Καρκίνος του μαστού: Σιωπή δεν σημαίνει δύναμη

Κάθε Οκτώβριο μιλάμε για πρόληψη, αλλά πολλές γυναίκες επιλέγουν τη σιωπή. Ο καρκίνος του μαστού παραμένει, δυστυχώς, ταμπού που φοβόμαστε να ονοματίσουμε.
Η Μιράντα του «Sex and the City», η διάσημη ηθοποιός, ακτιβίστρια και πολιτικός Cynthia Nixon, διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού στα 40 της, έπειτα από έναν τυπικό προληπτικό έλεγχο. Όπως έχει παραδεχθεί, αρχικά δεν ήθελε να μαθευτεί τίποτε. «Δεν ήθελα να γίνω “το πρόσωπο του καρκίνου”», είχε πει. Λίγα χρόνια αργότερα όμως, το 2008, αποφάσισε να μιλήσει δημόσια για τη μάχη της και να χρησιμοποιήσει τη φωνή της για να ενθαρρύνει άλλες γυναίκες να κάνουν τακτικά μαστογραφία. «Σήμερα που τόσες γυναίκες υποτιμούν τον κίνδυνο και αρνούνται να κάνουν τακτικά έναν έλεγχο, εγώ επιμένω να λέω ότι το μόνο που έχουμε να φοβόμαστε είναι ο φόβος μας».
Διαβάστε ακόμη: Η «Αγ(ρ)ία» ελληνική οικογένεια
Η φράση της Nixon αποτυπώνει με ακρίβεια ένα από τα πιο βαθιά και σιωπηλά προβλήματα γύρω από τον καρκίνο του μαστού: τον φόβο και τη σιωπή. Παρόλο που ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως μήνας ενημέρωσης και πρόληψης, παρόλο που οι ροζ κορδέλες, οι καμπάνιες και οι συμβολικές δράσεις πολλαπλασιάζονται, πολλές γυναίκες εξακολουθούν να επιλέγουν να περάσουν τη νόσο αθόρυβα. Να υπάρξουν αόρατες. Να μην το πουν στη δουλειά, να μην το εκμυστηρευτούν στους φίλους, ούτε κατά διάνοια στους πιο κοντινούς τους ανθρώπους ή στα παιδιά τους. Γιατί;
Διαβάστε ακόμη: Νόμιμος και ευθύς;
Η απάντηση δεν είναι μία. Ο καρκίνος, ακόμα και σήμερα, παραμένει ταμπού. Συνδέεται (λανθασμένα κατά τη γνώμη μου) με τη φθορά, την απώλεια της θηλυκότητας, τον φόβο του θανάτου.
Ο καρκίνος του μαστού, ειδικά, αγγίζει κάτι πολύ προσωπικό, πολύ γυναικείο: το σώμα, τη σεξουαλικότητα, την εικόνα μας.
Πολλές γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή ή χημειοθεραπεία νιώθουν ότι «δεν είναι πια οι ίδιες». Άλλες φοβούνται τον οίκτο των άλλων και τη λύπηση, την αμηχανία ή ακόμη και την απόρριψη. Σε μια κοινωνία που προβάλλει αδιάκοπα το πρότυπο της τέλειας, δυνατής και αλώβητης γυναίκας, η ασθένεια μοιάζει σαν μια ρωγμή που πρέπει να οπωσδήποτε να καλυφτεί.
Υπάρχει επίσης και ο φόβος της ταύτισης: «αν το πω δυνατά, θα γίνει πιο αληθινό». Είναι ένας μηχανισμός άρνησης, μια προσπάθεια ελέγχου μέσα στο χάος. Όμως η σιωπή, όσο κατανοητή κι αν είναι, τελικά απομονώνει. Η εμπειρία του καρκίνου δεν χρειάζεται να είναι ντροπή ή μυστικό. Όσο περισσότερο μιλάμε γι’ αυτό, τόσο περισσότερο μειώνουμε τη δύναμη του φόβου.
Η Cynthia Nixon το κατάλαβε αυτό όταν αποφάσισε να μοιραστεί τη δική της ιστορία. Όπως κι άλλες γυναίκες, διάσημες (Χάρις Αλεξίου, Γωγώ Μαστροκώστα, Μαρία Χούκλη, Kylie Minogue, Rita Wilson, Angelina Jolie… ) ή ανώνυμες (Μαρία Κ., Ιωάννα Κ., Ελένη Κ., Βάσω Γ., Χρύσα Δ.,…), που άνοιξαν τον δρόμο για έναν πιο ειλικρινή διάλογο γύρω από τη νόσο. Γιατί κάθε φορά που μια γυναίκα μιλάει ανοιχτά για τον καρκίνο του μαστού, δίνει θάρρος σε μια άλλη που μόλις διαγνώστηκε. Σπάει λίγο λίγο, φορά τη φορά, το ταμπού. Φωτίζει έναν δρόμο που μέχρι χθες ήταν σκοτεινός.
Ο φόβος δεν σώζει ζωές. Οι τακτικοί έλεγχοι, η πρόληψη, η ενημέρωση και, πάνω απ’ όλα, η αλληλεγγύη, σώζουν. Και αυτό που μπορούμε να κάνουμε, από σήμερα κιόλας, είναι να πάψουμε να κρυβόμαστε και να σιωπούμε. Να διεκδικήσουμε το στήθος μας, το σώμα μας και τη ζωή μας με το μιλήσουμε ανοιχτά, να μοιραστούμε την εμπειρία μας για την απώλεια των μαλλιών, για τον ερεθισμό του δέρματος, για την αγωνία πριν το χειρουργείο, για τον πόνο της πληγής, για τις παρενέργεις της χημειο – ακτινο- θεραπείας, για τη μακρά αποκατάσταση και τα follow ups, για την αβεβαιότητα για το μέλλον, για όλα όσα μας τρομοκρατούν κάθε μέρα. Κάθε ώρα. Γιατί, όπως είπε και η Nixon, το μόνο που έχουμε να φοβόμαστε, είναι τελικά ο ίδιος μας ο φόβος.