.com

Τα τριαντάφυλλα είναι Rosa centifolia, τριαντάφυλλα με «εκατό πέταλα» ή τριαντάφυλλα – λάχανα, όπως τα ονόμαζουν οι Αγγλοσάξονες, που δεν φημίζονται για την ποιητική τους διάθεση. Οι Γάλλοι, πολύ περισσότερο ευαίσθητοι, τα ονομάζουν Roses du Mai, “τριαντάφυλλα του Μαΐου”.

Οι τριανταφυλλιές Rosa centifolia είναι θάμνοι με πολλά ατημέλητα άνθη που συχνά υποκλίνονται κάτω από το βάρος τους. Στις καλλιέργειες φυτεύονται πυκνά σε σειρές. Το Μάιο πολύ μεγάλο μέρος της κοιλάδας της Γκρας είναι “βαμμένο” ροζ. Το είδος είναι βραβευμένο για το καθαρό, γλυκό, μελωμένο άρωμά του και τα άνθη του εκτός από τη Chanel, χρησιμοποιούν και πολλοί άλλοι μεγάλοι οίκοι, όπως ο Dior, ο Guerlain και ο εξειδικευμένος στα καλλυντικά Chantecaille.

Ο Μάιος είναι κομβικός μήνας για αυτό το μαγικό λουλούδι. Τα τριαντάφυλλα, ειδικά αυτής της ποικιλίας, είναι βραχύβια και η ανθοφορία δεν κρατάει για πολλές ημέρες. Μόλις ανθίσουν τα τριαντάφυλλα, ολόκληρα τα πενήντα στρέμματα του Joseph Mul πρέπει να συγκομιστούν σε δύο εβδομάδες, όπως και αυτά των υπόλοιπων καλλιεργητών. Όπως, γίνεται εύκολα αντιληπτό στην Γκρας, δεν υπάρχει περιθώριο για τον εργατικό εορτασμό της Πρωτομαγιάς, εφόσον τα πολύτιμα “τριαντάφυλλα του Μάη” είναι ανθισμένα.

Γαλλικά τριαντάφυλλα στα ξένα χέρια

Photo credit: © Pol Baril / Dior Presse

Η συλλογή των πετάλων δεν είναι εύκολη εργασία και απαιτεί μεγάλη εμπειρία. Που θα κοπεί το άνθος, πως θα συλλεχθούν μόνο τα πέταλα, πως θα αποφύγουν τον τραυματισμό οι συλλέκτες από τα αγκάθια. Η συγκομιδή διαρκεί περίπου έναν μήνα: τον Μάιο για τα ρόδα του Μαΐου με ιδανική ώρα συλλογής πριν τις 11 το πρωί, όταν τα άνθη περιέχουν τη μέγιστη συγκέντρωση αρωματικών ενώσεων. Έως το μεσημέρι, τα ρόδα έχουν χάσει μέχρι και 40% από τη δύναμη του αρώματός τους. Κάθε άνθος συλλέγεται με το χέρι, τοποθετείται προσεκτικά σε σάκους και μεταφέρεται άμεσα στα σημεία εκχύλισης για απόσταξη ή εκχύλιση με διαλύτες. Εκεί, πριν καν φτάσει το μεσημέρι, παράγεται το αιθέριο έλαιο ή το απόλυτο εκχύλισμα – όσο το άνθος είναι ακόμη φρέσκο και ζωντανό.

Για λόγο αυτό για το μάζεμα των πετάλων στην κοιλάδα της Γκρας χρησιμοποιούν ξένες εργάτριες, κυρίως Τουρκάλες, πολλές από αυτές συγγενείς, αλλά και Βουλγάρες, λόγω της μεγάλης εμπειρίας τους στη συλλογή ρόδων. Η Τουρκία, όσο και η Βουλγαρία, είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί ροδέλαιου παγκοσμίως. Ο Louis Vuitton, όπως και ο Tom Ford πληρώνουν 13.000 ευρώ για κάθε λίτρο βουλγαρικού ροδέλαιου. Βλέπετε η παραγωγή της Γκρας δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες ούτε καν των Γάλλων αρωματοποιών.

Διαβάστε ακόμη: Pillow mist: Πως μπορεί ένα άρωμα να βελτιώσει τον ύπνο σας

Πόσα τριαντάφυλλα χρησιμοποιούνται για ένα άρωμα;

Photo credit: Chantecaille.com

Το ρόδο μεταμορφώνεται με δύο βασικούς τρόπους: μέσω απόσταξης για την παραγωγή αιθέριου ελαίου και μέσω εκχύλισης με διαλύτες για την παραγωγή ενός “concrete”, που στη συνέχεια μετατρέπεται σε απόλυτο (absolute). Κάθε μέθοδος αναδεικνύει διαφορετικές πτυχές του αρώματος του ρόδου.

Η απόσταξη χρησιμοποιεί ατμό για να εξατμίσει την ουσία από τα πέταλα, η οποία στη συνέχεια ψύχεται για να παραχθεί το αιθέριο έλαιο. Στην εκχύλιση με διαλύτες, τα πέταλα ξεπλένονται με έναν διαλύτη, ο οποίος θερμαίνεται και φιλτράρεται για να απομονωθούν τα λιπαρά συστατικά, παράγοντας το απόλυτο εκχύλισμα. Για να παραχθούν 600 γραμμάρια absolute απαιτούνται περίπου 400 κιλά λουλουδιών, ενώ για 1 κιλό αιθέριου ελαίου χρειάζονται από 3,5 έως 4 τόνους ρόδων, γι’ αυτό και τα αρώματα με βάση το ρόδο θεωρούνται τόσο πολυτελή.

