Στυλ και αυτογνωσία: H Μαρία Παπαγρηγορίου βάζει τους κανόνες γιατί τους ξέρει

Το 2010, μια περίεργη χρονιά για τις εκδόσεις και την Ελλάδα με την κρίση, η Μαρία Παπαγρηγορίου εργαζόταν στις Αττικές Εκδόσεις, δύο γραφεία πιο πέρα από το δικό μου. Έπινε όλη την ημέρα τσάι για αποτοξίνωση, ήταν τρελά ερωτευμένη και μιλούσε για τη φθινοπωρινή συλλογή του Valentino του 2010 με το ίδιο πάθος που μιλούσε για το τραγούδι Silver Springs των Fleetwood Mac που της άρεσε (και της αρέσει) να ακούει. Η Μαρία ήταν από τις πρώτες Ελληνίδες fashion bloggers κι είχε εμφανιστεί πολλές φορές στην τηλεόραση ως guest για θέματα μόδας και την γνώριζα από το βιβλίο της, Oh So Chic! Απλοί κανόνες για τέλειο στυλ, που με είχε συναρπάσει. Ομολογώ ότι δεν έχω γνωρίσει πιο αυθεντικό άνθρωπο στο χώρο των media, με τεράστια γνώση για τη μόδα, πραγματική ευγένεια, βιτριολικό ενίοτε αλλά κυρίως φλεγματικό χιούμορ αλλά και ειλικρινή τσαμπουκά.

Διαβάστε ακόμη: The Fashion Bible Connections | Βασίλης Ζούλιας: Η ομορφιά ως στάση ζωής

Αργότερα όταν την είδα στο My Style Rocks στον ΣΚΑΪ, υπήρξε η αφορμή να στήνομαι στην τηλεόραση ή να βλέπω την εκμπομπή ανεβασμένη στο κανάλι επικοινωνίας του σταθμού τα βράδια και να πιάνω τον εαυτό μου να λέει: Go Girl! όταν είχε φτάσει φιναλίστ στην 8η σεζόν. Η Μαρία είχε πάντα τη δική της φωνή, που τίποτα και κανένας δεν κατάφερε ποτέ να φιμώσει (ευτυχώς) και αυτό φάνηκε από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε στο γυαλί. Εξάλλου είναι μια πολυτάλαντη γυναίκα που δεν της αρέσει να μιλάει με λόγια άλλων. «Έχω πολλά δικά μου να πω», μου λέει, και καταλαβαίνεις αμέσως ότι κάθε λέξη της έχει τη δική της βαρύτητα.

Όσο μιλούσαμε για το στυλ στην Ελλάδα, δεν μπόρεσα να μη γελάσω όταν καταγγέλλει τον αγώνα ως στημένο. Και όταν τη ρώτησα ποιο όνειρό της έγινε πραγματικότητα, μου είπε με ένα χαμόγελο ελευθερίας: «Ξυπνάω κάθε μέρα χωρίς να λέω ‘πάααλι εδώ;’». Η συμβουλή της ως μαμά προς την κόρη της; «Κάνε χαμό, είμαι πίσω σου». Και προς τον γιο της; «Βρες τη δύναμή σου στο γεγονός ότι ξεχωρίζεις – είμαι πίσω σου».

Με αφορμή την έκδοση του νέου της βιβλίου από την Key Books το Μικρό Μεγάλο Βιβλίο του Στυλ συζητήσαμε για το στυλ, τη μόδα στην Ελλάδα, τους haters, το παράπονό της από το My Style Rock, ακόμη και το τι έχει στο ψυγείο της! («Τα πάντα. Έχω δύο παιδιά που συνέχεια πεινάνε!»). Κυρίως όμως μιλήσαμε για την ουσία της μόδας και για το θράσος προς όσους νομίζουν ότι μπορούν να απαγορεύουν σε μια γυναίκα να φοράει ό,τι θέλει επειδή απλώς έχει περάσει τα 5ο. Ο μόνος τρόπος να αντισταθούμε; «Η αλήθεια προς τον εαυτό μας» μου λέει, κλείνοντας το μάτι συνωμοτικά.

