Πριν επιλέξετε τα τρόφιμα που αγοράζετε, συνήθως διαβάζετε τις ετικέτες για να ελέγξετε τα συστατικά και να βεβαιωθείτε ότι δεν είναι επιβλαβή για την υγεία σας. Πόσοι όμως κάνετε το ίδιο με τα ρούχα; Κι όμως, ακόμη και τα T-shirts, τα τζιν και τα λινά μπορεί να περιέχουν βλαβερές χημικές ουσίες. Το θέμα εξακολουθεί να είναι ελάχιστα μελετημένο, αλλά η ευαισθησία των καταναλωτών στο θέμα αυτό αυξάνεται, όπως αποδεικνύεται από το ενδιαφέρον για τη λεγόμενη “καθαρή μόδα”, δηλαδή ασφαλή ρούχα για το δέρμα.

Δείτε ακόμη: Πώς η μόδα και η ομορφιά επιβαρύνουν τον πλανήτη 

Τι είναι η καθαρή μόδα;

Ο όρος “καθαρή μόδα” δεν έχει καμία σχέση με το clean girl aesthetic που προωθείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αντίθετα, βρίσκεται κοντά σε μια πολύ ισχυρή τάση στην αγορά καλλυντικών, δηλαδή στη χρήση φυσικών και δερματολογικά ελεγμένων συστατικών, κατάλληλων για ευαίσθητες επιδερμίδες. Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανό μας και λειτουργεί ως ένας πρώτος φραγμός που μας προστατεύει από επιβλαβείς παράγοντες του περιβάλλοντος. Είναι λοιπόν σημαντικό να γνωρίζουμε τι βάζουμε πάνω από αυτό. Ειδικά όταν πρόκειται για αθλητικά ρούχα, εσώρουχα ή παιδικά ρούχα.

Οι γυναικολόγοι, για παράδειγμα, συνιστούν συχνά βαμβακερά εσώρουχα, όπως και οι δερματολόγοι συνιστούν φυσικές ίνες, ειδικά για όσους υποφέρουν από δερματικά προβλήματα. Το πρόβλημα δεν έγκειται όμως μόνο στα συνθετικά υφάσματα, όπως ο πολυεστέρας. Τα βαμβακερά ρούχα υφίστανται επίσης επεξεργασία με πολλές χημικές ουσίες ώστε οι ίνες να μαλακώσουν και να χρωματιστούν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αυστηρότερους κανόνες σε σχέση με άλλες χώρες, αλλά η πρόοδος της γρήγορης και υπερ-γρήγορης μόδας ωθεί συχνά τους καταναλωτές να προτιμούν τα πιο οικονομικά συνθετικά ρούχα.

Περιέχουν τα ρούχα μας τοξικές ουσίες;

Το 2022, έρευνα της Greenpeace ανέλυσε ένα δείγμα ρούχων που αγοράστηκαν στο Shein για να καταλάβει τι χημικές ουσίες περιείχαν: ορισμένα από αυτά αποκάλυψαν την παρουσία φθαλικών ενώσεων, φορμαλδεΰδης και νικελίου σε ποσότητες που ξεπερνούσαν τα επίπεδα που επιτρέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Πέρυσι, το γερμανικό περιοδικό Oko-test επανέλαβε το πείραμα σε ένα δείγμα 21 ειδών που περιλάμβανε ρούχα ενηλίκων, εφήβων και νεογέννητων. Μόνο το ένα τρίτο των ειδών που εξετάστηκαν αξιολογήθηκαν- μετά βίας- ως ασφαλή. Μεταξύ των χημικών ουσιών που ανιχνεύθηκαν ήταν ίχνη αντιμονίου, μολύβδου, καδμίου, απαγορευμένων φθαλικών ενώσεων και πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων. Πρόκειται για ουσίες επιβλαβείς για την υγεία και το περιβάλλον, οι οποίες συχνά καταλήγουν στο νερό, δηλητηριάζοντας το γύρω έδαφος, τον αέρα και τελικά την υγεία όσων εργάζονται στα εργοστάσια ή ζουν στις περιοχές παραγωγής. Η Shein δεσμεύτηκε να λάβει σοβαρά υπόψη τα ευρήματα και να ξεκινήσει έρευνα ώστε να προσφέρει στους πελάτες της ασφαλή πρϊόντα.

Δείτε ακόμη: Υιοθετήστε το αριστοκρατικό στιλ χωρίς να ξοδέψετε έναν βασιλικό μισθό 

Τι είναι τα PFAs;

Αλλά το θέμα της καθαρής μόδας είναι πολύ ευρύτερο από τη γρήγορη μόδα. Τα αθλητικά και τα αδιάβροχα υφάσματα όπως το Gore-Tex συχνά περιέχουν ουσίες όπως τα PFAs (υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ενώσεις). Πρόκειται για τοξικές χημικές ουσίες που έχουν συνδεθεί με παθήσεις του θυρεοειδή, κάποιους τύπους καρκίνου, μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, μειωμένη γονιμότητα και βλάβη του ήπατος και των νεφρών. Οι κίνδυνοι αυτοί έχουν ωθήσει τη βιομηχανία να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις. Η έρευνα είναι μακρά και συχνά μη ικανοποιητική: η εταιρία Patagonia, δήλωσε ότι πέρασε 15 χρόνια μελετώντας εναλλακτικές λύσεις για να φτιάξει τα προϊόντα της χωρίς PFAs. Όμως, παραδέχτηκε ότι αυτό “χωρίς συμβιβασμούς στις επιδόσεις ήταν πιο δύσκολο απ’ ό,τι φανταζόμασταν”.

Πώς να αναγνωρίζετε την καθαρή μόδα

Τα τελευταία χρόνια αρκετές εταιρίες βιώσιμης μόδας έχουν δημιουργήσει σειρές ρούχων προσανατολισμένες στην υγεία του καταναλωτή, με «φιλικά» προϊόντα τόσο για το δέρμα όσο και για το περιβάλλον. Για τον αγοραστή δεν είναι πάντα εύκολο να επιλέξει μια καθαρή μόδα: ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι να διαβάζει καλά τις ετικέτες (όσο πιο σύντομες, τόσο το καλύτερο), να προτιμά τα φυσικά υφάσματα και να ακούει πάντα το δέρμα του (και τους δερματολόγους), ειδικά όταν εμφανίζεται ερεθισμός.

Το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η χημεία. Ούτε οι επιμέρους ουσίες, οι οποίες ρυθμίζονται και χρησιμοποιούνται εντός των ορίων που θεωρούνται ασφαλή: σε αυτό οι Ευρωπαίοι καταναλωτές μπορούν να βασίζονται σε νομοθεσία πολύ πιο προστατευτική από τις ΗΠΑ. Το πρόβλημα είναι η συνεχής έκθεση και, τελικά, η έλλειψη διαφάνειας και πληροφόρησης στις ετικέτες κατά την αγορά.

Photo credit: Envato