Μπορούν δύο πρώην σύζυγοι να συνεργαστούν για το καλό του παιδιού τους; Και τι συμβαίνει όταν η νέα σύντροφος ή ο καινούριος πατέρας μπαίνει στην εικόνα; Το παραδοσιακό οικογενειακό μοντέλο έχει πάψει προ πολλού να είναι ο κανόνας. Στη θέση του αναδύεται μια πιο ευέλικτη αλλά και απαιτητική πραγματικότητα: οι co-parenting families.

Διαβάστε ακόμη: Τοξική μητέρα: Πώς να την αναγνωρίσετε και να θέσετε τα όριά σας, σύμφωνα με τους ψυχολόγους

Πρόκειται για γονείς που, παρότι δεν είναι πια μαζί, αποφασίζουν να συνυπάρξουν λειτουργικά ως ομάδα ανατροφής. Μερικές φορές, η νέα δομή περιλαμβάνει και τους νέους συντρόφους, μετατρέποντας την παλιά «πυρηνική» οικογένεια σε μια «διευρυμένη» οικογένεια, που απαιτεί ωριμότητα, συνεννόηση και συναισθηματική δουλειά.

Τι σημαίνει co-parenting στην πράξη;

Η συνειδητή απόφαση δύο γονιών να συνεχίσουν να μεγαλώνουν από κοινού τα παιδιά τους, ακόμη και μετά τον χωρισμό, ονομάζεται συνεπιμέλεια ή συν-γονεϊκότητα. Δεν έχει να κάνει μόνο με νομικές ρυθμίσεις, αλλά κυρίως με τη στάση ζωής:

  • Μοιραζόμαστε τις ευθύνες.
  • Επικοινωνούμε χωρίς τοξικότητα.
  • Διαχωρίζουμε το «ζευγάρι» από τη «γονεϊκή ομάδα».

Η ψυχολόγος Ειρήνη Γιαννόπαπα, (Μ.Sc.), Υπαρξιακή-Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, εξηγεί: «Η co-parenting σχέση είναι ένα νέο είδος δεσμού που βασίζεται όχι στο συναίσθημα, αλλά στη συνεργασία. Απαιτεί να βάλεις το “εγώ” στην άκρη και να δεις το παιδί ως κοινό project ζωής».

Διαβάστε ακόμη: Διαζύγιο: Οι 2 αξίες που προβλέπουν το τέλος ενός γάμου

Και όταν μπουν νέοι σύντροφοι στην εικόνα;

Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα και τα ενδιαφέροντα. Η διευρυμένη οικογένεια (blended family) περιλαμβάνει πλέον το νέο σύντροφο του ενός ή και των δύο γονιών. Αυτό μπορεί να προκαλέσει:

  • Σύγχυση ρόλων στα παιδιά.
  • Ζήλια ή ανταγωνισμό μεταξύ των ενηλίκων.
  • Συγκρούσεις αν δεν υπάρχει σαφές πλαίσιο.

Όμως, όπως λέει η ειδικός, «οι καινούριοι σύντροφοι δεν είναι αντίπαλοι, είναι συμπορευτές, αν το επιτρέψουμε». Ουσιαστικά, η επιτυχία εξαρτάται από την ωριμότητα όλων των μερών και τη σαφή επικοινωνία.

Πώς χτίζεται μια υγιής σχέση co-parenting;

Ακολουθούν 7 βασικές αρχές για λειτουργική και ψυχικά ασφαλή συν-γονεϊκότητα:

1. Το παιδί είναι το κέντρο, όχι το πεδίο μάχης

Όλες οι αποφάσεις πρέπει να γίνονται με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού – όχι για να «κερδίσουμε πόντους» ως γονείς.

2. Διαχωρίστε το συναίσθημα από τον ρόλο

Δεν χρειάζεται να αγαπιέστε ή να συμφωνείτε, αλλά να συνεργάζεστε. Η γονεϊκή σχέση δεν τελειώνει με τον χωρισμό.

3. Ο νέος σύντροφος δεν είναι εισβολέας

Πρέπει να του δίνεται ρόλος υποστηρικτικός, όχι αντικαταστασιακός. Ο σεβασμός και η σταδιακή ένταξη είναι κλειδιά.

4. Διαφανής επικοινωνία

Οργανώστε εβδομαδιαίες συνομιλίες για πρακτικά ζητήματα, όχι μεσώ τρίτων ή μέσω του παιδιού.

5. Όχι στις συγκρίσεις

Το «στο σπίτι του μπαμπά/της μαμάς κάνουμε αλλιώς» είναι αναπόφευκτο. Το σημαντικό είναι η συνέπεια και όχι η ταύτιση.

6. Οριοθετήστε ρόλους και χρόνους

Ποιος παίρνει αποφάσεις για την εκπαίδευση; Ποιος για τις εξωσχολικές δραστηριότητες; Τι ισχύει για τις διακοπές;

7. Ζητήστε βοήθεια αν χρειαστεί

Ένας οικογενειακός σύμβουλος ή ψυχολόγος μπορεί να λειτουργήσει ως «διαιτητής» στην αρχή της νέας ισορροπίας.

Τελικά, τι σημαίνει «καλή οικογένεια»;

Η «καλή» οικογένεια δεν είναι πάντα ενιαία. ούτε συμμετρική, ούτε τυπική. Δεν ορίζεται από το κοινό επίθετο, το οικογενειακό τραπέζι της Κυριακής ή μια φωτογραφία με όλους να χαμογελούν στον φακό. Ορίζεται από το πώς νιώθουν τα παιδιά όταν επιστρέφουν σπίτι: ασφαλή, αποδεκτά, αγαπημένα. Είναι η οικογένεια εκείνη που προσφέρει σταθερότητα χωρίς στασιμότητα, που επιτρέπει στον καθένα να είναι ο εαυτός του, χωρίς φόβο ότι θα κριθεί ή θα απορριφθεί.

Και αυτή η οικογένεια μπορεί να αποτελείται από δύο γονείς που δεν είναι πια ζευγάρι, αλλά είναι δεσμευμένοι ως ομάδα. Μπορεί να περιλαμβάνει έναν θετό γονιό που δεν ζητά να αντικαταστήσει κανέναν, αλλά επιλέγει καθημερινά να φροντίζει. Μπορεί να είναι ένας νέος σύντροφος που σέβεται το παρελθόν και συνδιαμορφώνει το παρόν με διακριτικότητα. Είναι, τελικά, ένα πλέγμα σχέσεων που βασίζεται στη συναισθηματική διαθεσιμότητα και όχι στο DNA ή τη συμβίωση.

Γιατί καλή οικογένεια είναι αυτή που χτίζει εμπιστοσύνη, όχι ενοχές. Που ακούει πριν μιλήσει. Που λειτουργεί με ενσυναίσθηση, όχι με εγωισμό. Και που μαθαίνει στα παιδιά πως η αγάπη δεν έχει μόνο μία μορφή αλλά έχει πάντα τον ίδιο σκοπό: να σε κρατήσει όρθιο όταν όλα γύρω αλλάζουν.

.