Αν βρεθείτε σε κάποια τουριστική παραλία, σχεδόν οι περισσότεροι λουόμενοι φορούν σαγιονάρες. Αυτά τα απλά, επίπεδα παπούτσια με το χαρακτηριστικό V-σχήμα λουριού που συγκρατεί το πέλμα μέσω μιας διχάλας ανάμεσα στο μεγάλο και το δεύτερο δάχτυλο του ποδιού είναι ίσως το πιο διαδεδομένο και διαχρονικό σχέδιο παγκοσμίως.

Διαβάστε ακόμη: Τι να φορέσετε αντί για σαγιονάρες το καλοκαίρι

Ανήκουν στην οικογένεια των «toe post» παπουτσιών και οι παραλλαγές τους, όπως τα slides, με λουρί που καλύπτει όλα τα δάχτυλα, έχουν κι αυτές τη δική τους θέση στη γκαρνταρόμπα σας. Φοριούνται παντού, από την παραλία μέχρι την πισίνα και τα ντους γυμναστηρίων, είναι προσιτές, ελαφριές και εύχρηστες. Αλλά πόσο παλιά είναι η ιστορία τους;

Διαβάστε ακόμη: Γιατί οι άνδρες δεν πρέπει να φοράνε σαγιονάρες;

Αιγυπτιακά σανδάλια.

Από την αρχαία Αίγυπτο στη Χαβάη

Οι πρώτες σαγιονάρες εντοπίζονται ήδη στην αρχαία Αίγυπτο: στο Walters Art Museum της Βαλτιμόρης εκτίθενται σανδάλια που χρονολογούνται μεταξύ 1550 και 1307 π.Χ., κατασκευασμένα από κομμένο δέρμα με τρύπα για τοποθέτηση διχάλας ανάμεσα στα δάχτυλα. Άλλα παρόμοια παπούτσια στο Βρετανικό Μουσείο είναι φτιαγμένα από φύλλα παπύρου.

Ανάλογες παραδόσεις βρίσκουμε και αλλού: από τα σανδάλια ρυζιού στην Κίνα και την Ιαπωνία έως τα παπούτσια από γιούκα στο Μεξικό και το δέρμα ζώων στην Αφρική. Η θέση της διχάλας ήταν διαφορετική: οι αρχαίοι Έλληνες την τοποθετούσαν μεταξύ του πρώτου και δεύτερου δαχτύλου, οι Ρωμαίοι μεταξύ του δεύτερου και τρίτου, ενώ στη Μεσοποταμία προτιμούσαν το τρίτο και τέταρτο.

Ιαπωνία: πολιτισμός και παράδοση

Στην Ιαπωνία, οι σαγιονάρες έχουν μακρά ιστορία. Τα παραδοσιακά «zōri» ήταν μέρος της καθημερινότητας ήδη από την περίοδο Heian (794–1185 μ.Χ.), ενώ τα «geta», με ξύλινες σόλες, παραμένουν ως σήμερα τα κατάλληλα παπούτσια για το ελαφρύ «yukata» κιμονό. Οι Ιάπωνες συχνά τα φορούν με τις χαρακτηριστικές «tabi» κάλτσες που έχουν σχισμή για τα λουράκια. Αξιοσημείωτο είναι πως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η μαζική παραγωγή σαγιονάρων βοήθησε στην οικονομική ανάκαμψη της Ιαπωνίας.

Πλατφόρμες τύπου σαγιονάρας με λουράκια από ασημί δέρμα κατσίκας και χειροποίητη μπλε βάση ζωγραφισμένη με μπλε φύλλα και λουλούδια, δημιουργία του Julianelli.  (Photo crdit: Art Kane/Conde Nast μέσω Getty Images)

Από την Ανατολή στη Δύση

Οι Αμερικανοί στρατιώτες που πήγαν στην Ιαπωνία επέστρεψαν στις ΗΠΑ με τις σαγιονάρες στις αποσκευές τους. Έως τα τέλη της δεκαετίας του ’50 είχαν ήδη υιοθετηθεί από την ποπ κουλτούρα, με χρωματιστές πλαστικές παραλλαγές, κατάλληλες για το σέρφινγκ και τη χαλαρή ζωή στην παραλία.

Το 1962, η βραζιλιάνικη Alpargatas λανσάρει τις Havaianas, με σόλες που μιμούνται το zōri. Ένα λάθος παραγωγής προσέθεσε πράσινα λουράκια το 1969, ένα «λάθος» που οδήγησε σε μια έκρηξη χρωμάτων και παγκόσμια επιτυχία. Σήμερα, οι Havaianas πουλούν πάνω από 230 εκατομμύρια ζευγάρια ετησίως και σχεδόν το 94% των Βραζιλιάνων έχει τουλάχιστον ένα.

Κατά τις δεκαετίες ’60 και ’70, οι σαγιονάρες φορέθηκαν πολύ, από χίπηδες έως καλεσμένους σε γάμους, κι απέκτησαν διακοσμητικά στοιχεία όπως πέτρες, charms, ή κρύσταλλα. Σήμερα, μπορείτε να βρείτε ζευγάρια που κοστίζουν από λίγα ευρώ μέχρι και δεκάδες χιλιάδες, με πολυτελή υλικά και κοσμήματα.