Κάθε φιαλίδιο τριάντα χιλιοστόλιτρων (ml) Chanel No. 5 αντιπροσωπεύει τη μετά θάνατον ζωή χιλίων λουλουδιών γιασεμιού της Γκρας και δώδεκα τριαντάφυλλων. Έτσι, όταν το 1955 η Marilyn Monroe ρωτήθηκε τι φοράει όποτε πέφτει στο κρεβάτι και απάντησε “Chanel No 5, φυσικά”, εννοούσε ένα πέταλο από το τριαντάφυλλο του Μάη.

8 iconic αρώματα με ρόδα

  1. Rose Jacqueminot- René Coty: Το 1904, ο René Coty παρουσίασε το Rose Jacqueminot, ένα πλούσιο, βελούδινο, σχεδόν θεατρικό άρωμα που βασιζόταν στο absolute της Rose de Mai – ενός ευαίσθητου, σπάνιου τριαντάφυλλου που ανθίζει μία φορά τον χρόνο. Το άρωμα αυτό καθιέρωσε το ρόδο ως κεντρική νότα υψηλής αρωματοποιίας.
  2. Chanel No. 5 – Chanel: Το πιο διάσημο άρωμα όλων των εποχών περιέχει Rose de Mai και Jasmine de Grasse, μαζί με υλάνγκ-υλάνγκ, σανδαλόξυλο και βανίλια. Τα ρόδα εδώ προσδίδουν πούδρινη κομψότητα και ρομαντισμό, αλλά δεν «φωνάζουν», λειτουργούν σαν σιωπηλή δύναμη στο φόντο. Είναι πιο κοντά σε abstract floral παρά σε κλασικό rose perfume.
  3. Nahema- Guerlain: Το 1979, η Guerlain παρουσίασε το Nahema, ένα άρωμα που παντρεύει το ρόδο με φρουτώδεις και βαλσαμικές νότες. Η βελούδινη καρδιά του κρύβει μία μεθυστική, σχεδόν οπιοειδή ποιότητα που το καθιστά μοναδικό μέχρι και σήμερα.
  4. Aromatics Elixir-Clinique: Το Aromatics Elixir της Clinique, που κυκλοφόρησε το 1971, ανέμειξε το ρόδο με πατσουλί, δημιουργώντας ένα άρωμα σκοτεινό, γήινο και μυστηριώδες. Ήταν μια επανάσταση – ένα άρωμα που ενέπνευσε δημιουργίες όπως το Portrait of a Lady του Frédéric Malle δεκαετίες αργότερα.
  5. Paris 0 Yves Saint Laurent: Το 1983, ενώ τα αρώματα με ρόδο θεωρούνταν ξεπερασμένα, η Sophia Grojsman – μια νεαρή αλλά τολμηρή αρωματοποιός – παρουσίασε το Paris για τον Yves Saint Laurent. Συνδύασε το ρόδο με βιολέτα, υλάνγκ-υλάνγκ και μιμόζα, δημιουργώντας ένα άρωμα ρομαντικό αλλά και δυναμικό, με βάση από μόσχο και κεχριμπάρι. Ήταν η αρχή μιας θριαμβευτικής πορείας για την Grojsman, που καθόρισε τα floral αρώματα των επόμενων δεκαετιών.
  6. Portrait of a Lady- Frédéric Malle: Το Portrait of a Lady από τον Dominique Ropion για τον οίκο Frédéric Malle to 2010 είναι ένα ροδόσταμο εμπνευσμένο από τη Μέση Ανατολή – χωρίς oud, αλλά με έντονες νότες από πατσουλί, καπνισμένα ξύλα και μόσχο. Είναι ένα άρωμα που ισορροπεί ανάμεσα στο κλασικό και το avant-garde, και επιβεβαιώνει τη φήμη του Ropion ως «μάστορα της αισθησιακής σύνθεσης».
  7. Stella – Stella McCartney: Με φρέσκα, καθαρά ροδοπέταλα, ένα άρωμα που ισορροπεί ανάμεσα στη ρομαντικότητα και τον μινιμαλισμό εμφανίστηκε το 2003. Συνδυάζει ρόδο με κεχριμπάρι και μανταρίνι. Εμβληματικό στις αρχές των 00s.
  8. Oud Rose – Horace: Το Oud Rose του Horace κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2024 και είναι η πιο πρόσφατη απόδειξη ότι το ρόδο δεν έχει ηλικία. Δημιουργημένο από την αρωματοποιό Caroline Dumur σε συνεργασία με τον Marc Terlet, συνιδρυτή του Horace, αυτό το άρωμα δίνει νέα διάσταση στο Δαμασκηνό ρόδο. Το γεράνι αναδεικνύει τις πράσινες νότες του, ενώ δεντρολίβανο και μαύρα μπουμπούκια φραγκοστάφυλου προσθέτουν φρεσκάδα και φρουτώδη ενέργεια. Η βάση του – από πατσουλί, oud, κυπριόλιο και σανταλόξυλο – δίνει ένα μυστηριώδες και εθιστικό βάθος. Το Oud Rose είναι εκλεπτυσμένο και extravagant, σαν να φοράς σμόκιν με animal print στην όπερα. Δεν ξεχνιέται εύκολα.

Photo credit: Getty Images / Istock