Η Maria Schneider (Μαρία Σνάιντερ) ήταν μόλις 19 ετών όταν πρωταγωνίστησε στο “Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι” του Bernardo Bertolucci, μια ταινία που επρόκειτο να στιγματίσει τη ζωή και την καριέρα της. Η αμφιλεγόμενη όσο και διάσημη ταινία μπορεί να θεωρείται από πολλούς αριστούργημα και από ακόμη περισσότερους μια από τις πιο ερωτικές ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου, όμως αποδείχθηκε εφιάλτης για τη Maria Schneider, την πρωταγωνίστριά της.

Η ταινία “Being Maria” της Γαλλίδας δημιουργού Jessica Palud ανέδειξε τη δική της οπτική, βασιζόμενη στα ίδια της τα λόγια και φωτίζοντας μια από τις πρώτες καταγγελίες που προοικονομούσαν το κίνημα #MeToo.

Η σκηνή που τη σημάδεψε

Το “Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι” είναι διάσημο όχι μόνο για την τολμηρή απεικόνιση της σεξουαλικότητας, αλλά και για μια σκηνή που συντάραξε το κοινό και κατέστρεψε την ψυχική ηρεμία της Schneider. Σε αυτήν, ο χαρακτήρας του Marlon Brando εξαναγκάζει τη νεαρή Ζαν σε μια πράξη σεξουαλικής βίας, χρησιμοποιώντας βούτυρο ως λιπαντικό.

Η ίδια η Schneider αποκάλυψε σε συνέντευξή της το 2007 ότι η σκηνή αυτή δεν υπήρχε στο αρχικό σενάριο και ότι τόσο η ίδια όσο και το κοινό παραπλανήθηκαν: “Ένιωσα ταπεινωμένη και, για να είμαι ειλικρινής, ένιωσα λίγο βιασμένη, τόσο από τον Marlon όσο και από τον Bertolucci.” Η αποκάλυψη αυτή τροφοδότησε μετέπειτα διαμάχες γύρω από τα όρια της τέχνης και της εκμετάλλευσης στον κινηματογράφο.

Η Anamaria Vartolomei ενσαρκώνει τη Maria Schneider.

“Being Maria”: Μια διαφορετική οπτική

Η σκηνοθέτις Jessica Palud έθεσε ως κεντρικό ερώτημα αν θα αναπαριστούσε αυτήν τη σκηνή στη νέα της ταινία. Η απόφασή της ήταν να την παρουσιάσει μέσα από την οπτική της Schneider, εστιάζοντας στα συναισθήματά της και στην ατμόσφαιρα στο πλατό. “Δεν ήθελα να αναπαράγω την οπτική του Bertolucci – δεν είναι ένα ριμέικ του “Τανγκό'”, εξηγεί. Αντί αυτού, η ταινία δείχνει τη στιγμή μέσα από το βλέμμα της Schneider, με την ίδια να αντιλαμβάνεται την απάθεια του συνεργείου που απλώς περιμένει να ακουστεί το “cut”.

Η Anamaria Vartolomei, που ενσαρκώνει τη Schneider, περιέγραψε τη συναισθηματική φόρτιση κατά τα γυρίσματα αυτής της σκηνής: “Δεν μπορούσα να σταματήσω να κλαίω εκείνη τη μέρα. Είχα εσωτερικεύσει πλήρως την οργή και τη βία που βίωσε η Maria. Κατάλαβα τότε από πού προήλθε η θλίψη της: από τη μοναξιά.”

Η αφίσα της ταινίας Being Maria.

Η καταστροφική επίδραση του “Τανγκό”

Μετά την ταινία, η Maria Schneider προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί από ρόλους που απαιτούσαν γυμνό, κάτι που την οδήγησε να χαρακτηριστεί “δύσκολη” από τη βιομηχανία. Η ψυχολογική επιβάρυνση της εμπειρίας της, σε συνδυασμό με την απομόνωσή της από τον κινηματογραφικό χώρο, την οδήγησαν στην εξάρτηση από την ηρωίνη. Η ιστορία μίας ακόμη γυναίκας που έκαναν τη ζωή της να μην της ανήκει και να προσπαθεί να την ξανακερδίσει, με σωστούς ή λάθος τρόπους.

Παρόλο που πρωταγωνίστησε σε σημαντικές ταινίες, όπως “Ο Επιβάτης” του Michelangelo Antonioni δίπλα στον Jack Nicholson, η καριέρα της δεν έφτασε ποτέ στο σημείο που της άξιζε. Πέθανε στις 3 Φεβρουαρίου 2011 στην ηλικία των 59 ετών.

Η ξαδέρφη της, η δημοσιογράφος Vanessa Schneider, στο βιβλίο της “Η Ξαδέρφη μου Μαρία Σνάιντερ” περιγράφει πώς η Maria πάλεψε να αποτινάξει το στίγμα του “Τανγκό” και πώς η συντηρητική της φύση συγκρούστηκε με την εικόνα που της επέβαλε το κοινό. “Για πολλούς θεατές, ήταν απλά μια γυναίκα που έπαιξε σε μια ταινία πορνό, ενώ στην πραγματικότητα ήταν πολύ πιο συνεσταλμένη και παραδοσιακή,” αναφέρει.

Μια διαχρονική ιστορία εκμετάλλευσης

Η περίπτωση της Schneider παραμένει επίκαιρη, καθώς το ζήτημα της συναίνεσης και της εκμετάλλευσης στο σινεμά εξακολουθεί να απασχολεί τη βιομηχανία. Στην εποχή του #MeToo, η ιστορία της αναγνωρίζεται ως μια από τις πρώτες δημόσιες καταγγελίες για την κατάχρηση εξουσίας στο χώρο του θεάματος.

Σήμερα, το έργο της επανεξετάζεται μέσα από την ταινία “Being Maria” και την θεατρική παράσταση “Alone Like Maria”, τα οποία δίνουν μια νέα διάσταση στην προσωπική της τραγωδία. Όπως σημειώνει η Jessica Palud, το μήνυμα της ταινίας της είναι ξεκάθαρο: “Τι κάνουμε με αυτές τις πληροφορίες;” Η Maria Schneider, αν και δεν βρίσκεται πια εδώ, συνεχίζει να μας προκαλεί να σκεφτούμε τη θέση της γυναίκας στον κινηματογράφο και πέρα από αυτόν.