Την προηγούμενη εβδομάδα οι Πειραιώτες έζησαν ένα σκηνικό από αυτά που δεν συνηθίζει να προσφέρει η πόλη. Αφορμή η πρόσκληση ενός γνωστού διεθνούς influencer από κατάστημα καλλυντικών. Την ημέρα του event, ο δρόμος πλημμύρισε από κόσμο.  Ανθρώπους που περίμεναν υπομονετικά στην ουρά για να του μιλήσουν, ίσως και να βγάλουν μια φωτογραφία μαζί του. Ουρά αναμονής που έφτανε τα διπλανά τετράγωνα. Ουρά ατελείωτη. Και η απορία εύλογη. Τι μπορεί να κάνει κάποιον να μείνει όρθιος σε μια ουρά με τις ώρες και μάλιστα με τη θέλησή του;

Μπορείτε να διαβάσετε επίσης: Οι πρώην των φίλων μας

Η θεωρία πίσω από την ουρά αναμονής

Πλην της οποιαδήποτε προσωπικής άποψης μπορεί να έχει κάποιος για το θέμα, υπάρχει θεωρία πίσω από την ουρά αναμονής, και μάλιστα μαθηματική. Η μαθηματική μελέτη της ουράς, γνωστή και ως Queueing (ή Queuing) Theory έχει ως στόχο την κατασκευή ενός μοντέλου έτσι ώστε να μπορεί κανείς να προβλέψει τα μήκη και τον χρόνο αναμονής σε μια οποιαδήποτε ουρά. Η θεωρία ανήκει στον ευρύτερο κλάδο του business, επειδή τα αποτελέσματά της συχνά επηρεάζουν τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων σχετικά με τους πόρους που είναι απαραίτητοι για την παροχή μιας υπηρεσίας.

Μπορείτε να διαβάσετε ακόμη: Η άδεια φωλιά

Με άλλα λόγια, για να στηθεί μια οποιαδήποτε υπηρεσία, ιδιωτική ή δημόσια, που εξυπηρετεί καταναλωτικό κοινό, πρέπει να συνυπολογίσει πως, κάποια στιγμή, θα χρειαστεί να έχει κόσμο στην ουρά. Και να αποφασίσει τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει αυτό, ώστε να υπάρχει όσο το δυνατόν λιγότερη γκρίνια. Επειδή, στο Queueing Theory το σύστημα θεωρεί αυτονόητο πως ουδείς θέλει να στηθεί σε μια ουρά με τη θέλησή του. Έλα, όμως, που δεν είναι πάντα έτσι.

The Brits queue better

Οικειοθελώς ή μη, υπάρχουν κάποιοι που το κάνουν καλύτερα από άλλους (ή και όλους). Οι Βρετανοί, για παράδειγμα. Η ουρά αναμονής για τα πάντα, και μάλιστα με υποδειγματική πειθαρχία, είναι ένα από τα πράγματα για τα οποία είναι διάσημοι. Επειδή τα καταφέρνουν πολύ καλά. Καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο. Κάθε χρόνο, οι ουρές στο Wimbledon. Πιο πρόσφατο παράδειγμα οι ατελείωτες ουρές για το προσκήνημα με αφορμή τον θάνατο της Βασίλισσας Ελισάβετ, και λίγο νωρίτερα, του Βασιλιά Φίλιππου.

Η ουρά είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα της βρετανικής κουλτούρας. Αν σας τύχει ποτέ, μην σας φανεί περίεργο να κάνουν την εμφάνισή τους props όπως τσάι, κέικ και καρέκλες κάμπινγκ. Έχει ακόμη και τον δικό της κώδικα δεοντολογίας σε περίπτωση που κάποιος δεν καταλαβαίνει πώς λειτουργεί η ουρά. Οι φλεγματικοί Βρετανοί είναι εκεί για να βάλουν τον καθένα στη θέση του.

Είναι η ουρά αναμονής όλα όσα πάνε λάθος σε μια κοινωνία;

Και μπορεί οι Βρετανοί να κάνουν ουρά καλύτερα, ή πιο εύτακτα από άλλους, ωστόσο η ουρά δεν είναι δικό τους προνόμιο. Με τη ρίζα της να χάνεται στα βάθη της προβιομηχανικής επανάστασης, η ουρά υπήρξε συνώνυμο της κακουχίας και της φτώχειας για πολλούς λαούς. Και η Ελλάδα δεν ήταν εξαίρεση. Ξεκινώντας από τα συσσίτια σε εποχές ακραίας φτώχειας και πολέμων, για χρόνια οι άνθρωποι συχνά έμπαιναν στο τέλος μιας ουράς χωρίς να γνωρίζουν ακριβώς για ποιο λόγο είχε στηθεί. Απλώς ήλπιζαν ότι θα ήταν κάτι χρήσιμο.

Στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία φτάσαμε από το queueing για συσσίτια να κάνουμε ουρές για μια συλλεκτική Louis Vuitton.

Τα μεταπολεμικά χρόνια τα πράγματα άλλαξαν και η ουρά έφτασε να αντιπροσωπεύει όλα όσα ήταν λάθος σε μια κοινωνία. Οι πολιτικοί προσπαθούν διαχρονικά να τις εκμεταλλευτούν (βλέπε ουρές για το επίδομα ανεργίας τη δεκαετία του 1980), ενώ οι κοινωνικοί επιστήμονες να τις εξηγήσουν. Σε κάθε περίπτωση, σήμερα η ουρά μπαίνει στο ευρύτερο πλαίσιο του αναγκαίου κακού. Εκτός από όταν είναι επιλογή.

Η πιεστική ανάγκη του fomo

Τα τελευταία χρόνια δεν είναι σπάνιες οι εικόνες ανθρώπων να στήνονται στην ουρά χωρίς κανείς να τους έχει υποχρεώσει. Είτε επειδή το τάδε διάσημο πολυκατάστημα κάνει flash sales, είτε επειδή το δείνα sports brand λανσάρει το πολυαναμενώμενο νέο του παπούτσι. Σε άλλες περιπτώσεις, όταν κάποιος celebrity πάει σε εγκαίνια ενός καταστήματος. Εσχάτως και για τα ίδια τα εγκαίνια ενός καταστήματος (βλέπε Taco Bell), χωρίς το άλλοθι ενός celebrity. Όμως, γιατί να μείνει κανείς ατελείωτες ώρες όρθιος για ένα burrito, τη στιγμή που μπορεί ωραιότατα να το φάει την επόμενη μέρα χωρίς αναμονή;

Οι περισσότεροι δεν έχουν σαφή απάντηση. Μόνο μιαν αδιόρατη, αλλά τελικά πιεστική ανάγκη να έχουν να λένε “ήμουν κι εγώ εκεί”. Αυτό που τα τελευταία χρόνια έχουμε μάθει να λέμε fomo. Είναι τα αρχικά της φράσης fear of missing out, δηλαδή ο φόβος πως συμβαίνουν πράγματα δίπλα μας, κι εμείς τα χάνουμε. Όμως, τι ακριβώς είναι αυτό που χάνουμε; Μάλλον τίποτα ιδιαίτερο.

Στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία φτάσαμε από το queueing για συσσίτια να κάνουμε ουρές για μια συλλεκτική Louis Vuitton. Ίσως είναι κι αυτό μια πρόοδος. Ίσως, πάλι, είναι μια καλή αφορμή για να δούμε εάν κάτι πάει πολύ πολύ στραβά.

Photo credit: Getty Images