Γιατί αναστενάζετε συχνά; Τι σημαίνει αυτή η συνήθεια για την ψυχική και σωματική σας υγεία
Aναστενάζετε συχνά μέσα στη μέρα; O αναστεναγμός είναι μια ζωτικής σημασίας λειτουργία του οργανισμού με ψυχολογικές και σωματικές προεκτάσεις.
Ένας βαθύς αναστεναγμός συχνά συνοδεύεται από μια αίσθηση ανακούφισης. Μπορεί να ξεφύγει αυθόρμητα έπειτα από μια δύσκολη στιγμή ή να εκφράζει υποσυνείδητα συναισθήματα όπως το άγχος, η απογοήτευση ή η ένταση. Πόσες φορές, όμως, πιάνετε τον εαυτό σας να αναστενάζει χωρίς καν να το καταλαβαίνετε;
Διαβάστε ακόμη: Σωστή αναπνοή: Πώς να γυμνάσετε το διάφραγμα
Αναστεναγμός: κάτι παραπάνω από μια βαθιά ανάσα
Ο αναστεναγμός είναι μια ειδική μορφή αναπνοής: ξεκινά με μια βαθιά εισπνοή και συχνά περιλαμβάνει μια δεύτερη, πιο έντονη εισπνοή πριν από την εκπνοή. Μοιάζει με μια αυθόρμητη “επαναφορά” της αναπνοής. Όπως εξηγεί η ψυχολόγος Δρ. Anna Hayburn από την Cleveland Clinic, αυτή η αντίδραση έχει τόσο βιολογική όσο και συναισθηματική λειτουργία.
Διαβάστε ακόμη: Ποια στάση ύπνου δείχνει ότι έχετε άγχος
Κατά μέσο όρο, αναστενάζετε περίπου 12 φορές την ώρα χωρίς να το αντιλαμβάνεστε – ένας ρυθμός που θεωρείται φυσιολογικός. Ωστόσο, όταν αυτή η συχνότητα αυξάνεται, μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι κάτι συμβαίνει σε επίπεδο σώματος ή ψυχισμού.
Ποια είναι η λειτουργία του αναστεναγμού;
Βιολογικά, ο αναστεναγμός έχει σκοπό να διατηρεί τις κυψελίδες των πνευμόνων –τους μικροσκοπικούς αεροφόρους σάκους όπου γίνεται η ανταλλαγή οξυγόνου– ενεργούς. Όταν οι κυψελίδες αρχίζουν να “κολλάνε” ή να καταρρέουν λόγω επιφανειακής ή ρηχής αναπνοής, ένας αναστεναγμός μπορεί να τις “ανοίξει” ξανά, βελτιώνοντας τα επίπεδα οξυγόνου στο σώμα. Μπορεί, δηλαδή, να αποτελεί μηχανισμό αυτορρύθμισης του αναπνευστικού συστήματος.
Τι λένε οι συχνοί αναστεναγμοί για την ψυχολογία μας;
Ο αναστεναγμός λειτουργεί επίσης ως εκτόνωση συναισθημάτων. Σύμφωνα με μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο Frontiers in Psychology (2010), στο Biological Psychology (2015), καθώς και σε πιο πρόσφατη έρευνα του 2022, υπάρχει άμεση συσχέτιση ανάμεσα στον αναστεναγμό και συναισθήματα όπως το άγχος, ο φόβος, η θλίψη ή ακόμα και η σωματική δυσφορία.
Πολλοί από εμάς αναστενάζουμε αυτόματα σε αγχωτικές καταστάσεις, είτε ως αντίδραση είτε ως προσπάθεια αποφόρτισης. Το σώμα σας ίσως προσπαθεί να σας υπενθυμίσει ότι έχει φτάσει στα όριά του.
Πότε ο αναστεναγμός γίνεται ανησυχητικός;
Αν πιάνετε τον εαυτό σας να αναστενάζει υπερβολικά συχνά, αυτό ίσως να είναι ένδειξη υποκείμενου άγχους ή κάποιας άλλης ψυχικής ή σωματικής δυσλειτουργίας. Όπως σημειώνει η Δρ. Hayburn, η υπερβολική αυτή αντίδραση μπορεί να οδηγήσει σε υπεραερισμό, εντείνοντας το αίσθημα πανικού ή την ανησυχία αντί να το μειώνει.
Εάν ο συχνός αναστεναγμός συνοδεύεται από δύσπνοια, ζάλη, αυξημένο στρες, αϋπνία ή αίσθημα απελπισίας, τότε ίσως πρόκειται για κάτι περισσότερο από μια απλή αντίδραση και καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή ψυχολόγο. Συνθήκες όπως η αγχώδης διαταραχή, το μετατραυματικό στρες ή προβλήματα στο αναπνευστικό (π.χ. άσθμα ή Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια) μπορούν να εκδηλώνονται και με αυτόν τον τρόπο.
Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τους αναστεναγμούς;
Το πρώτο βήμα είναι να παρατηρήσετε πότε και γιατί συμβαίνουν. Είναι η ανακούφιση μετά από πίεση; Είναι αντανακλαστική απάντηση στο στρες;
Το δεύτερο βήμα είναι να βελτιώσετε την ποιότητα της αναπνοής σας. Υπάρχουν απλές αλλά αποτελεσματικές τεχνικές αναπνοής που μπορείτε να δοκιμάσετε:
- Τετράγωνη αναπνοή (εισπνοή-κράτημα-εκπνοή-κράτημα για 4 δευτερόλεπτα κάθε φάση)
Αναπνοή 4-7-8 (εισπνέετε για 4”, κρατάτε για 7”, εκπνέετε για 8”) - Εναλλασσόμενη ρινική αναπνοή (κλείνετε εναλλάξ τα ρουθούνια, εισπνέοντας και εκπνέοντας από το κάθεένα)
Αυτές οι τεχνικές προτείνονται όχι μόνο από ψυχολόγους αλλά και από θεραπευτές αναπνοής, λογοθεραπευτές ή ειδικούς σε τεχνικές χαλάρωσης. Στόχος είναι να αποκτήσετε συνείδηση της αναπνοής σας και να επαναφέρετε την ηρεμία στο σώμα και το πνεύμα σας.
Αναστεναγμός: και θετικό σημάδι
Μην ξεχνάτε πως ένας αναστεναγμός δεν σημαίνει πάντα κάτι αρνητικό. Μπορεί να είναι ένδειξη χαλάρωσης και συναισθηματικής ασφάλειας, όπως όταν τελειώνει κάτι δύσκολο ή όταν νιώθετε ευγνωμοσύνη. Είναι ένας ήχος που το σώμα σας παράγει για να σας πει: “Είσαι ασφαλής τώρα.”
