Η υπνική άπνοια είναι μία από τις πιο συχνές αλλά συχνά υποδιαγνωσμένες διαταραχές ύπνου παγκοσμίως. Πρόσφατες έρευνες αποκάλυψαν ένα νέο φαινόμενο που σχετίζεται με την ένταση της άπνοιας σε διαφορετικές ημέρες της εβδομάδας, το οποίο οι επιστήμονες έχουν ονομάσει «κοινωνική άπνοια». Πρόκειται για μια αυξημένη σοβαρότητα των επεισοδίων άπνοιας κυρίως τα Σαββατοκύριακα, που φαίνεται να επηρεάζει ιδιαίτερα τους άνδρες μέσης ηλικίας.

Διαβάστε ακόμη: Ποιο είναι το πιο φυσικό detox; Δεν κοστίζει τίποτα και δεν χρειάζεστε δίαιτα

Τι είναι η κοινωνική άπνοια;

Ο όρος «κοινωνική άπνοια» περιγράφει την εβδομαδιαία διακύμανση της  υπνικής άπνοιας. Σύμφωνα με τη νέα διεθνή μελέτη του Πανεπιστημίου Flinders, οι συμμετέχοντες εμφάνιζαν σημαντικά περισσότερα επεισόδια άπνοιας τα Σαββατοκύριακα σε σχέση με τις καθημερινές. Οι ερευνητές συνέδεσαν αυτή την αύξηση με αλλαγές στον τρόπο ζωής που συχνά χαρακτηρίζουν το Σαββατοκύριακο: αργότερη ώρα ύπνου, μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ, ξενύχτια, ελαφρύτερος ύπνος και πιο ακανόνιστο πρόγραμμα.

Διαβάστε ακόμη: Η θεωρία του side-sleeping: Μπορεί ο ύπνος στο πλάι να προκαλέσει ασυμμετρία;

Η μελέτη εξέτασε δεδομένα ύπνου από 70.052 άτομα σε 23 χώρες, με κύριο πληθυσμό τους άνδρες μέσης ηλικίας (μέση ηλικία 53 ετών). Κάθε συμμετέχων παρακολουθήθηκε κατά μέσο όρο για σχεδόν 500 νύχτες μέσω αισθητήρα τοποθετημένου κάτω από το στρώμα, καταγράφοντας τη σοβαρότητα της OSA σε πραγματικό χρόνο.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι το Σάββατο, οι συμμετέχοντες είχαν 18% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν μέτρια ή σοβαρή άπνοια σε σχέση με μια τυπική καθημερινή. Ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος στους άνδρες (21%) συγκριτικά με τις γυναίκες (9%) και στους ενήλικες κάτω των 60 ετών (24%) σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους (7%).

Επιπλέον, όσοι κοιμόντουσαν τουλάχιστον 45 λεπτά περισσότερο τα Σαββατοκύριακα παρουσίασαν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση: 47% υψηλότερη πιθανότητα εμφάνισης σοβαρής OSA. Αυτό υπογραμμίζει ότι ακόμα και μια μικρή αλλαγή στις ώρες ύπνου μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ένταση των επεισοδίων.

Γιατί η άπνοια είναι πιο έντονη το Σαββατοκύριακο;

Οι ερευνητές θεωρούν ότι η κοινωνική άπνοια προκαλείται κυρίως από συνήθειες του Σαββατοκύριακου. Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, η ελαττωμένη συμμόρφωση στη χρήση των συσκευών CPAP ή άλλων θεραπειών, καθώς και οι αλλαγές στον κύκλο ύπνου, φαίνεται να ενισχύουν τα επεισόδια άπνοιας. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Danny Eckert «Η εξάρτηση από μια μόνο μελέτη ύπνου μπορεί να παραβλέψει σημαντικές εβδομαδιαίες διακυμάνσεις, οδηγώντας σε υποδιάγνωση».

Οι ειδικοί συνιστούν τη διατήρηση σταθερού προγράμματος ύπνου κάθε ημέρα, ύπνο 7-9 ωρών τη νύχτα και συνέχιση της θεραπείας για την OSA ακόμη και τα Σαββατοκύριακα.

Η επίδραση των εποχών

Μια επιπλέον ανάλυση στο ίδιο δείγμα αποκάλυψε ότι οι εποχές επηρεάζουν επίσης τη σοβαρότητα της άπνοιας. Τα επεισόδια είναι πιο έντονα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του χειμώνα, με αύξηση 8-19% σε σχέση με την άνοιξη και το φθινόπωρο. Το καλοκαίρι, οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν ελαφρύτερο ύπνο, ενώ το χειμώνα η μεγαλύτερη διάρκεια ύπνου και οι καθυστερημένες αφυπνίσεις αυξάνουν τον χρόνο σε ύπνο REM, που συνδέεται με συχνότερη άπνοια.

Γιατί είναι σημαντική η διάγνωση;

Η υπνική άπνοια επηρεάζει περίπου 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως και, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη, γνωστικές διαταραχές και κατάθλιψη. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι οι μελέτες ύπνου πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τόσο τις εβδομαδιαίες όσο και τις εποχικές διακυμάνσεις, ώστε να μην παραβλέπονται κρίσιμες πληροφορίες για την υγεία των ασθενών.

Η κοινωνική άπνοια μάς θυμίζει ότι η ποιότητα του ύπνου μας επηρεάζεται όχι μόνο από τη διάρκεια και τη στάση ύπνου αλλά και από τον τρόπο ζωής μας, ειδικά τα Σαββατοκύριακα. Μια συνειδητή προσπάθεια για σταθερό πρόγραμμα ύπνου και υγιεινές συνήθειες μπορεί να περιορίσει σημαντικά τα επεισόδια άπνοιας και να προστατεύσει την υγεία μας μακροπρόθεσμα.