Το ξεκαθάρισμα δεν αφορά μόνον στην τακτοποίηση. Ανακτάτε τη ζωή σας και δημιουργείτε χώρο για αυτό που πραγματικά έχει σημασία. Σκεφτείτε την τελευταία φορά που μπήκατε σε ένα καθαρό, οργανωμένο δωμάτιο ή απενεργοποιήσατε όλες τις ειδοποιήσεις σας από το κινητό σας και νιώσατε μια αίσθηση ελευθερίας και ηρεμίας. Αυτή είναι η δύναμη του ξεκαθαρίσματος.

Ωστόσο η ακαταστασία δεν περιορίζεται μόνον στα γραφεία ή στις υπερχειλισμένες ντουλάπες. Μπαίνει κρυφά στις σχέσεις σας, στο πρόγραμμά σας, στις συσκευές σας—ακόμα και στο μυαλό σας. Ξαφνικά, νιώθετε αγχωμένοι, αποσυγκεντρωμένοι και κολλημένοι σε έναν φαύλο κύκλο που δεν φαίνεται να τελειώνει ποτέ.

Ξεκαθαρίστε αυτούς τους 4 τομείς της ζωής με τις συμβουλές του ψυχολόγου Πάτροκλου Παπαδάκη, για να αλλάξετε το mindset σας.

1. Ξεκαθαρίστε τον χώρο σας

Η ακαταστασία δεν καταλαμβάνει μόνο χώρο στο σπίτι σας. Αποστραγγίζει την ψυχική σας ενέργεια και επηρεάζει τη συνολική σας ευημερία πολύ περισσότερο από ό,τι φαντάζεστε. Μελέτη έδειξε ότι η υπερσυσσώρευση των αντικειμένων μειώνει σημαντικά την ικανοποίηση από τη ζωή και την ευεξία σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, από φοιτητές πανεπιστημίου έως ηλικιωμένους.

Η ακαταστασία διαταράσσει τη βιωσιμότητα του χώρου σας, μειώνοντας τη λειτουργικότητά του και δημιουργώντας ψυχική ένταση. Οι ερευνητές τονίζουν πώς συνδέεται με το αυξημένο άγχος, την υπερφαγία και ακόμη και το εργασιακό στρες. Μάλιστα, η ακαταστασία του σπιτιού ή του γραφείου σας μειώνει την ποιότητα ζωής σας, χωρίς να το καταλαβαίνετε.

Ακολουθούν μερικά βήματα για να ξεκινήσετε σήμερα ένα καλό ξεκαθάρισμα:

  • Ξεκινήστε με ένα «hotspot ακαταστασίας»: Επιλέξτε έναν μικρό χώρο, όπως το κομοδίνο ή τον πάγκο της κουζίνας σας. Καθαρίστε το εντελώς και νιώστε τη διαφορά.
  • Χωρίστε το ξεκαθάρισμα σε 15λεπτα: Ρυθμίστε ένα χρονοδιακόπτη και αφιερωθείτε στο ξεκαθάρισμα ενός συρταριού, ενός ραφιού ή μιας γωνίας κάθε φορά. Οι μικρές νίκες αθροίζονται γρήγορα.
  • Υιοθετήστε τον κανόνα «ένα μέσα, ένα έξω»: Αν δεν θέλετε να γεμίζετε τον χώρο σας, για κάθε νέο αντικείμενο που φέρνετε, αφήστε ένα που δεν χρειάζεστε πλέον.
  • Ρωτήστε “Με εξυπηρετεί αυτό;”: Εάν ένα αντικείμενο δεν προσθέτει αξία ή χαρά, ήρθε η ώρα να το δώσετε χωρίς ενοχές.
    Κάθε μικρό βήμα που κάνετε μεταμορφώνει όχι μόνο τον χώρο σας αλλά και την πνευματική διαύγεια και τη γαλήνη σας. Ξεκινήστε από τα μικρά και δείτε πώς ακόμη και οι μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά στη διάθεσή σας.

2. Ξεκαθαρίστε το digital περιβάλλον σας

Στον υπερσυνδεδεμένο κόσμο μας, η ψηφιακή ακαταστασία είναι μια αόρατη αλλά επίμονη αποστράγγιση της πνευματικής μας ικανότητας και της συναισθηματικής μας ευεξίας. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2019 από το International Journal of Mental Health and Addiction, ο υπερβολικός χρόνος στην οθόνη – ​​από δύο έως τρεις ώρες την ημέρα – συνδέεται με γνωστική έκπτωση, αυξημένο άγχος, χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και άλλα σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας.

