Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι γιατροί παρατήρησαν κάτι ανησυχητικό: οι γυναίκες που φορούσαν υπερβολικά στενούς κορσέδες δεν «λιποθυμούσαν από ευαισθησία», όπως πίστευε η κοινωνία της εποχής, αλλά επειδή τα εσωτερικά τους όργανα μετακινούνταν. Τα νεφρά, το έντερο και οι ωοθήκες τους πιέζονταν τόσο ασφυκτικά που παραμορφώνονταν, κι όλα αυτά στο όνομα μιας ιδανικής, λεπτεπίλεπτης θηλυκότητας.

Διαβάστε ακόμη: Κορσές: Η πιο αμφιλεγόμενη εφεύρεση της μόδας

Θα έλεγε κανείς ότι, ενάμιση αιώνα αργότερα, μετά από το φεμινιστικό κίνημα, το body positivity και την κοινωνική προόδο, αυτά ανήκουν οριστικά στο παρελθόν. Όμως, φαίνεται πως η εμμονή με τη λεπτή μέση επιστρέφει και αυτή τη φορά με χειρουργική ακρίβεια.

Διαβάστε ακόμη:

Κορσές, 1869 – 1872. Photo credit: Genesee Country Village & Museum

Παλιά μου τέχνη…

Η πρακτική της αφαίρεσης πλευρών λέγεται ότι υπάρχει εδώ και αιώνες. Ακόμη και στη Βίβλο αναφέρεται κάτι σχετικό. Τα οστά που περιβάλλουν τα πιο πολύτιμα όργανά μας, προσφέρουν προστασία και στήριξη. Χωρίς αυτά, το πάνω μέρος του σώματός μας θα ήταν εξαιρετικά ευάλωτο, με το στομάχι, τα νεφρά, τους πνεύμονες και την καρδιά να κινδυνεύουν από την παραμικρή πίεση.

Από την Αναγέννηση μέχρι τις δεκαετίες του 1930 και του ’40, μια λεπτή μέση θεωρούνταν αδιαπραγμάτευτο στοιχείο θηλυκής ομορφιάς. Ακόμα και οι stars του κλασικού Χόλιγουντ, όπως η Barbara Stanwyck ή η Carole Lombard, διατηρούσαν εξαιρετικά λεπτή σιλουέτα, απλώς τότε δεν υπήρχαν τα social media για να μεγεθύνουν την πίεση.

Στις αρχές του 19ου αιώνα, κυκλοφορούσαν φήμες ότι οι γυναίκες της υψηλής κοινωνίας, πετύχαιναν εντυπωσιακά λεπτή μέση αφαιρώντας τα δύο τελευταία οστά που δεν συνδέονται με το στέρνο. Η αφαίρεση αυτών των πλευρών επέτρεπε το σφίξιμο των εσωτερικών οργάνων και δημιουργούσε μια τεχνητά λεπτή μέση. Φυσικά, την εποχή εκείνη μια τέτοια επέμβαση ήταν σχεδόν θανατηφόρα, οπότε η λεπτή μέση οφειλόταν κυρίως στους κορσέδες και στο λεγόμενο waist training (“εκπαίδευση μέσης”), μια μέθοδο που χρησιμοποιείται ακόμα σήμερα από την Khloe Kardashian.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’80, σε ταμπλόιντ εφημερίδα της εποχής διέρευσε ότι η Cher είχε υποβληθεί στην επικίνδυνη επέμβαση αφαίρεσης πλευρών για να μειώσει τη μέση της. Η σταρ, η οποία μόλις είχε γυρίσει την ταινία Moonstruck, αρνήθηκε την κατηγορία. Δύο χρόνια αργότερα, ειπώθηκε ότι είχε προσλάβει έναν Βρετανό γιατρό για να εξετάσει το σώμα της και να επιβεβαιώσει ότι έλεγε αλήθεια, αλλά οι φήμες ποτέ δεν στάματησαν. Ωστόσο, η επέμβαση αφαίρεσης πλευρών που για χρόνια θεωρούνταν αστικός μύθος, έχει γίνει κάτι επέμβαση ρουτίνας στο Μπέβερλι Χιλς…

