Ενώ ακόμη βρισκόμαστε στον απόηχο του πολυσυζητημένου γάμου του Νικόλαου Ντε Γκρες με τη Χρυσή Βαρδινογιάννη, ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) παρουσιάζει την έκθεση “Της Λυγερής το φόρεμα, της νύφης το φουστάνι” στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης “Αγγελική Χατζημιχάλη”.

Πρόκειται για μία έκθεση αφηγηματικού κεντήματος σε συνεργασία με το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας “Γιώργος και Λένα Γουργιώτη”. H αρχαιολόγος, λαογράφος και επιστημονική διευθύντρια του μουσείου Φανή Καλοκαιρινού, και η εικαστικός Ιφιγένεια Σδούκου κάλεσαν σύγχρονες Λαρισαίες κεντήστρες να περιγράψουν την πολυήμερη προετοιμασία του γάμου στην ελληνική παραδοσιακή κοινότητα.

Το αποτέλεσμα της πρόσκλησης ήταν 16 έργα κεντητικής, καθένα από τα οποία απεικονίζει ένα στιγμιότυπο από τις τελετουργίες που προηγούνται του θεσσαλικού γάμου. Δίνεται έμφαση στην πλευρά της νύφης, η οποία διαβαίνει το κατώφλι του νέου κοινωνικού της ρόλου. Τις σκηνές διατρέχουν διακοσμητικά μοτίβα και σύμβολα, όπως πετεινάρια, ρόδια, μήλα, κουκουνάρια και φεγγάρια, εμπνευσμένα από τα γονιμικά σύμβολα που κεντιούνται στη νυφική φορεσιά και ιδιαίτερα στο πουκάμισο. Οι εικόνες συνδέονται ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο αφηγηματικό έργο, με ροή και συνέχεια.

Οι Λαρισαίες κεντήστρες, όμως, πέραν της περιγραφής των διαδικασιών προετοιμασίας του γάμου και της εθιμολογίας που επιβάλλει η παράδοση, θέλησαν να αγγίξουν και κοινωνικά ζητήματα. Χρησιμοποίησαν την λαϊκή τέχνη της κεντητικής ως μέσο για να θίξουν θέματα που αφορούν τη γυναικεία ταυτότητα, τις κοινωνικές συμβάσεις και τις έμφυλες ιεραρχίες.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Φανή Καλοκαιρινού: “Η έμπνευση έρχεται από την ελληνική παράδοση των κεντημένων εργόχειρων αλλά κι από την ευρωπαϊκή, όπως εκφράζεται από τον τοιχοτάπητα του Μπαγιέ. Άλλωστε ιστορικά η παράδοση του αφηγηματικού κεντήματος χρησιμοποιήθηκε για να προβάλει, να τιμήσει, να διδάξει και να ασκήσει κοινωνική κριτική”. Εδώ η κοινωνική κριτική γίνεται με τρόπο περιπαικτικό και σατιρικό – κατάλληλο για το κλίμα της αποκριάτικης εποχής που διανύουμε.

Στόχος της έκθεσης “Της Λυγερής το φόρεμα, της νύφης το φουστάνι”, είναι η προβολή της γυναίκας και ο σεβασμός που της αξίζει στους πολλαπλούς ρόλους, που καλείται να ανταποκριθεί σε καθημερινή βάση, διαχρονικά. Μπορεί οι γυναίκες της αφηγηματικής παράστασης να ανήκουν στο παρελθόν, αποτελούν όμως φιγούρες που καθόρισαν μια εποχή. Με αυτές τις γυναίκες μεγάλωσαν οι γιαγιάδες και οι μανάδες μας και ο δικός τους σπόρος καρπίζει και στη δική μας ζωή.

Info

Διεύθυνση: Αγγ. Χατζημιχάλη 6 Πλάκα, Τ.Κ. 10558

Ωράριο Λειτουργίας:Τρίτη έως Παρασκευή 11:00-16:00, Σάββατο και Κυριακή 10:00-15:00, Δευτέρα κλειστά

Είσοδος: Ελεύθερη

Διάρκεια έκθεσης: 06/02-16/03/2025

Επιμέλεια έκθεσης: Σταυρούλα Πισιμίση, λαογράφος, υπεύθυνη του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη»