Ο Κώστας Βαρώτσος είναι από τις πιο εμβληματικές μορφές της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Ο γλύπτης που κατάφερε να μεταμορφώσει το γυαλί και το σίδερο σε σύμβολα κίνησης, δύναμης και ενέργειας, έχει αφήσει το αποτύπωμά του σε δημόσιους χώρους της Ελλάδας και του εξωτερικού. Από τον εμβληματικό «Δρομέα» της Αθήνας έως το βραβευμένο «Tension Energy» στη Λουκέρνη και το πιο πρόσφατο έργο του στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, κάθε δημιουργία του συνομιλεί με τον χώρο, το φως και τον χρόνο. Τα έργα του δεν είναι στατικά, μοιάζουν να πάλλονται, να ανασαίνουν και να αφηγούνται ιστορίες ισορροπίας ανάμεσα στο εύθραυστο και το ανθεκτικό.

Διαβάστε ακόμη: Πώς να αποκτήσετε ένα έργο Νεοελληνικής Τέχνης από €200

Photo credit: Intime

Το πιο πρόσφατο έργο του Κώστα Βαρώτσου κοσμεί τη νέα βιοκλιματική πρόσοψη του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας στην Αθήνα. Φωτισμένο μέσα στη νύχτα, στέκει εντυπωσιακό μπροστά από το επιβλητικό κτίριο της Μεσογείων, συνδυάζοντας την τέχνη με την τεχνολογία και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική.

Διαβάστε ακόμη: Platforms Project 2025: Η ανεξάρτητη τέχνη καταλαμβάνει το Καπνεργοστάσιο

Η πρόσοψη, μήκους 340 μέτρων, καλύπτεται από 730 κάθετα πτερύγια αλουμινίου ύψους 30,5 μέτρων, τα οποία δημιουργούν ένα παιχνίδι φωτός και σκιάς. Ο ίδιος ο Υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας δήλωσε ότι η νέα εικόνα του κτιρίου «αντικατοπτρίζει τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων», ενώ ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, που χρηματοδότησε το έργο, τόνισε πως «το Υπουργείο Άμυνας ντύθηκε από ελληνικά χέρια».

1. «Tension Energy», Ελβετία

Photo credit: Κώστας Βαρώτσος

Το 2014, ο Κώστας Βαρώτσος τιμήθηκε από τον εθνικό ραδιοφωνικό σταθμό της Γερμανικής Ελβετίας SFR3, ο οποίος ανέδειξε το έργο του Tension Energy ως το καλύτερο δημόσιο έργο κυκλοφοριακού κόμβου της χώρας. Η εγκατάσταση, που ενώνει δύο πλατείες στη Λουκέρνη, δημιουργήθηκε ανάμεσα στο 2008 και το 2011 και ξεχωρίζει για τη δυναμική σχέση της με τον χώρο και το περιβάλλον.

«Έβαλα τα γέλια όταν το έμαθα», έχει δηλώσει ο ίδιος, δείχνοντας την αφοπλιστική του σεμνότητα. Ωστόσο, πίσω από το χιούμορ του, κρύβεται μια σημαντική διαπίστωση: μόνο στην Ελβετία και στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει κερδίσει έργα μέσω διαγωνισμού. «Εκεί υπάρχει αξιοκρατία», τονίζει, επισημαίνοντας ότι στις περισσότερες χώρες του Νότου, και δυστυχώς στην Ελλάδα, οι αναθέσεις έργων εξακολουθούν να αποτελούν τον κανόνα.

Το «Tension Energy» είναι ένα έργο που αποτυπώνει ακριβώς αυτό που υποδηλώνει ο τίτλος του: την ένταση, τη ροή, τη σύνδεση δύο σημείων μέσα από την ενέργεια της ύλης. Δεν είναι μόνο μια γλυπτική παρέμβαση, αλλά μια εμπειρία που μεταμορφώνει τον αστικό χώρο, φέρνοντας σε διάλογο το φως, το γυαλί και το τοπίο.