Το 2000, η Amanda Lepore, transgender μοντέλο, τραγουδίστρια και performance artist, παραδέχθηκε ότι είχε σπάσει πλευρά σε χειρουργείο στο Μεξικό, για να αποφύγει νομικά ζητήματα στις ΗΠΑ. Η επέμβαση κόστισε περίπου 1.500 δολάρια και, όπως δήλωσε, έκανε τη μέση της να φαίνεται πιο λεπτή. Το 2015, το μοντέλο Pixee Fox από τη Σουηδία έγινε η πρώτη που υποβλήθηκε σε αφαίρεση πλευρών για αισθητικούς λόγους και μοιράστηκε βίντεο της επέμβασης, δηλώνοντας ότι πλέον βλέπει τον εαυτό της ως «πρωτοπόρο στη βιομηχανία ομορφιάς» και «επιστημονικό πείραμα».

Οι φήμες για διάσημες όπως η Bella Hadid ή ακόμη και για άνδρες όπως ο Prince και ο Marilyn Manson αποδεικνύονται ψευδείς ή υπερβολικές. Όμως η αφαίρεση πλευρών για την εικόνα παραμένει επικίνδυνη και μη αναγκαία, και όσοι την επιλέγουν ρισκάρουν σοβαρές επιπλοκές. Η ιστορία δείχνει ότι η επιθυμία για ακραία ομορφιά δεν λαμβάνει υπόψη την υγεία. Για πολλούς, η ακραία αισθητική θεωρείται παράλληλη με τη φήμη και τη φήμη τους, οδηγώντας σε ριψοκίνδυνες αποφάσεις για το σώμα τους.

Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι οι καμπύλες τύπου μπουκαλιού Coca-Cola θεωρούνταν ελκυστικές, σημάδι υγείας και γονιμότητας. Σήμερα, η επιθυμία για μικρή μέση παραμένει, όπως φαίνεται στις εμφανίσεις της Kim Kardashian στο Met Gala ή της Demi Moore στα Όσκαρ.

Όσα παίρνει ο άνεμος. Photo credit: Imdb

Η νέα επέμβαση: Barbie Waist

Η επέμβαση αφαίρεσης πλευρών είναι μια εξειδικευμένη χειρουργική πράξη που πραγματοποιείται για ιατρικούς λόγους αλλά τα τελευταία χρόνια για αισθητικούς λόγους. Μια κοιλιοπλαστική ή λιποαναρρόφηση προσφέρει περιορισμένα αποτελέσματα στη μέση, επειδή τα κόκαλα (τα πλευρά χαμηλά) καθορίζουν το σχήμα. Επομένως η αναδιαμόρφωση πλευρών είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να αλλάξει το σχήμα του μέσου κορμού προσφέροντας στενότερη μέση.

Η επέμβαση αυτή περιλαμβάνει την αφαίρεση ενός ή περισσότερων κατώτερων πλευρών (11η και 12η πλευρά), με στόχο τη δημιουργία πιο λεπτής και καμπυλωτής μέσης («κλεψύδρας»), ιδιαίτερα σε άτομα που δεν έχουν καταφέρει να αποκτήσουν τη σιλουέτα που επιθυμούν μέσω διατροφής ή άσκησης. Η αναδιαμόρφωση πλευρών σπάει τα πλευρά χαμηλά, και τα επανατοποθετεί σε στενότερη γωνία, σταθεροποιώντας τα με κορσέ για 8–12 εβδομάδες, επιτρέποντας στα κόκαλα να επουλωθούν στη νέα τους θέση.

Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία, περιλαμβάνει μικρές τομές στην πλάτη ή κάτω από το θωρακικό τόξο, χρήση υπερήχων ή ειδικών εργαλείων που προκαλούν μερικά κατάγματα στα πλευρά, σαν να σπάει κανείς ένα μικρό κλαδί δέντρου. Οι ασθενείς φορούν κορσέ όλο το 24ωρο για περίπου τρεις μήνες για σταθεροποίηση και μείωση της μέσης.

Φυσικά, όπως κάθε χειρουργική πράξη, ενέχει κινδύνους όπως μόλυνση, πόνο, ή αλλαγές στην κινητικότητα και στην αναπνοή. Οι κατάλληλοι υποψήφιοι είναι υγιή άτομα με ρεαλιστικές προσδοκίες, που δεν καπνίζουν και ακολουθούν πιστά τις οδηγίες πριν και μετά το χειρουργείο.

