Στον σκοτεινό δρόμο ενός εξαντλητικού τρεξίματος, μέσα σε μια σφοδρή χιονοθύελλα στα μέσα Δεκεμβρίου του 1966, η Kathrine Switzer διαφώνησε με τον προπονητή της, Arnie Briggs. Στη Syracuse της Νέας Υόρκης, όπου ο χειμώνας ήταν αμείλικτος, η 19χρονη τότε φοιτήτρια δημοσιογραφίας άρχισε να προπονείται ανεπίσημα με την ανδρική ομάδα cross-country, καθώς δεν υπήρχε γυναικεία ομάδα τρεξίματος ούτε στο πανεπιστήμιο ούτε αλλού.

Διαβάστε ακόμη: Tο power walking είναι το νέο τρέξιμο

Εκεί γνώρισε τον Arnie, 50 ετών, ταχυδρόμο του πανεπιστημίου και βετεράνο δρομέα 15 μαραθώνιων στη Βοστώνη. Ενθουσιάστηκε με την παρουσία της πρώτης γυναίκας που θα τολμούσε να τρέξει τα 42 χιλιόμετρα και ανέλαβε να την καθοδηγήσει με υπομονή και λέγοντας ιστορίες από διάσημους Μαραθώνιους. Αυτή η βραδιά, όμως, ήταν διαφορετική. Η Kathrine, κουρασμένη από τις ατέλειωτες ιστορίες, ξέσπασε «Ας αφήσουμε τα λόγια και ας τρέξουμε επιτέλους!»

Διαβάστε ακόμη: Κατερίνα Βρανά: Ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές συμβαίνει κάτι αστείο

Ο Arnie τότε της απάντησε αυστηρά: «Καμία γυναίκα δεν μπορεί να τρέξει τον Μαραθώνιο της Βοστώνης».

«Γιατί όχι; Τρέχω 15 χιλιόμετρα κάθε βράδυ!» επέμεινε η Kathrine.

Ο προπονητής της υποστήριζε ότι η απόσταση ήταν πολύ μεγάλη για τις γυναίκες και θορυβήθηκε όταν εκείνη ανέφερε ότι η Roberta Gibb είχε ήδη τερματίσει τον μαραθώνιο τον Απρίλιο (Σ.Σ.: Ήταν η πρώτη γυναίκα που τερμάτισε επίσημα τον Μαραθώνιο της Βοστώνης, το 1966, πριν ακόμα οι γυναίκες επιτρέπονται επισήμως να συμμετέχουν σε μαραθώνιους αλλά δεν είχε επίσημα κάνει εγγραφή). Τελικά, της είπε ότι αν μπορούσε να τρέξει την απόσταση στην προπόνηση, θα την στήριζε. Η Kathrine ένιωσε για πρώτη φορά ότι είχε προπονητή, συνεργάτη, σχέδιο και στόχο: να τρέξει στον μεγαλύτερο αγώνα στον κόσμο.

Η Kathrine Switzer από το 1967 έχει τρέξει τουλάχιστον 35 μαραθώνιους, πάντα με τον ίδιο αριθμό συμμετοχή: 261.

Τρεις εβδομάδες πριν τον μαραθώνιο, ολοκλήρωσαν μια δοκιμαστική διαδρομή 42 χιλιομέτρων. Όταν η Kathrine πρότεινε να συνεχίσουν για άλλα 10 χιλιόμετρα, ο Arnie συμφώνησε με δυσκολία. Στο τέλος, η κούραση ήταν τόσο μεγάλη που ο ίδιος λιποθύμησε, ενώ εκείνη τον αγκάλιασε με χαρά. Την επόμενη μέρα, ο προπονητής επέμεινε να δηλώσει επίσημα τη συμμετοχή της στον αγώνα, αφού οι κανονισμοί της AAU δεν περιόριζαν τη συμμετοχή βάσει φύλου. Η προετοιμασία συνεχίστηκε με την ομάδα των φίλων της, συμπεριλαμβανομένου του συντρόφου της, Big Tom Miller, και του John Leonard, δημιουργώντας ένα δυναμικό γκρουπ έτοιμο για τον μαραθώνιο.

