Οι περισσότεροι από εσάς έχετε ένα ξυπνητήρι που χτυπά την ίδια ώρα κάθε πρωί, τουλάχιστον τις εργάσιμες μέρες. Όμως αν συνηθίζετε να ξυπνάτε «όποτε ξυπνήσει το σώμα σας», αν κοιμάστε παραπάνω τα Σαββατοκύριακα ή πατάτε συχνά το snooze, οι ειδικοί ύπνου έχουν κάτι να σας πουν: αυτή η ασυνέπεια μπορεί να χαλάει την ποιότητα του ύπνου σας περισσότερο απ’ όσο φαντάζεστε.

Διαβάστε ακόμη: Ύπνος: Φυσικοί τρόποι για να κοιμάστε καλύτερα το φθινόπωρο

Το σώμα λειτουργεί καλύτερα με ρυθμό

Σύμφωνα με τη Δρ. Jade Wu, ειδικό στη συμπεριφορική ιατρική του ύπνου και συγγραφέα του βιβλίου Hello Sleep: The Science and Art of Overcoming Insomnia Without, «το σώμα μας λειτουργεί καλύτερα όταν κινείται σε ρυθμό». Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να διατηρήσετε αυτόν τον φυσικό ρυθμό είναι να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα, ναι, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα.

Διαβάστε ακόμη: Η θεωρία του side-sleeping: Μπορεί ο ύπνος στο πλάι να προκαλέσει ασυμμετρία;

Η συνέπεια αυτή βοηθά το λεγόμενο «βιολογικό ρολόι» ή κιρκάδιο ρυθμό σας να συγχρονιστεί με το περιβάλλον. Το φως του ήλιου είναι το βασικότερο σήμα για τον οργανισμό ότι ήρθε η ώρα της εγρήγορσης, εξηγεί η Δρ. Wu. Όταν τα μάτια σας λαμβάνουν αυτό το σήμα κάθε μέρα την ίδια στιγμή, ο εγκέφαλος μαθαίνει πότε να σταματά την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης του ύπνου, και πότε να την ενεργοποιεί ξανά τη νύχτα. Έτσι, η διαδικασία του να αποκοιμηθείτε και να ξυπνήσετε γίνεται πιο φυσική και ξεκούραστη.

Τι συμβαίνει όταν «ξερυθμίζετε» το ρολόι σας

Αν ξυπνάτε σε διαφορετικές ώρες κάθε μέρα ή «αποζημιώνετε» τον ύπνο σας τα Σαββατοκύριακα, ο εγκέφαλος μπερδεύεται. «Είναι σαν να ταξιδεύετε συνεχώς σε διαφορετικές ζώνες ώρας», λέει η ειδικός. Αυτό το «εσωτερικό jet lag» μπορεί να κάνει πιο δύσκολο το να αποκοιμηθείτε ή να παραμείνετε σε βαθύ ύπνο, με αποτέλεσμα να νιώθετε κουρασμένοι και αφηρημένοι την επόμενη μέρα.

Η έλλειψη ρυθμού δεν επηρεάζει μόνο την ενέργειά σας: μπορεί να επιβαρύνει την καρδιά, να διαταράξει τον μεταβολισμό, να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό και να αυξήσει τον κίνδυνο για άγχος και κατάθλιψη. Όπως τονίζει η Δρ. Wu, «όταν ο κιρκάδιος ρυθμός δεν λειτουργεί καλά, τίποτα στο σώμα δεν λειτουργεί όπως πρέπει».

Πόση ευελιξία επιτρέπεται;

Φυσικά, η ζωή δεν είναι πάντα προβλέψιμη. Αν κοιμηθείτε πολύ αργά ένα βράδυ, προσπαθήστε το επόμενο πρωί να σηκωθείτε το πολύ μία ώρα αργότερα από τη συνηθισμένη σας ώρα. Για παράδειγμα, αν ξυπνάτε στις 8:00, επιτρέψτε στον εαυτό σας να κοιμηθεί έως τις 9:00. Αν εξακολουθείτε να νιώθετε κουρασμένοι, προγραμματίστε έναν σύντομο μεσημεριανό ύπνο 20-30 λεπτών (ιδανικά πριν τις 3 μ.μ.) ή απλώς ξαπλώστε για λίγα λεπτά με κλειστά μάτια. Ακόμη και ένα σύντομο διάλειμμα ξεκούρασης βοηθά τον εγκέφαλο να ανακτήσει ενέργεια χωρίς να διαταράσσει τον ρυθμό σας.

Πώς να υιοθετήσετε τη συνήθεια

Η προσαρμογή σε σταθερή ώρα αφύπνισης χρειάζεται εξάσκηση. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να πατήσετε το snooze μία φορά, αλλά μη μένετε στο κρεβάτι αφού ξυπνήσετε. Αν δυσκολεύεστε να σηκωθείτε, δώστε ένα μικρό κίνητρο στον εαυτό σας: ετοιμάστε έναν αγαπημένο καφέ, ακούστε το αγαπημένο σας podcast ή προγραμματίστε κάτι ευχάριστο για το πρωί.

Και αν υπάρχει ένα πράγμα που αξίζει να θυμάστε, είναι το εξής: εκτεθείτε στο φως αμέσως μόλις ξυπνήσετε. Καθίστε δίπλα σε ένα παράθυρο, βγείτε στο μπαλκόνι, περπατήστε με τον σκύλο σας ή απλώς πιείτε το τσάι σας στο φως της ημέρας. Το πρωινό φως είναι το ισχυρότερο «σήμα» που μπορείτε να δώσετε στο σώμα σας ότι η μέρα ξεκίνησε, και το πρώτο βήμα για έναν πιο ποιοτικό, φυσικό ύπνο.

Photo credit: istock