Βρίσκεστε στη μέση μιας διαφωνίας και ξεστομίζετε τα εξής λόγια: “Ποτέ δεν ακούς”, “Είσαι συναισθηματικά απόμακρος”, “Δεν νοιάζεσαι για αυτήν τη σχέση”. Όλα φαίνονται αληθινά, ωμά και δικαιολογημένα, μέχρι που μια στιγμή ενδοσκόπησης γεννά μια άβολη ερώτηση: Μήπως κατηγορώ τον σύντροφό μου για κάτι που κάνω κι εγώ;

Διαβάστε ακόμη: 4 φράσεις που καταστρέφουν τις σχέσεις

Τι είναι το mirror argument;

Η “καθρεφτική διαμάχη” (mirror argument) είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο όπου οι αδυναμίες που επισημαίνουμε στον σύντροφό μας είναι συχνά εκείνες με τις οποίες αγωνιζόμαστε να εγκαταλείψουμε ασυνείδητα κι εμείς οι ίδιοι.

Στην καρδιά αυτού του μοτίβου βρίσκεται η προβολή, ένας μηχανισμός άμυνας όπου μεταθέτουμε τα δικά μας συναισθήματα, φόβους ή αδυναμίες σε κάποιον άλλο. Είναι συχνά πιο εύκολο να κριτικάρουμε τον σύντροφό μας παρά να αντιμετωπίσουμε κάτι άβολο μέσα μας.

Σκεφτείτε το:

  • Αν νιώθετε διαρκώς ότι σας αγνοούν, αποτραβιέστε όταν τα πράγματα δυσκολεύουν;
  • Αν θυμώνετε γιατί ο σύντροφός σας δεν εκφράζει τα συναισθήματά του, μήπως κι εσείς δυσκολεύεστε να δείξετε την ευαλωτότητά σας;
  • Αν νιώθετε ότι δεν σας εκτιμούν, μήπως βαθιά μέσα σας φοβάστε ότι δεν είστε αρκετοί;

Οι συναισθηματικές αντιδράσεις στις συγκρούσεις σπάνια αφορούν μόνο το παρόν. Διαμορφώνονται από προηγούμενες εμπειρίες, παλιές σχέσεις, παλαιότερες συγκρούσεις και άλυτες ανασφάλειες.

Αν ένας καυγάς πυροδοτεί έντονα συναισθήματα, μπορεί να επαναφέρει ένα υποσυνείδητο ψυχολογικό τραύμα αντί να αφορά αποκλειστικά το τρέχον ζήτημα.

Διαβάστε ακόμη: 5 τρόποι που ένα τραυματικό γεγονός βελτιώνει τη ζωή σας

Πώς θα καταλάβετε το καθρέφτισμα στους καυγάδες σας

1. Ο καυγάς σας θυμίζει Déjà Vu

Ένα βασικό σημάδι μιας καθρεφτικής διαμάχης είναι η επανάληψη: διαφωνείτε ξανά και ξανά για το ίδιο θέμα, χωρίς να δίνετε πραγματική λύση. Αν και η αφορμή του καυγά μπορεί να αλλάζει, η απογοήτευση παραμένει η ίδια, δημιουργώντας στασιμότητα στη σχέση.

Μια μελέτη του 2013 που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Social and Clinical Psychology εντόπισε δύο κύριες ανησυχίες που οδηγούν σε επαναλαμβανόμενους καυγάδες:

  • Αίσθηση απειλής (όταν κάποιος νιώθει ότι δέχεται επίθεση ή έλεγχο).
  • Αίσθηση παραμέλησης (όταν κάποιος νιώθει ότι τον αγνοούν ή ότι δεν είναι σημαντικός).

Για παράδειγμα, μπορεί να διαφωνείτε συχνά επειδή ο σύντροφός σας είναι συνεχώς στο τηλέφωνό του κατά τη διάρκεια του δείπνου. Όσο κι αν του το αναφέρετε, τίποτα δεν αλλάζει και συνεχίζετε να νιώθετε ότι δεν σας δίνει προσοχή.