Ο Μαραθώνιος της Βοστώνης το 1967

Διεξήχθη στις 19 Απριλίου, στο πλαίσιο της εορτής των Patriots’ Day στη Μασαχουσέτη, μια μέρα αφιερωμένη στους νέους πατριώτες που πολέμησαν τους Βρετανούς στην αρχή της Αμερικανικής Επανάστασης. Ο αγώνας είχε προστεθεί στην γιορτή αυτή το 1897, μετά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Η Kathrine, ενθουσιασμένη από την ιστορική σημασία της διαδρομής, δεν γνώριζε τότε ότι η ίδια θα γινόταν μέρος της ιστορίας.

Την παραμονή του αγώνα η ομάδα έκανε την πεντάωρη διαδρομή προς τη Βοστώνη, με τον Arnie να δείχνει κάθε σημαντικό σημείο της διαδρομής, ενώ το κρύο και η βροχή δοκίμαζαν την αντοχή τους.  Στις 12 το μεσημέρι της μεγάλης μέρας, οι συμμετέχοντες ξεκίνησαν με βροχή και κρύο. Παρά τις δυσκολίες, η Kathrine και η ομάδα της ήταν έτοιμοι: με σωστή διατροφή, προμήθειες και αποφασιστικότητα. Ο αριθμός συμμετοχής, 261, και η αναγνώριση του ονόματός της στα επίσημα έγγραφα πρόσθεσαν μια δόση ενθουσιασμού και νευρικότητας. Ήταν η πρώτη φορά που η Kathrine ένιωθε πραγματικά ότι θα βρισκόταν στην αφετηρία.

Η εκκίνηση

Στον Μαραθώνιο της Βοστώνης, η στιγμή της εκκίνησης ήταν φορτισμένη με προσμονή και ενθουσιασμό. Οι δρομείς φορούσαν κάθε είδους ρούχα, από φόρμες και αδιάβροχα, έως σορτς πάνω από παντελόνια. Η παρουσία μιας γυναίκας ανάμεσά τους προσέλκυε τα βλέμματα. Πολλοί γύριζαν για να χαιρετήσουν ή να ζητήσουν συμβουλές για το πώς να ενθαρρύνουν τις γυναίκες τους να τρέξουν. Η αίσθηση υποστήριξης ήταν έντονη, και η ίδια αισθάνθηκε μοναδική, περήφανη και «expert».

Η διαδικασία του τσεκαρίσματος των αριθμών ήταν χαοτική. Στους πύλες της εκκίνησης, οι αξιωματούχοι της Boston Athletic Association με μακριά παλτό και καπέλα προσπαθούσαν να οργανώσουν τον κόσμο. Η βροχή και το κρύο είχαν μουσκέψει τους δρομείς ενώ η μυρωδιά από το linement ήταν έντονη (αλοιφή για ιατρική χρήση που ανακούφιζε πόνους μυών ή αρθρώσεων). Παρά το χάος, οι διοργανωτές προσπαθούσαν να κρατήσουν σωστή τη ροή των δρομέων.

Τα πρώτα χιλιόμετρα του αγώνα ήταν γεμάτα ευφορία, κουβέντες και χαμόγελα. Οι συνοδοιπόροι, άνδρες και γυναίκες, ένιωθαν τη χαρά της συμμετοχής και την τιμή να βρίσκονται στο ίδιο σημείο με μια γυναίκα δρομέα που είχε αφιερώσει μήνες προπόνησης για αυτόν τον αγώνα.

Ωστόσο, η πορεία διακόπηκε από ένα μεγάλο φορτηγό και ένα λεωφορείο με φωτογράφους, που προσπαθούσαν να απαθανατίσουν τη μοναδική στιγμή της γυναικείας παρουσίας στον αγώνα. Τα γέλια, τα κύματα χαιρετισμού και η αίσθηση συμμετοχής δημιούργησαν μια ξεχωριστή στιγμή για τους δρομείς.

