Πόσο συχνά αναρωτιέστε πώς ήταν η ζωή μιας γυναίκας σε μια αρχαία ρωμαϊκή πόλη όπως η Πομπηία; Αν νομίζετε πως οι γυναίκες της εποχής ήταν καταδικασμένες σε αφάνεια, μια νέα έκθεση στο Αρχαιολογικό Πάρκο της Πομπηίας θα σας κάνει να αναθεωρήσετε.

Διαβάστε ακόμη: Karl Lagerfeld x Chloé: Η ρομαντική δεκαετία του σε μια έκθεση στο Παρίσι

Η έκθεση με τίτλο «Being a Woman in Ancient Pompeii» σας ταξιδεύει πίσω στον χρόνο, παρουσιάζοντας τις ιστορίες πραγματικών γυναικών που έζησαν, εργάστηκαν, δημιούργησαν οικογένειες και άφησαν το στίγμα τους σε μια πόλη που θάφτηκε από την ηφαιστειακή στάχτη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ.

Διαβάστε ακόμη: Έκθεση: Από το Βυζάντιο στη Ραβέννα με 20 δημιουργίες υψηλής ραπτικής

Οι γυναίκες πίσω από τα ονόματα

Πολλά από τα πρόσωπα που ζωντανεύουν μέσα από την έκθεση ήταν απλές γυναίκες της καθημερινότητας: μητέρες, κόρες, εργάτριες και νοικοκυρές. Κάποιες, όμως, κατόρθωσαν να ξεφύγουν από τα στενά κοινωνικά όρια της εποχής τους. Μια από αυτές ήταν η Ασέλινα, ιδιοκτήτρια θερμοπωλείου, κάτι σαν σημερινό φαστ φουντ, σε μια κεντρική γωνιά της Πομπηίας. Τρεις γυναίκες-υπάλληλοί της εξυπηρετούσαν πελάτες, ενώ σε τοίχο της ταβέρνας αναγραφόταν ένα πολιτικό σύνθημα: «Τα κορίτσια της Ασέλινας σας προτρέπουν να ψηφίσετε τον Γάιο Λόλλιο Φούσκο για αίδηλο». Ανάμεσά τους και η Ζμυρίνα, μια γυναίκα που πήρε θέση σε μια δημόσια πολιτική καμπάνια, τη στιγμή που οι γυναίκες δεν είχαν καν δικαίωμα ψήφου.

Από την παιδική ηλικία στη μητρότητα

Οι κοινωνικοί ρόλοι των γυναικών ξεκινούσαν από πολύ νωρίς. Τα κορίτσια εγκατέλειπαν το σχολείο νωρίτερα από τα αγόρια για να προετοιμαστούν για γάμο. Συχνά παντρεύονταν σε ηλικία 12 ή 13 ετών. Η ζωή τους περιστρεφόταν γύρω από το σπίτι, την ανατροφή των παιδιών και τη διαχείριση του νοικοκυριού. Ήταν υπεύθυνες για τους δούλους, για την καθημερινή λειτουργία του σπιτιού αλλά και για τη μόρφωση των παιδιών.

Ωστόσο, η καθημερινότητά τους δεν ήταν μόνο υποχρεώσεις. Υπήρχαν στιγμές δημιουργίας και αυτοέκφρασης. Τα ευρήματα δείχνουν γυναίκες που περνούσαν τον χρόνο τους υφαίνοντας —ένα έργο που δεν ήταν μόνο πρακτικό, αλλά και σύμβολο γυναικείας ταυτότητας.

Δυναμικές προσωπικότητες της Πομπηίας

Μια άλλη αξιοσημείωτη φιγούρα είναι η Ιουλία Φήλιξ. Μετά από έναν καταστροφικό σεισμό, άνοιξε το ιδιωτικό της λουτρό στο κοινό έναντι αμοιβής και νοίκιασε δωμάτια στο σπίτι της. Στην πρόσοψη του σπιτιού της διασώθηκε επιγραφή που αποτελεί ίσως την αρχαιότερη «αγγελία ακινήτων». Το οίκημα διέθετε επίσης πλούσια διακόσμηση και δικό του σύστημα παροχής νερού.

Η Ευμαχία, άλλη μια σημαντική μορφή, κατάφερε να γίνει οικονομικά ανεξάρτητη. Ξεκίνησε από το εμπόριο μαλλιού, βασισμένη στην περιουσία του συζύγου της και σύντομα έγινε τόσο εύπορη ώστε να χρηματοδοτήσει την ανέγερση ενός δημόσιου κτιρίου —μια σπάνια πράξη για γυναίκα της εποχής.

Γυναίκες στο περιθώριο και στην αρχαιολογία

Η έκθεση δεν αγνοεί τις γυναίκες που ζούσαν στην άκρη της κοινωνίας. Παρουσιάζει τις ιστορίες ιερόδουλων, σκλάβων, ακόμα και μιας γυναίκας, της Κλαυδίας Νιγέλας, που εκτρέφε χοίρους, πιθανώς για λατρευτικές θυσίες.

Τέλος, ιδιαίτερη μνεία γίνεται στις γυναίκες που συνέβαλαν στην ανακάλυψη και συντήρηση της Πομπηίας στους νεότερους αιώνες. Ανάμεσά τους και η Καρολίνα Βοναπάρτη, αδελφή του Ναπολέοντα, που, μαγεμένη από την Πομπηία, στήριξε οικονομικά τις πρώτες μεγάλες ανασκαφές στις αρχές του 19ου αιώνα.

Η μνήμη των γυναικών ζωντανεύει

Με εκατοντάδες εκθέματα, αρχαία γκράφιτι, τοιχογραφίες και γλυπτά, η έκθεση σάς προσκαλεί να δείτε την Πομπηία με άλλα μάτια. Όχι μέσα από τα κατορθώματα των ανδρών της, αλλά μέσα από τις ζωές των γυναικών της. Εκείνων που έζησαν και δημιούργησαν, παρά τους περιορισμούς. Εκείνων που σήμερα αποκτούν ξανά φωνή και πρόσωπο μέσα από την αρχαιολογία.

Info

Η έκθεση «Το να είσαι γυναίκα στην Αρχαία Πομπηία», θα φιλοξενηθεί στην Palestra Grande στην Πομπηία έως τις 31 Ιανουαρίου 2026.

Photo credit: wikipedia, pompeiisites.org