Κάθε εβδομάδα, ο Bastián Barria βγαίνει στην έρημο Ατακάμα στη βόρεια Χιλή αναζητώντας στην άμμο πεταμένα τζιν, φορέματα, σακάκια… Περίπου τα μισά από τα εκατοντάδες ρούχα που βρίσκει είναι σε άριστη κατάσταση. Μαζεύει ό,τι μπορεί και τα προσθέτει στον σωρό των δύο τόνων ρούχων που έχει αποθηκεύσει στο σπίτι ενός φίλου του.

Δείτε ακόμη: Παγκόσμια Εβδομάδα Μόδας: Έτοιμοι για την επόμενη πίστα; 

Στις 17 Μαρτίου, 300 από αυτά τα αντικείμενα, μεταξύ των οποίων σορτς Nike και Adidas, τζιν Calvin Klein και μια δερμάτινη φούστα, τέθηκαν για πρώτη φορά προς πώληση στο διαδίκτυο. Η τιμή; Μηδέν. Οι πελάτες έπρεπε να πληρώσουν μόνο τα έξοδα αποστολής. Η πρώτη παρτίδα εξαντλήθηκε μέσα σε πέντε ώρες από πελάτες σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Κίνα, η Γαλλία, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η επόμενη πώληση θα γίνει τον Απρίλιο.

Το Re-commerce Atacama αποτελεί μέρος μιας εκστρατείας για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα πεταμένα ρούχα στη Χιλή και τα υφασμάτινα απόβλητα παγκοσμίως. Δημιουργήθηκε μετά από επίδειξη μόδας που διοργανώθηκε στην έρημο πέρυσι, όπου τα μοντέλα περπάτησαν σε πασαρέλα από άμμο φορώντας ρούχα φτιαγμένα από τα γύρω απορρίμματα.

Photo credit: atacamafashionweek.com

Photo credit: atacamafashionweek.com

Η επιχείρηση Re-commerce Atacama περιλαμβάνει μια προσεκτική διαδικασία επιλογής, αποκατάστασης και καθαρισμού των ρούχων, ώστε να διασφαλιστεί ότι βρίσκονται σε καλή κατάσταση για μεταπώληση στην ψηφιακή πλατφόρμα.

Πριν από την πρώτη διάθεση των ρούχων, προσωπικότητες, όπως ο Dudu Bertholini, κριτής στο Drag Race Brasil, έκαναν αναρτήσεις για την καμπάνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να προσθέσει το email του για να ειδοποιηθεί όταν γίνουν διαθέσιμα περισσότερα ρούχα.

«Θέλουμε ο κόσμος να νιώσει ότι συμμετέχει και να γίνει φορέας της αλλαγής – όχι από μια παθητική θέση που βλέπει περιεχόμενο, αλλά αγοράζοντας κάτι, δείχνοντάς το στον κόσμο και λέγοντας την ιστορία μας για το τι συμβαίνει εδώ στην έρημο», λέει ο 32χρονος Barria, πολιτικός μηχανικός και συνιδρυτής της οργάνωσης Desierto Vestido (Ντυμένη Έρημος). «Στην αρχή, υπήρχε μια δυσπιστία εκ μέρους μου. Αναρωτήθηκα γιατί ρούχα σε άριστη κατάσταση πετιούνται στην έρημο, ενώ υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θα ήθελαν να τα φορέσουν. Είναι λυπηρό. Σε κάνει πραγματικά να νιώθεις ανίσχυρος».

Η Χιλή αποτελεί εδώ και καιρό προορισμό για μεταχειρισμένα και απούλητα ρούχα- κυρίως τζιν – τα περισσότερα από τα οποία κατασκευάζονται στην Κίνα ή το Μπαγκλαντές και περνούν από την Ευρώπη, την Ασία ή τις ΗΠΑ πριν φτάσουν στη χώρα. Το 2022, περισσότεροι από 131.000 τόνοι ρούχων έφτασαν στη χώρα, οι περισσότεροι από αυτούς στην πόλη Ικίκε στη βόρεια Χιλή, όπου βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια αφορολόγητης πώλησης στη Νότια Αμερική.