Photo credit: Arthur Elgort/Conde Nast via Getty Images

Καθημερινότητα και αντιφάσεις

Παρά την ευκολία και την ανεμελιά τους, οι σαγιονάρες έχουν δεχτεί και κριτική. Το 2005 μια ομάδα φοιτητριών φόρεσε σαγιονάρες κατά την επίσκεψή της στον Λευκό Οίκο, κάτι που προκάλεσε σάλο αφού θεωρήθηκαν ακατάλληλες για την επίσκεψη ως παπούτσια. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι η συχνή χρήση τους μπορεί να επιβαρύνει τα πόδια και τους τένοντες λόγω έλλειψης στήριξης και σωστής εφαρμογής. Από την άλλη, προστατεύουν από εγκαύματα, μύκητες και μικροτραυματισμούς. Σήμερα, πολλές εταιρείες επιλέγουν υλικά όπως κάνναβη ή ανακυκλωμένο καουτσούκ για περιβαλλοντικούς λόγους, ενώ κάποιες προσφέρουν και προγράμματα ανακύκλωσης.

Από τους φαραώ στην πασαρέλα και το Instagram

Η μοντέρνα εκδοχή των flip-flops ως fashion item οφείλει πολλά στο brand The Row, που το 2021 παρουσίασε δερμάτινες σαγιονάρες με τιμή κοντά στα 900 ευρώ, εντάσσοντας το είδος στο λεξιλόγιο της μινιμαλιστικής πολυτέλειας. Μέχρι την Άνοιξη 2025, τα flip-flops είχαν κάνει την είσοδό τους σε shows των Alaïa, Sportmax και Proenza Schouler.

Όταν όμως η Prada παρουσίασε στην ανδρική συλλογή Άνοιξη 2026 ένα σχέδιο που θύμιζε έντονα τα Kolhapuri chappals της Ινδίας, χειροποίητες σαγιονάρες φτιαγμένες από δέρμα βουβάλου στη Μαχαράστρα, η συζήτηση περί πολιτισμικής ιδιοποίησης φούντωσε. Παρότι η Prada ανέφερε ότι βρίσκεται σε διάλογο με Ινδούς τεχνίτες και δεσμεύτηκε για ουσιαστική ανταλλαγή, η αντίδραση ήταν διχαστική.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Havaianas Europe (@havaianaseurope)

Τον Ιούνιο, ο Pharrell Williams παρουσίασε το LV Flip στην ανδρική συλλογή Άνοιξη 2026 του οίκου Louis Vuitton στο Παρίσι από παστέλ σουέτ και δέρμα κροκοδείλου, φορεμένες με φαρδιά παντελόνια και απαλά σακάκια. Λίγες μέρες πριν, ο ηθοποιός Jonathan Bailey εμφανίστηκε στο Λονδίνο με μαύρα flip-flops από τον οίκο The Row, αξίας 750 ευρώ, προκαλώντας σχόλια.

Και η τάση δεν περιορίζεται στους άνδρες ή στην παραρέλα. Η H&M λάνσαρε πρόσφατα thong σανδάλια κάτω των 40ευρώ, εμπνευσμένα από τις luxury γραμμές. Η συνεργασία Dolce & Gabbana με τις Havaianas, με animal prints και γούνινες λεπτομέρειες για άνδρες και γυναίκες, εξαντλήθηκε σε 24 ώρες. Ακόμα και η Khloe Kardashian τα προτίμησε σε pre-wedding εμφάνιση στη Βενετία, φορώντας Chanel.

Παράλληλα, το flip-flop έγινε εργαλείο αφήγησης και καινοτομίας: τη δεκαετία του 2000, τα FitFlop υποσχέθηκαν καλύτερη στάση σώματος και γυμνασμένα πόδια ενώ την ίδια ώρα οι ορθοπεδικοί έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου για τις επίπεδες σόλες και την υγεία των πελμάτων.

Σήμερα, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα είναι επίσης στο επίκεντρο: PVC σανδάλια που ρυπαίνουν ακτές και χωματερές, οδηγούν τα brands να λανσάρουν σειρές με ανακυκλωμένα υλικά και στήριξη της βιωσιμότητας στον Αμαζόνιο. Σύμφωνα με έκθεση του 2025 από την Polaris Market Research, η αγορά flip-flops αποτιμάται σε 24 δισ. δολάρια.

Από τους βασιλικούς τάφους της Αιγύπτου μέχρι την πασαρέλα στο Μιλάνο και τα εργαστήρια βιοδιασπώμενων υλικών, οι σαγιονάρες αφηγούνται μια ιστορία πολιτιστικής ανθεκτικότητας. Είτε τις φοράτε με παντελόνια καμπάνα είτε τις πετάτε πρόχειρα σε μια τσάντα παραλίας, είτε είναι από κροκόδειλο είτε από φύκια, συνεχίζουν να ισορροπούν ανάμεσα στην άνεση και την προσωπική έκφραση.

Photo credit: Getty Images