Μαρία μου, ποια ήταν η εμπειρία σου από το My Style Rocks; Πώς αποφάσισες να πας;

Έλα μου ντε! Είναι αλήθεια ότι μου είχε λείψει τόσο ο κόσμος της μόδας ή του στυλ, αν προτιμάς. Και ήθελα να κάνω «δραματική είσοδο». Σοβαρά όμως, πήγα γιατί η Αγγελική και η Χριστίνα, δύο συνάδελφοι στην τωρινή μου απασχόληση ως creative σε μια εταιρεία social media marketing, μου το έλεγαν για καιρό μεταξύ αστείου και σοβαρού, ώσπου έφυγε το αστείο εντελώς από την εικόνα, έμεινε μόνο το σοβαρό κι ένα πρωί μου λένε «οκέι, θα μας πεις τι να γράψουμε στην αίτηση ή να τη συμπληρώσουμε μόνες μας και να γράψουμε ό,τι θέλουμε;». Ε, και πήγα.
Τώρα, το πώς πήγα το ξέρω μόνο εγώ κι ο Θεός. Με full time δουλειά, δύο παιδιά, αλλά και πολύ, μα πολύ πείσμα και κυρίως όρεξη για στυλ. Kαι κάπως έτσι, με όλα αυτά και με 2-3 ώρες ύπνο την ημέρα, κατάφερα να φτάσω στην τελική τριάδα.

Το μόνο πράγμα που με ενόχλησε πραγματικά είναι ότι όσο ήμουν στο My Style Rocks οι haters βρίσκονταν και στα σχόλια των σόσιαλ της εκπομπής, όπου αλώνιζαν σχεδόν ανενόχλητοι.

Πώς διαχειρίστηκες τους haters στα σχόλια στο instagram σου;

Ποτέ με ψυχραιμία, και δεν το μετανιώνω στιγμή. Είναι καιρός αυτοί οι νταήδες του ψηφιακού κόσμου να καταλάβουν ότι όσο δημόσια βγαίνουμε εμείς και υποτίθεται πρέπει να δεχόμαστε την «κριτική» τους, άλλο τόσο δημόσια βγαίνουν κι αυτοί με τα σχόλιά τους, οπότε ας δεχτούν κι αυτοί την απάντησή μου σε αυτά. Και δεν αντιδρώ γιατί με νοιάζουν οι αηδίες που λένε. Αντιδρώ γιατί με νοιάζει το γεγονός ότι νομίζουν πως μπορούν να μιλούν έτσι και να μην κουνιέται βλέφαρο.

Το μόνο πράγμα που με ενόχλησε πραγματικά είναι ότι όσο ήμουν στο παιχνίδι δεν βρίσκονταν μόνο στα σχόλιά μου, αλλά στα σχόλια των σόσιαλ της εκπομπής, όπου αλώνιζαν σχεδόν ανενόχλητοι. Αυτό είναι και το μόνο μου παράπονο από το My Style Rocks. Και θα σου πω και αυτό που με πλήγωσε περισσότερο: Όταν πήγα τα παιδιά μου στο σόου και οι haters έπιασαν ακόμα και αυτά στο στόμα τους, αντί να κλείσουν τα σχόλια (όπως όφειλαν σε ένα βίντεο όπου εμφανίζονται ανήλικα) έκαναν τα βίντεο ιδιωτικά. Λες κι έπρεπε να κρυφτούμε εμείς, και όχι αυτοί οι βρωμόστομοι.

Αν το βιβλίο σου δεν ήταν για στυλ αλλά για ψυχή, τι τίτλο θα είχε;

«Μη μου τη βγάζετε άλλο, παρακαλώ» (γελάει).

Πες μας λίγα λόγια για το βιβλίο. Είναι το δεύτερο που γράφεις, σωστά;

Είναι το τρίτο, για την ακρίβεια. Είχαν προηγηθεί δύο που είχα γράψει μαζί με την Ελένη Στασινοπούλου, το πρώτο γενικά για στυλ, το δεύτερο με αντικείμενο τα αξεσουάρ. Αλλά από τότε πέρασαν πολλά χρόνια, ο κόσμος άλλαξε (όπως κι εγώ άλλωστε) και μετά το παιχνίδι η προτροπή του Στέλιου Κουδουνάρη στον μεγάλο τελικό του My Style να γράψω καινούργιο βιβλίο, μαζί με τον κόσμο που μου έστελνε διαρκώς μηνύματα ότι δεν βρίσκει τα δύο προηγούμενα βιβλία, οδήγησαν στην αγαπημένη μου Key Books και στο Μικρό Μεγάλο Βιβλίο του Στυλ.