Δείτε ακόμη: Pinstripe: Από την πασαρέλα μέχρι το Λευκό Οίκο

Κάποια από αυτά μεταπωλούνται, αλλά πηγές στην περιοχή λένε ότι μέχρι και το 70% καταλήγει σε χωματερές στην έρημο κάθε χρόνο. Στη Χιλή απαγορεύεται η απόρριψη των αποβλήτων υφασμάτων σε νόμιμες χωματερές, επειδή δημιουργούν αστάθεια στο έδαφος. Η έρημος είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας, γνωστή για τα απόκοσμα τοπία της, αλλά για όσους ζουν κοντά στις χωματερές έχει γίνει τόπος καταστροφής. Τα τελευταία χρόνια, οι κάτοικοι έχουν καταφύγει στην καύση των απορριμμάτων σε μια προσπάθεια να κρύψουν την έκτασή του προβλήματος. Ωστόσο, τα τοξικά σύννεφα καπνού που παράγονται αποτελούν περιβαλλοντικό και υγειονομικό κίνδυνο για τις γύρω κοινότητες.

Αποφασισμένη να κάνει κάτι για την κρίση, η οργάνωση του Barria συνεργάστηκε με τους ακτιβιστές της μόδας Fashion Revolution Brazil, τη βραζιλιάνικη διαφημιστική εταιρεία Artplan και την πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου Vtex, για να ενημερώσει τον κόσμο για την κατάσταση.

Η Fernanda Simon, διευθύντρια του Fashion Revolution Brazil, βλέπει το πρότζεκτ ως «μια πράξη ακτιβισμού που αποκαλύπτει τι κρύβεται πίσω από τη μόδα και αποδεικνύει ότι μπορούμε να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά». Η ίδια λέει: «Περισσότερο από το να απομακρύνουμε τα ρούχα από την έρημο, θέλαμε να εμπνεύσουμε λύσεις, να επανεξετάσουμε το μοντέλο της μόδας και να δείξουμε ότι πρέπει να μιλήσουμε για την κυκλικότητα».

Περίπου 92 εκατομμύρια τόνοι υφασμάτινων αποβλήτων δημιουργούνται ετησίως ενώ κάθε δευτερόλεπτο ο όγκος ενός φορτηγού με ρούχα καταλήγει σε χώρο υγειονομικής ταφής κάπου στον κόσμο. Το φαινόμενο αυτό είναι συνέπεια της αύξησης της κατανάλωσης ρούχων και του γρήγορου μοντέλου παραγωγής της βιομηχανίας μόδας, λέει η Simon. «Ο τρόπος με τον οποίο παράγουμε τη μόδα είναι λάθος», λέει. «Παράγουμε όλο και περισσότερο και η ταχύτητα παραγωγής γίνεται όλο και πιο γρήγορη. Δεν υπάρχει διαφάνεια σχετικά με το πώς κατασκευάζονται αυτά τα ρούχα».

Ενώ πριν από 20 χρόνια, οι περισσότερες εταιρείες κυκλοφορούσαν τέσσερις συλλογές ρούχων ετησίως, λέει, τώρα με την άνοδο της fast fashion, μπορεί να υπάρχουν μέχρι και 52 συλλογές το χρόνο. Τα απούλητα αποθέματα και τα μεταχειρισμένα ρούχα, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονται από τις αγορές των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ασίας, πετιούνται σε χώρες του Νότου.

Η Simon χαρακτηρίζει αυτή την πρακτική «ρατσιστική και αποικιοκρατική». «Πρόκειται για ένα τεράστιο πρόβλημα. Δεν είναι μόνο η Χιλή, δεν είναι μόνο η Γκάνα. Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Αυτά τα απορρίμματα είναι απόδειξη ότι πρέπει να επανεξετάσουμε το σύστημα της μόδας».

Photo credits: Desierto Vestido/Instagram