Η τεχνητή νοημοσύνη έχει αρχίσει να διεισδύει σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, ακόμη και στην υγεία. Πολλοί στρέφονται στα chatbots, όπως το ChatGPT, για να ζητήσουν ιατρικές πληροφορίες ή να ερμηνεύσουν τα συμπτώματά τους. Οι γιατροί, όμως, προειδοποιούν: η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει, αλλά δεν αντικαθιστά τον γιατρό σας. Το μυστικό είναι να ξέρετε πώς να τη ρωτάτε και τι να περιμένετε από εκείνη. Ο παθολόγος Θεόδωρος Έξαρχος μας εξηγεί πώς να ρωτάμε σωστά.

Διαβάστε ακόμη: Η τεχνητή νοημοσύνη αντικαθιστά τον άνθρωπο; Η Xania Monet το αποδεικνύει!

Μην αναζητάτε διάγνωση: ζητήστε καθοδήγηση

Αν έχετε ένα σύμπτωμα, όπως ένα εξάνθημα ή πόνο στο στήθος, αποφύγετε να ρωτήσετε το chatbot «τι μπορεί να είναι». Οι απαντήσεις του μπορεί να περιλαμβάνουν δεκάδες πιθανές αιτίες, από τις πιο αθώες μέχρι τις πιο σοβαρές, προκαλώντας περισσότερο άγχος παρά διαφώτιση.
Αντίθετα, ζητήστε να σας υποδείξει αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης, όπως ιστοσελίδες δημόσιων οργανισμών υγείας (π.χ. ΕΟΔΥ, ΠΟΥ, NHS). Ένα σωστό ερώτημα είναι:
«Ποια είναι τα πιο έγκυρα sites για να ενημερωθώ για το εμβόλιο της γρίπης φέτος;»

Διαβάστε ακόμη: Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να δώσει καινοτομία στην ομορφιά;

Περιορίστε τις «ανοιχτές» ερωτήσεις

Τα chatbots βασίζονται σε μεγάλα μοντέλα γλώσσας και συνθέτουν απαντήσεις από τεράστιες βάσεις δεδομένων. Αυτό σημαίνει πως οι απαντήσεις τους μπορεί να είναι υπερβολικά γενικές ή να εμπεριέχουν πληροφορίες που δεν ισχύουν για τη δική σας περίπτωση.
Για να μειώσετε το ρίσκο, κάντε συγκεκριμένες ερωτήσεις. Αντί να γράψετε «τι πρέπει να ξέρω για τον λύκο;», ρωτήστε «ποια είναι τα βασικά συμπτώματα του λύκου σύμφωνα με τον ΠΟΥ;». Έτσι, το chatbot θα «κατευθυνθεί» σε έγκυρα δεδομένα.

Μην ακολουθείτε θεραπευτικές οδηγίες χωρίς γιατρό

Αν η Τεχνητή Νοημοσύνη σάς προτείνει μια κρέμα, ένα φάρμακο ή ένα συμπλήρωμα, μην το εφαρμόσετε χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι αλγόριθμοι δεν μπορούν να αξιολογήσουν το ιατρικό σας ιστορικό ή πιθανές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων. Επίσης, πολλές φορές αντλούν πληροφορίες από αμερικανικές βάσεις δεδομένων, προϊόντα ή θεραπείες που μπορεί να μην είναι διαθέσιμες ή εγκεκριμένες στην Ελλάδα ή την Ευρώπη.

Χρησιμοποιήστε το AI ως εργαλείο εκπαίδευσης

Αν πάσχετε από μια χρόνια πάθηση, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα την ασθένειά σας, με απλή, προσαρμοσμένη γλώσσα. Μπορείτε να τη ρωτήσετε, για παράδειγμα, «τι πρέπει να προσέχω στη διατροφή μου αν έχω διαβήτη τύπου 2;» ή «ποιοι είναι οι τρόποι να παρακολουθώ την πίεσή μου στο σπίτι;».
Παρ’ όλα αυτά, να θυμάστε πως δεν είναι εκπαιδευμένη να πει: «δεν ξέρω, ας περιμένουμε να δούμε». Κι όμως, αυτή είναι μια φράση που οι γιατροί χρησιμοποιούν συχνά και είναι απόλυτα λογική στην ιατρική.

Προτιμήστε την τηλεϊατρική όταν χρειάζεστε άμεση βοήθεια

Αν δεν έχετε οικογενειακό γιατρό ή πρόσβαση σε άμεση εξέταση, επιλέξτε τηλεϊατρικές υπηρεσίες ή τηλεφωνικές γραμμές όπως το 1135 του ΕΟΔΥ. Οι γιατροί τονίζουν ότι αυτές οι λύσεις είναι πολύ πιο ασφαλείς από το να προσπαθείτε να αυτοδιαγνώσετε ή να αυτοθεραπευτείτε μέσω ενός chatbot.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να γίνει ένα χρήσιμο «δεύτερο μάτι» στην ενημέρωσή σας για την υγεία αλλά όχι ο γιατρός σας. Χρησιμοποιήστε την με κριτική σκέψη, επιλέξτε έγκυρες πηγές και, πάνω απ’ όλα, μην αγνοείτε την ανθρώπινη επαφή με τον επαγγελματία υγείας.
Γιατί, όπως λένε οι ειδικοί, «οι αλγόριθμοι μπορούν να θυμούνται τα πάντα, αλλά μόνο οι γιατροί μπορούν να σας καταλάβουν».

Photo credit: Istock