Μετά το χειρουργείο, απαιτείται χρήση ειδικού κορσέ συμπίεσης, λήψη φαρμάκων για τον πόνο και αποφυγή έντονης δραστηριότητας για αρκετές εβδομάδες. Η πλήρης ανάρρωση διαρκεί συνήθως 4–6 εβδομάδες, ενώ τα τελικά αποτελέσματα γίνονται ορατά μόλις υποχωρήσει το οίδημα. Η ανάρρωση απαιτεί προσαρμογή στον τρόπο που κινείται, τρώει, ντύνεται και κοιμάται ο ασθενής. Οι περισσότεροι επιστρέφουν στην εργασία σε μία έως δύο εβδομάδες, αλλά η άσκηση απαγορεύεται μέχρι πλήρους επούλωσης.

Kim Kardashian

Waist training

Και αν η αφαίρεση πλευρών σας φαίνεται ακραία, υπάρχει και η «light» εκδοχή: το λεγόμενο waist training. Ένας σύγχρονος κορσές «εκπαιδεύει» τη μέση να μικρύνει με τη συνεχή πίεση. Μια μέθοδος που προωθούν πολλές influencers και celebrities, ανάμεσά τους και η Kim Kardashian, η οποία εμφανίστηκε στο Met Gala του 2024 με έναν κορσέ που, σύμφωνα με τα διεθνή ΜΜΕ, «συμπίεζε τα πλευρά της σε απίστευτο βαθμό».

Λιγότερα plus size models, περισσότερες με στενή μέση

Προφανώς, δεν θα αναζητήσετε «ρεαλισμό» ούτε στις πασαρέλες. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Vogue Business, από τα 9.038 looks που παρουσιάστηκαν σε 198 επιδείξεις, το 97,1% ανήκε σε μοντέλα με μέγεθος 4 (ευρωπαϊκό 34). Μόνο το 0,3% των εμφανίσεων ήταν plus size. Κι ενώ το Λονδίνο προσπαθεί να προωθήσει τη διαφορετικότητα, Νέα Υόρκη και Μιλάνο κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση. Το μήνυμα είναι σαφές: η περιβόητη «συμπερίληψη» φαίνεται να είναι παρωχημένη έννοια.

Παράλληλα, οι μεγάλοι οίκοι, από τον Dior, όπου ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής Jonathan Anderson επαναφέρει το θρυλικό “New Look” του 1947, μέχρι τη Loewe, τη Bottega Veneta και τη Schiaparelli, αναδεικνύουν ξανά τη στενή μέση. Το σχήμα κλεψύδρα επιστρέφει με «μούσες» την Kim Kardashian ή την Taylor Swift να το ενσαρκώνουν με τη βοήθεια φαρμάκων απώλειας βάρους και ακραίων αισθητικών πρακτικών.

Kim Kardashian

Η έννοια του «τέλειου» σώματος όμως δεν είναι σταθερή. Μετακινείται διαρκώς, όπως και τα όργανα κάτω από έναν κορσέ του 19ου αιώνα. Όσο πιο εύκολα γίνονται προσβάσιμες οι αισθητικές παρεμβάσεις, τόσο αλλάζει και ο πήχης. Και τώρα που στην εξίσωση μπαίνουν και τα ψηφιακά “σώματα”, μοντέλα και ηθοποιοί που δημιουργούνται από τεχνητή νοημοσύνη, η πραγματικότητα φαντάζει ως «ανεπαρκής». Οι «τέλειες» AI φιγούρες θα κάνουν τις αληθινές γυναίκες να αισθάνονται ακόμα πιο ανεπαρκείς.

Ίσως, τελικά, δεν έχουμε προοδεύσει όσο νομίζουμε. Από τους κορσέδες του 1870 μέχρι τα χειρουργικά νυστέρια του 2025, η επιθυμία για μια αδύνατη μέση δείχνει να επιβιώνει αναλλοίωτη. Το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσουμε να πιέζουμε το σώμα μας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, για να χωρέσει σε πρότυπα που, αργά ή γρήγορα, αποδεικνύονται ασφυκτικά και επικίνδυνα για την υγεία.