Η ψηφιακή ακαταστασία είναι επίσης ένα χάσιμο χρόνου—καταλαμβάνει σχεδόν το 45% των ωρών που μένουμε ξύπνιοι και μας αποσπά από σημαντικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με έρευνα του 2023, ένας μέσος άνθρωπος ξοδεύει πάνω από επτά ώρες την ημέρα στις οθόνες.

Το να κάνετε digital detox είναι πιο απλό από όσο φαίνεται. Δείτε πώς να ξεκινήσετε:

  • Ξεκαθαρίστε τα εισερχόμενά σας: Αφιερώστε 10-15 λεπτά καθημερινά για να καταργήσετε την εγγραφή σας από περιττά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και να διαγράψετε παλιά μηνύματα.
  • Ελέγξτε τις εφαρμογές σας: Διαγράψτε τυχόν εφαρμογές που δεν έχετε χρησιμοποιήσει τους τελευταίους τρεις μήνες για να ελευθερώσετε τόσο ψηφιακό όσο και νοητικό χώρο.
  • Περιορίστε τις ειδοποιήσεις: Απενεργοποιήστε τις μη βασικές ειδοποιήσεις για να μειώσετε τους συνεχείς περισπασμούς και να ανακτήσετε τον έλεγχο της προσοχής σας.
  • Οργανώστε τα αρχεία σας: Δημιουργήστε φακέλους για εργασίες, προσωπικά και διάφορα αρχεία και ταξινομήστε έγγραφα σε αυτές τις κατηγορίες.
  • Δημιουργήστε ζώνες χωρίς τεχνολογία: Μη χρησιμοποιείτε καμία οθόνη στο υπνοδωμάτιο ή στην τραπεζαρία σας.
  • Θέστε χρονικά όρια: Χρησιμοποιήστε χρονοδιακόπτες εφαρμογών ή εργαλεία ψηφιακής ευεξίας για να περιορίσετε τον καθημερινό σας χρόνο οθόνης στα SoMe και σε άλλες μη απαραίτητες εφαρμογές.

Ξεκαθαρίζοντας τον ψηφιακό σας χώρο, απελευθερώνετε το μυαλό σας από συνεχείς περισπασμούς, δημιουργείτε χώρο για καθαρή σκέψη και συγκέντρωση και ό,τι πραγματικά έχει σημασία: τον χρόνο σας.

3. Ξεκαθαρίστε το πρόγραμμά σας

Ο χρόνος είναι από τα πολύτιμα πράγματα που διαθέτουμε, και συχνά νιώθουμε ότι δεν είναι ποτέ αρκετός. Ένα ακατάστατο πρόγραμμα—γεμάτο με περιττές εργασίες, περισπασμούς και υπερβολικές δεσμεύσεις—μπορεί να εξαντλήσει την ψυχική σας ενέργεια και να σας κουράσει.

Όπως ένας ακατάστατος χώρος εργασίας, μία υπερπλήρης αντζέντα δυσκολεύει τη συγκέντρωση, την επεξεργασία πληροφοριών και τη λήψη ορθών αποφάσεων. Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Personality and Social Psychology Bulletin διαπίστωσε ότι τα άτομα που περιγράφουν τα σπίτια τους ως ακατάστατα ή «ημιτελή» παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης και αναφέρουν αυξημένη καταθλιπτική διάθεση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η ίδια αρχή ισχύει και για το πώς διαχειριζόμαστε τον χρόνο μας.

Όταν υπερεκτιμούμε τις δυνατότητες μας ή αποτυγχάνουμε να θέσουμε προτεραιότητες, η ψυχική πίεση συσσωρεύεται, αφήνοντάς μας λιγότερο αποτελεσματικούς και περισσότερο αγχωμένους. Το ψυχικό φορτίο των πολλαπλών εργασιών μπορεί να οδηγήσει σε αναβλητικότητα, αναποφασιστικότητα και ακόμη και εξάντληση. Ωστόσο, ακριβώς όπως το ξεκαθάρισμα του σπιτιού σας έτσι και η οργάνωση του χρόνου σας μπορεί να δημιουργήσει αίσθηση ηρεμίας.