Είναι ουσιαστικά ένας οδηγός για να χτίσεις το στυλ σου όπως το θες εσύ μέσα από κάθε στοιχείο που το συνθέτει, από το τι μπορεί να αναδείξει κάθε σωματότυπο στα καλύτερά του μέχρι συνδυασμούς, περιστάσεις, αξεσουάρ, στρατηγικό shopping, hacks για να γλιτώνεις χρόνο, κόπο, χρήμα. Επίσης λειτουργεί ιδιαίτερα αυτό το βιβλίο από την άποψη ότι, έτσι όπως το στήσαμε με την Key Books, μπορεί ένα κορίτσι είτε να το διαβάσει «γραμμικά», από την αρχή έως το τέλος είτε να ξεκινήσει από όποιο κεφάλαιο της αρέσει ή τη δυσκολεύει πιο πολύ… ή ακόμα να κλείσει τα μάτια του και να το ανοίξει τυχαία σε μια σελίδα να πάρει μια δόση έμπνευσης ή ένα χρήσιμο tip σε μια μέρα που έχει «κολλήσει» και δεν ξέρει τι να φορέσει.

Την εικόνα σου τώρα με τα σόσιαλ τη στήνεις εσύ, τη φτιάχνεις εσύ, την επιμελείσαι εσύ, την παρουσιάζεις εσύ. Αυτό είναι δύναμη.

Εργάστηκες περισσότερο από 20 χρόνια σε περιοδικά μόδας. Σου λείπουν;

Η εποχή των περιοδικών ήταν μια παιδική ηλικία, ή μάλλον μια εφηβεία, που δεν θα γυρίσει ποτέ και το έχω δεχτεί. Σήμερα δεν υπάρχουν τα μπάτζετ που υπήρχαν κάποτε, τα εμπορικά τμήματα πιέζονται και πιέζουν περισσότερο από ποτέ, δεν υπάρχει χώρος για δημιουργικότητα. Και φυσικά υπάρχουν τα σόσιαλ. Οπότε ναι, καμιά φορά κοιτάζω την εποχή των περιοδικών με αγάπη αλλά όχι, δεν μετανιώνω που εξελίχθηκα μακριά από αυτά. Όπως και από την εφηβεία.

Αν το στυλ είναι «αυτογνωσία», τι φοράνε όσοι δεν έχουν ιδέα ποιοι είναι αλλά έχουν καλό budget;

Ό,τι βλέπουν στο Instagram και το Pinterest. Αλλά το μυστικό του στυλ δεν βρίσκεται πάντα στο να αγοράζεις συνέχεια ρούχα επειδή στα προτείνει μία κοπέλα που είδες στο feed σου. Βρίσκεται στο Μικρό Μεγάλο Βιβλίο του Στυλ (αστειεύομαι, ή και όχι) και στο να «ανακατεύεις την τράπουλα», τα κομμάτια που ήδη έχεις, με εφευρετικούς τρόπους. Έτσι γίνεται το στυλ εναλλακτικός τρόπος σκέψης και θεώρησης. Και φυσικά σε αυτό το παιχνίδι όταν έρχεται η ώρα να «τραβήξεις χαρτί», να αγοράσεις κάτι καινούργιο δηλαδή, αν ξέρεις να το παίζεις, τραβάς πάντα μπαλαντέρ.

Υπάρχει αυθεντικότητα σε έναν κόσμο που ζει από φίλτρα, αντιγραφές και affiliate links;

Αυθεντικότητα και υπήρχε και δεν υπήρχε. Απλά νομίζω πως αυτό που συμβαίνει δεν έχει σχέση μόνο με έλλειψη αυθεντικότητας, αλλά με την εκ του ασφαλούς έκθεση. Την εικόνα σου τώρα με τα σόσιαλ τη στήνεις εσύ, τη φτιάχνεις εσύ, την επιμελείσαι εσύ, την παρουσιάζεις εσύ. Αυτό είναι δύναμη, εξουσία αν θες, και η εξουσία συνήθως σε μεθάει. Χάνεις το μέτρο. Οπότε αυτό που με ανησυχεί λίγο περισσότερα στο σήμερα είναι ότι υπάρχει μια κυρίαρχη αισθητική που έχει σαρώσει τα πάντα. Κάποτε υπήρχε το debate για το αν οι Ελληνίδες είναι καλοντυμένες, τώρα μπορεί να είναι εξίσου καλοντυμένες ή κακοντυμένες, όσο και οποιαδήποτε γυναίκα στην Αμερική, στο Τιμπουκτού ή στα Νησιά του Πάσχα.

