Ομολογώ ότι δεν είχα φανταστεί ποτέ τον εαυτό μου να παρακολουθεί αγώνες γυναικείου ποδοσφαίρου. Και όμως, αυτό συνέβη με αφορμή το πρόσφατο Euro Cup 2025. Kαι όχι μόνο φρόντισα να δω τις περισσότερες αναμετρήσεις, αλλά στους ημιτελικούς και στον τελικό κυπέλου μαζευτήκαμε στο σπίτι φίλοι και με πίτσα και παγωμένες μπίρες, ζήσαμε τους αγώνες όπως θα τους ζούσε κάθε κλασσική αντροπαρέα. Σχολιάσαμε τις φάσεις, άλλοτε επαινώντας και άλλοτε αποδοκιμάζοντας, και αφεθήκαμε σε γενικότερους προβληματισμούς που θα σας μεταφέρω στη συνέχεια.

Photo credit: Η δύναμη των εσωστρεφών ανθρώπων

Πρώτα όμως ας δούμε κάποια στοιχεία για το άθλημα και την ιστορία του που προσωπικά με ξάφνιασαν ευχάριστα. Το ξέρατε ότι ήδη από τον 18ο αιώνα υπάρχουν καταγεγραμμένοι αγώνες γυναικείου ποδοσφαίρου στη Σκωτία; Γνωρίζατε ότι αρχές του 20ου αιώνα στη Μεγάλη Βρετανία, η γυναικεία ομάδα Dick-Kerr Ladies διοργάνωνε αγώνες μπροστά σε δεκάδες χιλιάδες θεατές κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου; Δυστυχώς όμως το 1921, η Αγγλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία απαγόρευσε να διεξάγονται γυναικείες ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις στα γήπεδα των ανδρικών ομάδων, και αυτό σήμανε και την παύση των αγώνων για αρκετές δεκαετίες. Αυτή η συνθήκη αποκαταστάθηκε την δεκαετία του 1970, όταν η UEFA πρώτα και οι εθνικές ομοσπονδίες κατόπιν, αναγνώρισαν επίσημα το άθλημα. Για να έρθει και το 1996 στην Ατλάντα όπου το άθλημα του Γυναικείου Ποδοσφαίρου εντάχθηκε για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες.

Photo credit: Κόρες υπό σκιά: Ευλογία ή κατάρα;

«Το ποδόσφαιρο δεν ταιριάζει στις γυναίκες…»

Η παραπάνω φράση βγήκε από τα χείλη του φίλου μου του Δημήτρη καθώς παρακολουθούσαμε έναν από τους αγώνες. Ένας άλλος φίλος συμφώνησε ενώ η Μαίρη, που είναι μαμά ενός τετράχρονου κοριτσιού, είπε ότι αν ήταν να διαλέξει εκείνη ένα άθλημα για τη μικρή της, μάλλον θα προτιμούσε κάποιο άλλο παρά το ποδόσφαιρο. Πάνω-κάτω, τα βασικά επιχειρήματα και των τριών ήταν ότι «δεν ταιριάζει στις γυναίκες» να τρέχουν πάνω-κάτω αλαφιασμένες στο γήπεδο, να «κλαδεύονται» με τρικλοποδιές και να χτυπάνε τα κεφάλια τους στον αέρα διεκδικώντας μία μπάλα. Κάπως δεν τους «κολλάει». Έχοντας ιστορικά καθιερωθεί ως ένα κατεξοχήν ανδρικό σπορ, πολλοί άντρες – αλλά και αρκετές γυναίκες – θεωρούν ότι το γυναικείο ποδόσφαιρο προέκυψε σαν ακόμα μία κατάκτηση στην πορεία εξέλιξης της ισότητας των δύο φύλλων και κυρίως στα πλαίσια της γυναικείας χειραφέτησης. Στην πραγματικότητα δηλαδή, πιστεύουν ότι το ποδόσφαιρο ήταν, είναι και θα παραμείνει, άθλημα με μπόλικη τεστοστερόνη.