2. «Δρομέας», Αθήνα

Αν υπάρχει ένα έργο που έχει ταυτιστεί με τον Κώστα Βαρώτσο, αυτό είναι ο «Δρομέας». Όταν το 1988 τοποθετήθηκε ο «Δρομέας» στην πλατεία Ομονοίας, στο σημείο όπου άλλοτε υπήρχε το σιντριβάνι, οι Αθηναίοι τον κοίταξαν με απορία και θαυμασμό. Ήταν το πρώτο δημόσιο γλυπτό που απέδιδε με τόση ένταση και δυναμισμό το πνεύμα της σύγχρονης τέχνης. Σύντομα οι περισσότεροι κάτοικοι τον αγάπησαν και δεν μπορούσαν πλέον να φανταστούν την πόλη χωρίς αυτόν. Έγινε ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα τοπόσημά της. Λίγα χρόνια αργότερα, λόγω των έργων του μετρό, το έργο μεταφέρθηκε απέναντι από το Χίλτον, όπου παραμένει έως σήμερα. Από το 1994 στέκει επιβλητικός απέναντι από το Χίλτον, στην πλατεία Μεγάλου Αλεξάνδρου, μεταφέροντας την αίσθηση της αέναης κίνησης. Κατασκευασμένος από χιλιάδες φύλλα γυαλιού, ο Δρομέας μοιάζει να τρέχει ασταμάτητα, να διασχίζει τον χρόνο και τον χώρο, συμβολίζοντας το ανθρώπινο πνεύμα που δεν παύει να αναζητά, να δημιουργεί, να εξελίσσεται.

Ο Δρομέας έχει γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας της πόλης, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα της σύγχρονης Αθήνας. Και σχεδόν κάθε Οκτώβρη Ο «Δρομέας» της Αθήνας φωταγωγείται ροζ και τρέχει για όλες τις γυναίκες. Η Estée Lauder Hellas, με την υποστήριξη του Δήμου Αθηναίων, στέλνει ένα δυνατό μήνυμα ζωής και ελπίδας, φωτίζοντας τον με ροζ χρώμα, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εκστρατείας Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Μαστού. Το έργο-σύμβολο του Κώστα Βαρώτσου, έγινε και φέτος φάρος ευαισθητοποίησης για τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης.

3.«Ορίζοντας», Θεσσαλονίκη

Photo credit: Κώστας Βαρώτσος

Στην πλατεία Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης, ο πρώτος «Ορίζοντας» του Βαρώτσου δημιουργήθηκε το 1990 στο πλαίσιο μιας έκθεσης του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Το γλυπτό είναι μήκους 13 μέτρων και ύψους 1,7, από γυαλί και σίδερο, με τον φυσικό ορίζοντα του Θερμαϊκού στο βάθος.

Η τοποθέτησή του εκεί δεν είναι τυχαία: το έργο λειτουργεί σαν μια νοητή γραμμή που συνδέει τη θάλασσα με την πόλη, υποδηλώνοντας τη σχέση και την αντίθεση ανάμεσα στο φυσικό και το τεχνητό περιβάλλον. Καθώς το φως της ημέρας αλλάζει, το γυαλί μεταμορφώνεται, αντανακλώντας τα χρώματα του ουρανού και του νερού, σαν να αναπνέει μαζί τους.
Το μεγάλων διαστάσεων έργο «Ορίζοντας ΙΙ» βρίσκεται στην είσοδο του κάμπους του Πανεπιστημίου του Salerno, στην Ιταλία.

Ένας διεθνής Έλληνας δημιουργός

Με περισσότερα από σαράντα δημόσια έργα σε Ευρώπη και Αμερική, ο Κώστας Βαρώτσος παραμένει ένας από τους λίγους Έλληνες καλλιτέχνες που έχουν καταφέρει να αποκτήσουν διεθνή αναγνώριση χωρίς να χάσουν την εσωτερική τους αλήθεια. Όπως έχει πει ο ίδιος, «η τέχνη είναι μια πράξη πίστης. Πίστης στη δυνατότητα του ανθρώπου να δημιουργεί νόημα μέσα από την ύλη».

Και πράγματι, είτε πρόκειται για τον Δρομέα που “τρέχει” στο κέντρο της Αθήνας, είτε για την Tension Energy που γεφυρώνει πλατείες στη Λουκέρνη, ο Βαρώτσος αποδεικνύει ότι η γλυπτική του δημιουργεί σημεία αναφοράς, που καθρεφτίζουν τον παλμό και την ενέργεια μιας εποχής.