Eπίθεση στον αριθμό 261

Τη στιγμή που έτρεχαν οι δρομείς ένας άνδρας προσπάθησε να αφαιρέσει τον αριθμό συμμετοχής της από το μπλουζάκι, προκαλώντας φόβο και ένταση. Ο συνοδός της, παρενέβη αμέσως για να την προστατεύσει, φωνάζοντας στον επιτιθέμενο να την αφήσει ήσυχη. Η ιστορία αυτή αποτυπώνει την κοινωνική σημασία της παρουσίας γυναικών σε έναν χώρο παραδοσιακά ανδροκρατούμενο. Η Βοστώνη ήταν η «Μέκκα» για τους δρομείς και ταυτόχρονα χώρος όπου η συμμετοχή μιας γυναίκας αποκτούσε ξεχωριστή αξία και σημειολογικό βάρος, επιβεβαιώνοντας ότι η επιμονή, η προπόνηση και η τόλμη ανταμείβονται με αναγνώριση και σεβασμό.

Η Kathrine σκέφτηκε με τρόμο: «Ο Arnie τον ξέρει αυτόν τον τρελό», καθώς προσπαθούσε να απομακρυνθεί. Ήταν ο διευθυντής του αγώνα John Semple που της επιτέθηκε, προσπαθώντας να της αφαιρέσει τον αριθμό από την μπλούζα και να της στερήσει έτσι το δικαίωμα συμμετοχής. «Γύρισα και είδα το μανιασμένο πρόσωπο, το πιο μανιασμένο που έχω δει ποτέ. Με άρπαξε και ούρλιαξε “ξεκουμπίσου από τον αγώνα μου”, προσπαθώντας να μου σκίσει τον αριθμό συμμετοχής. Έγινε ακαριαία, αλλά ακαριαία άλλαξε και τη ζωή μου», ανέφερε η μαραθωνοδρόμος για το συμβάν.

Δεν είχε υποστεί ποτέ σωματική επίθεση και η δύναμη και η ταχύτητα της επίθεσης την πάγωσε. Ένιωσε ανίκανη να τρέξει. Ο προπονητής της προσπάθησε να την προστατεύσει, όμως ο 54χρονος John Semple τον απώθησε ρίχνοντάς τον στον έδαφος. Τότε ανέλαβε δράση ο φίλος της Switzer και επίσης συμμετέχων στον αγώνα, Thomas Miller, ο οποίος απομάκρυνε τον Semple και έδωσε έτσι την ευκαιρία στη φίλη του να τερματίσει τον αγώνα. Η Switzer κατάφερε να υπερκεράσει το εμπόδιο του διοργανωτή και να τερματίσει σε χρόνο 4 ώρες και 20 λεπτά.

Μετά από αυτήν την πρώτη γυναικεία συμμετοχή στον μαραθώνιο, η Ερασιτεχνική Αθλητική Ενωση των Ηνωμένων Πολιτειών απαγόρευσε στις γυναίκες να συμμετέχουν σε αγώνες με άνδρες, και έπρεπε να έρθει το 1972 για να μπορέσουν να τρέξουν επισήμως οι γυναίκες στον Μαραθώνιο.

«Ηξερα ότι αν τα παρατούσα, κανείς δεν θα πίστευε ποτέ ότι οι γυναίκες είχαν την ικανότητα να τρέξουν 42 χιλιόμετρα. Αν τα παρατούσα, όλοι θα έλεγαν ότι είναι διαφημιστικό κόλπο. Αν τα παρατούσα, θα πήγαινε τα γυναικεία αθλήματα πίσω, και όχι μπροστά. Αν τα παρατούσα, δεν θα έτρεχα ποτέ τον Μαραθώνιο της Βοστώνης. Αν τα παρατούσα, ο John Semple και όλοι σαν και αυτόν θα κέρδιζαν. Ο φόβος και η ταπείνωσή μου μετατράπηκαν σε θυμό», ανέφερε η Switzer.

Photo credit: kathrineswitzer.com. Getty Images