Το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει την έκθεση «Δημήτρης Πικιώνης. Αισθητική Τοπογραφία», ένα ουσιαστικό αφιέρωμα στο έργο ενός από τους πιο εμβληματικούς Έλληνες αρχιτέκτονες, με αναγνώριση τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. Πρόκειται για μια συνδιοργάνωση του Μουσείου Μπενάκη με τον πολιτιστικό οργανισμό Círculo de Bellas Artes της Μαδρίτης και την Ισπανική Πρεσβεία στην Ελλάδα που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας και με τη χορηγία της Rokas Renewables-Iberdrola Group.

Διαβάστε ακόμη: Λούβρο: Οι μεγαλύτερες κλοπές μουσείων στην ιστορία

Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφουν ο Juan Miguel Hernández León, ο αρχιτέκτονας και Πρόεδρος του Círculo de Bellas Artes, και η Covadonga Blasco, Επιστημονική Διευθύντρια της Σχολής Καλλιτεχνικών Επαγγελμάτων του Círculo de Bellas Artes, την προσαρμογή της έκθεσης στον εκθεσιακό χώρο έχει αναλάβει η υπεύθυνη των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη, αρχιτέκτων Ναταλία Μπούρα και τη γραφιστική επιμέλεια έχει η Ντόρα Ρόκου-Πικιώνη.

Δημήτρης Πικιώνης, Αγ. Δημήτριος Λουμπαρδιάρης, 1954 –1957, Προσχέδιο ναού

Η έκθεση, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 2025 στη Μαδρίτη με πρωτοβουλία του Círculo de Bellas Artes, έχει ως αφετηρία το κείμενο του Πικιώνη «Συναισθηματική Τοπογραφία» που δημοσιεύτηκε το 1935 στο περιοδικό Το 3ο Μάτι. Η παρουσίαση στη Μαδρίτη πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του Ινστιτούτου Θερβάντες, του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου και της Πρεσβείας της Ελλάδας στην Ισπανία.

Δομημένη σε τρεις θεματικές ενότητες, η έκθεση προσφέρει μια συνοπτική αλλά μεστή αποτύπωση της αρχιτεκτονικής σκέψης και του έργου του Πικιώνη. Μέσα από έξι εμβληματικά έργα, αναδεικνύεται η εξελικτική του προσέγγιση στον σχεδιασμό, από τη μοντέρνα αρχιτεκτονική έως την ουσιαστική ενσωμάτωση της ελληνικής παράδοσης, με στόχο τη δημιουργία μιας νέας «τοπογραφίας», όπου η αρχιτεκτονική συνυπάρχει αρμονικά με το τοπίο. Στην καρδιά της έκθεσης βρίσκεται το πιο γνωστό και καθοριστικό έργο του: η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου γύρω από τον λόφο της Ακρόπολης και τη διαδρομή προς τον Φιλοπάππου. Ένα έργο στο οποίο ο Πικιώνης αφιερώθηκε καθημερινά, με προσωπική παρουσία στο εργοτάξιο και λεπτομερή φροντίδα για κάθε του πτυχή. Η σύγχρονη μακέτα που παρουσιάζεται, προσφέρει στους επισκέπτες μια συνολική θέαση του έργου, το οποίο λειτουργεί ως κορυφαίο παράδειγμα της δικής του «αισθητικής τοπογραφίας».

Δημήτρης Πικιώνης Δημοτικό σχολείο στα Πευκάκια (Λυκαβηττός), 1931, Όψη βορειοδυτική

Ο οραματιστής Δημήτρης Πικιώνης

Ο Δημήτρης Πικιώνης σπούδασε στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου γνωρίστηκε μεταξύ άλλων και με τον Κωνσταντίνο Παρθένη, του οποίου γίνεται μαθητής. Μετά τη αποφοίτησή του φεύγει για το Μόναχο όπου ασχολείται με το ελεύθερο σχέδιο και τη γλυπτική. Στη συνέχεια μεταβαίνει στο Παρίσι όπου συνεχίζει τις σπουδές του πάνω στο σχέδιο και τη ζωγραφική με τον Lucien Simon στην Académie de la Grande Chaumière. Εκεί έρχεται σε επαφή με τη σύγχρονη τέχνη, ειδικότερα με το έργο του Cezanne και του Paul Klee, καθώς και με τη γλυπτική του Rodin. Παράλληλα εγγράφεται στο μάθημα των αρχιτεκτονικών συνθέσεων στο εργαστήριο του Jules-Léon Chifflot.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία στη διάρκεια των Βαλκανικών και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά την αποστράτευσή του με το βαθμό του λοχαγού του Μηχανικού, ξεκινά να διδάσκει στις νυχτερινές Σχολές Τεχνιτών της Ελληνικής Βιοτεχνικής Εταιρείας (Τμήμα Επιπλοποιών) και στη συνέχεια διορίζεται βοηθός του Ορλάνδου στο μάθημα «Μορφολογίας της Αρχιτεκτονικής και Ρυθμολογίας». Το 1923 κτίζει το πρώτο του σπίτι. Το 1925 ονομάζεται Έκτακτος Καθηγητής του Ε.Μ.Π. στην Έδρα «Διακοσμητικής». Το 1930 μονιμοποιείται στην ίδια Έδρα ενώ το 1941 εκλέγεται Τακτικός Καθηγητής.

Διατηρεί φιλίες με τους Φώτη Κόντογλου, Γιάννη Τσαρούχη, Νίκο Εγγονόπουλο και Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, με τον οποίο εκδίδει το 1935 το περιοδικό τέχνης Το 3ο Μάτι, όπου δημοσίευσε ο ίδιος αρκετά κείμενά του.  Το 1958 συνταξιοδοτείται από το Ε.Μ.Π. και το 1966 εκλέγεται Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (τάξη Γραμμάτων και Τεχνών) στην Έδρα της Αρχιτεκτονικής.

Διαβάστε ακόμη: Τα 5 πιο ακριβά αντικείμενα που πουλήθηκαν σε δημοπρασία την τελευταία δεκαετία

Ιnfo

Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου

Εγκαίνια έκθεσης: 22.10.2025, 20:00

Διάρκεια: 23.10.2025-25.01.2026