Η μη κερδοσκοπική εταιρία Hermoupolis Heritage παρουσίασε το πρόγραμμα «Οι Υφάντρες και οι Αναμνήσεις τους», που χρηματοδοτείται από το Cycladic Identity του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Φίλοι, κάτοικοι και επισκέπτες της Σύρου τίμησαν την κληρονομιά των γυναικών που διαμόρφωσαν τη βιομηχανική και πολιτιστική ταυτότητα του νησιού, στο στο Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας Ερμούπολης, το παλιό εργοστάσιο Κλωστοϋφαντουργίας Ζησιμάτος.

Διαβάστε ακόμη: ΕΜΣΤ: Αυτό το μουσείο θέλουμε; 

Η Σάντρα Μαρινοπούλου, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και ο Ιωάννης Βουτσίνος, Αντιδήμαρχος Τουρισμού, τόνισαν γιατί η κληρονομιά είναι σημαντική. Ο Δημήτρης Σταυρακόπουλος, ιδρυτής του Hermoupolis Heritage παρουσίασε βίντεο που βασίστηκε στις μαρτυρίες πρώην εργατριών. Η Μαρία Ρούσσου, πρώην υφάντρα, και ο Αντώνης Βαμβακάρης, πρώην μηχανικός του εργοστασίου, μοιράστηκαν προσωπικές ιστορίες.

Τα 140 χρόνια βιομηχανικής κλωστοϋφαντουργίας αποτέλεσαν τον βασικό πυλώνα της οικονομικής ανάπτυξης της Ερμούπολης, παράλληλα με άλλες βιομηχανικές μονάδες (όπως η υαλουργεία ή οι βιοτεχνίες λουκουμιών, κλπ.) καθώς και την ναυπηγική και το εμπόριο. Αν και άλλα νησιά είχαν αναπτύξει κάποιους ή όλους αυτούς τους τομείς σε κάποιο εύρος, ωστόσο στη Σύρο η βιομηχανία συντέλεσε σε μια πολιτιστική έξαρση μετασχηματίζοντας το νησί σε άστυ. Σημειωτέο, ότι στην Ερμούπολη την εποχή της βιομηχανικής ακμής της λειτούργησαν 68 εργοστάσια, μεταξύ αυτών 24 κλωστοϋφαντουργίας. Από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι που έκλεισε και η τελευταία βιομηχανία, το εργατικό δυναμικό που απασχολούσε η Κλωστοϋφαντουργία ήταν 3.000 άνθρωποι, κυρίως γυναίκες. Ενδεικτικά, το Κλωστοϋφαντουργείο Ζησιμάτου (νυν μουσείο της Hermoupolis Heritage) έκλεισε το 1986 και είχε 60 άτομα προσωπικό.

Σκοπός του προγράμματος ήταν να αναδείξει την ταυτότητα της Ερμούπολης μέσα από την καθημερινότητα και την επαγγελματική ζωή αυτής της κοινωνικής τάξης,  αλλά και να διασώσει πρωτογενείς ανθρώπινες μαρτυρίες, βιώματα ανθρώπων που είναι προχωρημένης ηλικίας και η μαρτυρία τους κινδυνεύει να χαθεί δια παντός.

Διαβάστε ακόμη: Daniel Day-Lewis: Επιστροφή στην Αθήνα και στην υποκριτική 

Μία πρωτοβουλία για τις Κυκλάδες

Το Cycladic Identity είναι μία πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης που γεννήθηκε το 2022, με πρωτοβουλία της Προέδρου του Μουσείου, Σάντρας Μαρινοπούλου. Στόχος είναι η συμβολή στην προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς των νησιών των Κυκλάδων και το θετικό αποτύπωμα στην καθημερινότητα των τοπικών κοινωνιών, υποστηρίζοντας την υλοποίηση δράσεων για τη διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη της κυκλαδικής ταυτότητάς τους. Στον όρο κυκλαδική ταυτότητα περιλαμβάνονται στοιχεία πολιτισμού, περιβάλλοντος και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η πρωτοβουλία ολοκληρώνει το δεύτερο κύκλο της έχοντας ήδη υποστηρίξει 16 προγράμματα σε 11 νησιά των Κυκλάδων μεταξύ των οποίων ένα διακυκλαδικό, ενώ σύντομα θα ανακοινωθούν τα προγράμματα της 3ης φάσης.

Σε μια εποχή που οι τοπικές κοινωνίες δοκιμάζονται από προκλήσεις όπως ο υπερτουρισμός, η εγκατάλειψη των παραδοσιακών τεχνικών και η κλιματική αλλαγή, το Cycladic Identity επιδιώκει να προσφέρει τα εργαλεία αλλά και το κίνητρο στα νησιά να συμμετέχουν ενεργά στη διατήρηση της κληρονομιάς τους, διαφυλάσσοντας τα στοιχεία εκείνα που συνδέουν το παρόν με το παρελθόν και που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για ένα βιώσιμο μέλλον.

Photo credits: @cycladic_identity/Instagram (© inbulb & Dimitris Karaiskos)