Ποδόσφαιρο και γυναικεία σεξουαλικότητα

Και μιας και αναφέραμε την τεστοστερόνη, αυτό που ήταν ακόμα πιο ενδιαφέρον παρακολουθώντας το φετινό Euro Cup γυναικών, είχε να κάνει με τον σεξουαλικό προσανατολισμό των αθλητριών. Όλη η παρέα περνώντας από κόσκινο την κάθε παίκτρια καταλήξαμε να σχολιάζουμε ποια μας φαινόταν straight και ποια λεσβία. Και όπως αναμενόταν πέσαμε στις στερεοτυπικές διαγνώσεις. Όσες είχαν μακριά μαλλιά, μακριά νύχια και ένα – έστω και υποτυπώδες – βάψιμο, ήτανε straight. Όσες ήταν άβαφτες με κοντά μαλλιά και αετήσιο μάτι, ήταν λεσβίες. Και εκεί, μεταξύ ορμονικών συσχετισμών και εξωτερικών χαρακτηριστικών, οδηγηθήκαμε τη βραδιά των ημιτελικών να έχουμε μία εκτενή συζήτηση όλη η παρέα πέραν της λήξης των ματς, με παραδοχές αλλά και αντιπαραθέσεις, περί των φύλων (βιολογικού και μη) και του κατά πόσο ο σεξουαλικός προσανατολισμός ενός ατόμου το οδηγεί ενίοτε στην επιλογή συγκεκριμένων αθλημάτων.

Υπάρχουν ανδρικά και γυναικεία αθλήματα;

Με αφορμή το γυναικείο ποδόσφαιρο, διάβασα και έμαθα ότι από καθαρά τεχνικής άποψης, τα αθλήματα είναι ουδέτερα ως προς το φύλο. Ο διαχωρισμός τους σε «ανδρικά» και «γυναικεία» έχει προέλθει ξεκάθαρα από ιστορικά και κοινωνικά αίτια. Ο αποκλεισμός των γυναικών από «σκληρά» αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το μποξ και η άρση βαρών είχε να κάνει με κοινωνικές προκαταλήψεις ως προς τον ρόλο των φύλων και όχι με κάποια τεκμηριωμένη επικινδυνότητα. Η δύναμη, η επιθετικότητα, η ανταγωνιστικότητα, παραδοσιακά είναι χαρακτηριστικά που συνδέονται με το ανδρικό φύλο και όχι με το γυναικείο. Σήμερα όμως ξέρουμε ότι το φύλο δεν είναι μόνο βιολογία, είναι και κοινωνική κατασκευή. Η επιλογή οποιουδήποτε αθλήματος είναι θεμιτή και η γυναίκα θα πρέπει να διαλέγει να ασχοληθεί με όποιο σπορ της αρέσει. Εδώ όμως θέλω να σημειώσω ότι η εικόνα μιας γυναίκας μποξέρ, με κάνει να νιώθω αποστροφή. Όχι γιατί το μποξ είναι «ανδρικό» σπορ αλλά γιατί θεωρώ ότι δεν θα έπρεπε να είναι καν άθλημα ο ξυλοδαρμός ενός ανθρώπου από κάποιον άλλον (Αλλά αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα προς συζήτηση).

Γκοοοοοοοολ!

Πάντως ανεξαρτήτως εάν το γυναικείο ποδόσφαιρο αρέσει περισσότερο ή λιγότερο, όταν η μπάλα μπει στα δίχτυα ο ενθουσιασμός των θεατών είναι και θα είναι πάντα ο ίδιος. Στο τελικό του Euro Cup 2025 η Μεγάλη Βρετανία νίκησε στα πέναλτι την ομάδα της Ισπανίας και μαζί με τους φιλάθλους που παραληρούσαν στις κερκίδες, τα κλάματα, η χαρά, η απογοήτευση και οι αγκαλιές στο τέλος του αγώνα ήταν από τις πιο όμορφες στιγμές της αναμέτρησης. Και τώρα που έχουν περάσει λίγες μέρες και γράφω γι’ αυτό το θέμα, εκτός από τα γέλια της παρέας και τις συζητήσεις μας, θα θυμάμαι για καιρό τη φίλη μου τη Νικόλ να πετάγεται από τον καναπέ και να φωνάζει δυνατά σε κάποιες φάσεις: «Παίξε μπάλα κορίτσι μου!».

Photo credit: Getty Images