Αλλά αν το αναλύσετε βαθύτερα, το πραγματικό πρόβλημα μπορεί να μην είναι το τηλέφωνο—αλλά μια “αντίληψη παραμέλησης”, ένας φόβος ότι δεν αποτελείτε προτεραιότητα στη σχέση.

2. Η συναισθηματική σας αντίδραση είναι δυσανάλογη

Όταν μια διαφωνία προκαλεί έντονα συναισθήματα, συχνά σημαίνει ότι η αντίδραση δεν αφορά μόνο το παρόν. Έρευνες δείχνουν ότι οι συναισθηματικές μας απαντήσεις στις συγκρούσεις επηρεάζονται από προηγούμενες εμπειρίες και ψυχολογικά τραύματα.

Για παράδειγμα, αν ο σύντροφός σας ξέχασε να σας στείλει μήνυμα μέσα στην ημέρα, όταν φτάσει σπίτι αργά η αντίδρασή σας μπορεί να είναι υπερβολικά έντονη, αλλά να μην αφορά το μήνυμα. Ίσως αντικατοπτρίζει παλαιότερα αισθήματα εγκατάλειψης από παιδικές εμπειρίες ή προηγούμενες σχέσεις.

Αναγνωρίζοντας ότι μια διαμάχη πυροδοτεί ένα παλιό συναισθηματικό τραύμα, μπορείτε να αποκτήσετε μεγαλύτερη αυτογνωσία και να ρυθμίσετε καλύτερα τα συναισθήματά σας, μειώνοντας τις παρερμηνείες και βελτιώνοντας την επικοινωνία.

3. Νιώθετε απόλυτα «σωστοί» και πιστεύετε ότι ο σύντροφός σας είναι «απολύτως λάθος»

Ένα μεγάλο σημάδι μιας καθρεφτικής διαμάχης είναι η ασπρόμαυρη σκέψη: βλέπετε τον εαυτό σας ως απόλυτα σωστό και τον σύντροφό σας ως τον μοναδικό φταίχτη. Αυτή η νοοτροπία εμποδίζει την ουσιαστική επικοινωνία και δημιουργεί κατηγορίες αντί για τρόπους επίλυσης.

Έρευνες για τις σχέσεις και τις διαμάχες δείχνουν ότι τα άτομα με αγχώδη ή αποφευκτική προσκόλληση τείνουν να βλέπουν τις διαφωνίες ως απειλή ή ως χάσιμο χρόνου.

Άτομα με αγχώδη προσκόλληση, που φοβούνται την απόρριψη, συχνά γίνονται αμυντικά ή ελεγκτικά, επιμένοντας ότι έχουν δίκιο για να αισθανθούν ασφάλεια.

Άτομα με αποφευκτική προσκόλληση βλέπουν τις διαφωνίες ως περιττές ή εξουθενωτικές, επιλέγοντας να απομακρυνθούν αντί να εμπλακούν.

Για παράδειγμα, αν νιώθετε ότι ο σύντροφός σας δεν εκτιμά τις προσπάθειές σας και τον κατηγορείτε γι’ αυτό, ίσως ο φόβος της παραμέλησης σας εμποδίζει να δείτε τις μικρές εκδηλώσεις εκτίμησης που κάνει.

Αντί να επιμένετε ότι έχετε δίκιο, ρωτήστε: “Τι ρόλο παίζω εγώ σε αυτήν τη σχέση;”

Αναγνωρίζοντας ότι και οι δύο συμβάλλετε στη σχέση, ανοίγει χώρος για πιο ισορροπημένες και ουσιαστικές συζητήσεις, μετατρέποντας τους καυγάδες από αγώνα εξουσίας σε ευκαιρία για βαθύτερη κατανόηση του άλλου.

Photo credit: Istock