Για πολλά χρόνια, πολλά τρόφιμα είχαν βγει σχεδόν εντελώς από τη διατροφή των Ελλήνων. Οι λόγοι πολλοί, κυρίως όμως η μεταπολεμική εμμονή με το κρέας και η λάθος αντίληψη για το ποιες τροφές πραγματικά ωφελούν την υγεία. Παράλληλα, πολλά εξαιρετικά τρόφιμα (καλαμποκάλευρο, χαρούπι, χόρτα), έπεσαν θύματα ενός είδους διατροφικού κοινωνικού αυτοματισμού. Οι τροφές αυτές ήταν συνώνυμες της στέρησης, της πείνα και της φτώχειας που επικρατούσε στην Ελληνική κοινωνία κατά τον πόλεμο, αλλά και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Έτσι, βγήκαν από το τραπέζι με συνοπτικές διαδικασίες αμέσως μόλις οι άνθρωποι είχαν την οικονομική δυνατότητα να “βελτιώσουν” τη διατροφή τους. Στην πορεία, υπήρξε ραγδαία ανάπτυξη των σχετικών με τη διατροφή επιστημών, εκτενείς μελέτες, αλλά και η παρατήρηση. Όλοι αυτοί οι παράγοντες βάλθηκαν να αποκαταστήσουν την υπόληψη των ταπεινών τροφίμων και να τους δώσουν ξανά την αρμόζουσα θέση στη διατροφή μας. Η βρόμη είναι ένα από αυτά τα τρόφιμα.

Το μυστικό των διαλυτών ινών

Στο εξωτερικό είχε εκτιμηθεί η διατροφική της αξία εδώ και αρκετές δεκαετίες. Στην Ελλάδα, ωστόσο, τη θεωρούσαμε τροφή των ζώων. Μόλις τα τελευταία χρόνια  “ανακαλύψαμε” τη βρόμη, αλλά και το πολύτιμο πίτουρο βρόμης που βγαίνει από αυτήν. Ως τρόφιμο, ανήκει στα δημητριακά και είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες συμπλέγματος Β, πρωτεΐνες και αντιοξειδωτικά.

Το πίτουρο βρόμης, περιέχει υψηλά επίπεδα διαλυτών φυτικών ινών και είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, πρωτεΐνες και αντιοξειδωτικά. Το αποτελούν κυρίως από φυτικές ίνες -διαλυτές και αδιάλυτες- σε αναλογία μάλιστα σχεδόν 50/50. Αυτό καθιστά τη βρόμη κορυφαίο δημητριακό σε περιεκτικότητα αδιάλυτων ινών, ισότιμη ποσότητα με τα μήλα και άλλα φρούτα και λαχανικά. Οι αδιάλυτες ίνες καθαρίζουν το έντερο ενώ οι διαλυτές ίνες έχουν το χαρακτηριστικό να μπορούν να απορροφούν υγρασία στο 20πλάσιο του μεγέθους τους. Έτσι δημιουργούν την αίσθηση του κορεσμού και μειώνουν το αίσθημα της πείνας.

Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες, έχουν την ικανότητα να διασπώνται, να ενώνονται και να παρασύρουν έξω από τον οργανισμό βλαβερές ουσίες, όπως μόρια λίπους, σάκχαρα και τοξίνες. Ελέγχουν τη δυσκοιλιότητα, δεσμεύουν καρκινογόνες ουσίες και παρασύρουν τη χοληστερόλη. Η βρόμη είναι επίσης μια εξαιρετική πηγή β – γλυκανών. Οι β-γλυκάνες είναι διαλυτές φυτικές ίνες στον φλοιό των δημητριακών, και είναι αποτελεσματικές στην μείωση της χοληστερόλης.

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη βρόμη στη διατροφή με πολλούς τρόπους. Συνήθως γίνεται πληγούρι, μετά από τεμαχισμό των καρπών, ή αλεύρι (αλεύρι βρόμης) μετά από άλεση. Την τρώμε κυρίως σε μορφή χυλού. Μπορεί όμως να μπει και ως συστατικό σε πολλές συνταγές (π.χ. γλυκά, πληγούρι βρόμης, μπισκοτάκια και ψωμί). Το πίτουρο βρόμης βρίσκεται στα εξωτερικά στρώματα του σπόρου της. Περιέχει πολλά μέταλλα και βιταμίνες καθώς και φυτικές ίνες οι οποίες βοηθούν στην πέψη και κατ’ επέκταση στη δυσκοιλιότητα.

Κι αν πάσχετε από κοιλιοκάκη;

Η βρόμη δεν περιέχει γλουτένη. Ωστόσο, είναι πολύ δύσκολο να υπάρχει βρόμη 100% gluten free. Οι συνθήκες καλλιέργειας, μεταφοράς και επεξεργασίας του προϊόντος,  προκαλούν τη μεταφορά γλουτένης από άλλα δημητριακά. Αυτή η ελάχιστη ποσότητα είναι αρκετή να προκαλέσει προβλήματα σε άτομα με δυσανεξία. Εξαίρεση αποτελούν τα προϊόντα με το ειδικό σήμα gluten free, το οποίο δηλώνει πως το προϊόν έχει υποστεί επεξεργασία και έχει συσκευαστεί σε ειδική γραμμή παραγωγής που αποκλείει την επαφή με άλλα δημητριακά.

Η βρόμη και το μέτρο της κατανάλωσης

*Ο καρπός της βρόμης περιέχει το λιγότερο άμυλο σε σχέση με τα υπόλοιπα δημητριακά, ενώ υπερτερεί σε λιπαρά, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

*Μια μερίδα νιφάδων βρόμης (περίπου 40 γρ.), καλύπτει το 12%-15% των ημερήσιων αναγκών του οργανισμού των ενηλίκων σε φυτικές ίνες.

*Ως γενική αρχή, η ποσότητα διαλυτών ινών που καταναλώνουμε δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 50 γρ. την ημέρα. Αυτό ισχύει επειδή η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να φέρει ανεπιθύμητα αποτέλεσμα. Αέρια, φουσκώματα, ακόμα και εμφάνιση δυσκοιλιότητας ή επιδείνωση ήδη υπάρχουσας. Ειδικά το τελευταίο είναι συχνό αν κανείς καταναλώνει πολλές φυτικές ίνες χωρίς να πίνει την αντίστοιχη, απαραίτητη ποσότητα νερού. 

Βρόμη Info Box

Η βρόμη περιέχει ανά 100 γραμμάρια :

Ενέργεια: 390 θερμίδες

Υδατάνθρακες: 66,3 γρ.

Λιπαρά: 6,9 γρ.

Πρωτεΐνες: 16,9 γρ.

Βιταμίνη (B5): 1,3 mg

Βιταμίνη (B9): 56 mg

Ασβέστιο: 54 mg

Σίδηρο: 5 mg

Μαγνήσιο: 177 mg

Οι θετικές της επιδράσεις στην  υγεία είναι, μεταξύ άλλων: πεπτικό σύστημα, ανοσοποιητικό σύστημα, έλεγχος επιπέδων σακχάρου, έλεγχος σωματικού βάρους, νευρικό σύστημα και δέρμα, μείωση  της χοληστερόλης.