Ακολουθούν μερικά βήματα για να διεκδικήσετε ξανά το χρόνο σας:

  • Ελέγχετε τον χρόνο σας: Αφιερώστε μια εβδομάδα παρακολουθώντας τις δραστηριότητές σας για να εντοπίσετε και να εξαλείψετε εργασίες ή δεσμεύσεις που σας κλέβουν πολύτιμο χρόνο που δεν ευθυγραμμίζονται με τις προτεραιότητές σας.
  • Εστιάστε σε αυτό που έχει σημασία: Δώστε προτεραιότητα σε εργασίες που συμβάλλουν άμεσα στους στόχους σας, αφήνοντας λιγότερο ουσιαστικές δραστηριότητες για αργότερα.
  • Μάθετε να λέτε “όχι”: Θέστε όρια μειώνοντας τις μη ουσιώδεις δεσμεύσεις, ελευθερώνοντας χρόνο για ό,τι πραγματικά έχει σημασία για εσάς.
  • Προγραμματίστε τακτικά διαλείμματα: Συνδυάστε τα διαλείμματα σας για επαναφόρτιση, αποτρέποντας την εξάντληση και διατηρώντας την παραγωγικότητα σας.

Τελικά, ο καλά οργανωμένος χρόνος αντανακλά ένα καλά οργανωμένο μυαλό, βοηθώντας σας να ζήσετε καλύτερα.

4. Ξεκαθαρίστε τις σχέσεις σας

Οι σχέσεις μας διαμορφώνουν βαθιά την ψυχική και συναισθηματική μας ευεξία. Ακριβώς όπως η σωματική ακαταστασία, οι κακές ή εξαντλητικές σχέσεις μπορούν να μειώσουν την ενέργειά σας, να σας δημιουργήσουν άγχος και να εμποδίσουν την προσωπική σας ανάπτυξη. Αναλογιστείτε τις σχέσεις σας και αξιολογήστε ποιες ευθυγραμμίζονται με τις αξίες σας και ποιες σας εμποδίζουν.

Ακολουθούν ορισμένες ερωτήσεις που θα σας βοηθήσουν να αξιολογήσετε πόσο… ακατάστατη είναι η σχέση σας:

  • Πώς με κάνει να νιώθω αυτή η σχέση; Σκεφτείτε εάν νιώθετε υποστήριξη και χαρά ή εξάντληση και απογοήτευση. Οι συναισθηματικές αντιδράσεις είναι βασικοί δείκτες για το εάν μια σχέση ενισχύει ή μειώνει την ευεξία σας.
  • Υπάρχει αμοιβαία προσπάθεια; Οι υγιείς σχέσεις ευδοκιμούν όταν είναι ισορροπημένες. Εάν είστε πάντα αυτός που ξεκινά, συμβιβάζεται ή υποστηρίζει, μπορεί να σηματοδοτεί μια μη υγιή σχέση. Οι σχέσεις που βασίζονται στην αμοιβαία προσπάθεια είναι συναισθηματικά ανθεκτικές και ικανοποιητικές.
  • Μπορώ να επικοινωνήσω ανοιχτά και ειλικρινά; Οι αυθεντικές σχέσεις βασίζονται στην εμπιστοσύνη και την ανοιχτή επικοινωνία. Εάν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να εκφραστείτε ελεύθερα, η σχέση μπορεί να μην έχει τη συναισθηματική ασφάλεια που χρειάζεστε.
  • Τηρούνται τα όριά μου; Τα όρια προστατεύουν τη συναισθηματική και ψυχική σας ευεξία. Εάν κάποιος αγνοεί συνεχώς τα όριά σας, ίσως είναι καιρός να επαναξιολογήσετε τον ρόλο του στη ζωή σας.
  • Για να ξεκαθαρίσετε τις σχέσεις σας, ξεκινήστε περιορίζοντας το χρόνο με αρνητικά τοξικά άτομα ή εξαντλούν την ενέργειά σας. Αντίθετα, επενδύστε σε ουσιαστικές σχέσεις που σας εμπνέουν και έχουν τις ίδιες αξίες με εσάς. Για σχέσεις που αξίζει να σωθούν, κάντε ανοιχτές και ειλικρινείς συζητήσεις για να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα με κατανόηση.

Τέλος, δημιουργήστε χώρο να μένετε μόνοι, καθώς είναι απαραίτητο για να επαναφορτιστείτε και να κατανοήσετε αυτό που πραγματικά χρειάζεστε από τις σχέσεις σας.

“Θυμηθείτε, το ξεκαθάρισμα δεν είναι κάτι που συμβαίνει μία φορά, αλλά είναι μια συνεχής πρακτική. Ξεκινήστε από μικρά. Με κάθε συρτάρι άδειο, κάθε ειδοποίηση που σταματάτε ή κάθε σχέση που αξιολογείτε, δεν απλοποιείτε απλώς τη ζωή σας, αλλάζετε την ψυχική και συναισθηματική σας ευεξία” καταλήγει ο ψυχολόγος.

Photo credit: Kiersten Williams