Δεν μιλάω για εθνικές ταυτότητες, προφανώς, αλλά για τα σόσιαλ που σε κάνουν να ξεχνάς τον εαυτό σου, το ποια είσαι κι απλά κάθεσαι και σκρολάρεις συγκρίνοντας τον εαυτό σου με άλλες. Άλλες γυναίκες, άλλες ντουλάπες, άλλες ζωές, άλλες οικογένειες, άλλες διακοπές, άλλες ποτάρες. Αυτό θέλω να κάνω με το Μικρό Μεγάλο Βιβλίο του Στυλ: να πάρω λίγο το βλέμμα μας από τις άλλες γυναίκες και η κάθε μία να το στρέψει στον εαυτό της. Να τον γνωρίσει καλύτερα και να τον βγάλει στον κόσμο μέσα από το στυλ της. Κάπως έτσι μπορεί να έρθει η αυθεντικότητα.

Υπάρχουν γυναίκες με “κακό στυλ” ή απλώς γυναίκες που δεν τους έμαθε κανείς να ρισκάρουν;

Υπάρχει πολλή πληροφορία αλλά λίγη γνώση και ακόμη λιγότερη αυτογνωσία. Αυτό είναι το κενό που ήρθε να καλύψει το Μικρό Μεγάλο Βιβλίο του Στυλ.

Το προσωπικό στυλ είναι ελευθερία ή άλλο ένα άγχος στο to-do των γυναικών;

Μα το προσωπικό στυλ δεν είναι to-do, παρά μόνο αν το δεις εσύ έτσι. Είναι απελευθέρωση και, όταν το κατακτάς, χρειάζεται ελάχιστη σκέψη. Δεν σου κάνει την καθημερινότητα πιο δύσκολη, το αντίθετο, θα έλεγα.

Πότε ήταν η τελευταία φορά που είδες μια γυναίκα καλοντυμένη χωρίς να μοιάζει με Pinterest board;

Κάθε μέρα βλέπω τέτοιες γυναίκες, ευτυχώς. Τα πολύ νεαρά κορίτσια και οι πολύ ηλικιωμένες γυναίκες είναι style icons. Οι πρώτες δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα, οι δεύτερες δεν έχουν να αποδείξουν τίποτα.

Αυτό θέλω να κάνω με το Μικρό Μεγάλο Βιβλίο του Στυλ: να πάρω λίγο το βλέμμα μας από τις άλλες γυναίκες και η κάθε μία να το στρέψει στον εαυτό της.

Αν αύριο εξαφανίζονταν Instagram και TikTok, τι θα απέμενε από τη μόδα;

Σίγουρα θα είχαμε λιγότερα micro trends, λιγότερη υπερκατανάλωση, άρα κάτι καλύτερο ως κατάσταση για το περιβάλλον. Και για την τσέπη μας φυσικά. Συνδέονται αυτά τα δύο. Επίσης, πιθανόν να αρχίζαμε όλοι να ντυνόμαστε λιγότερο για τους άλλους και περισσότερο για τον εαυτό μας.

Είσαι υπέρ της μόδας ως τέχνη ή ως μηχανισμό ανασφάλειας;

Η μόδα είναι η απόλυτη εφαρμοσμένη τέχνη. Εξυπηρετεί μία πρακτική ανάγκη, χωρίς να είναι ανάγκη να είναι πάντα πρακτικό. Απλή τελειότητα είναι αυτό.

Πιστεύεις ότι το στυλ μπορεί να είναι επαναστατικό ή το σύστημα το έχει ήδη εμπορευματοποιήσει;

Πάντα είχε το στυλ μια εμπορική διάσταση, αναπόφευκτα. Το θέμα πλέον είναι ότι η υπερκατανάλωση κάνει κακό στην τσέπη μας και στον πλανήτη, όπως προείπα. Ο Στέλιος Κουδουνάρης γράφει στον πρόλογο του Μικρού Μεγάλου Βιβλίου του Στυλ την πιο τέλεια φράση πάνω σ’ αυτό: «η ουσία του στυλ βρίσκεται στο ποιος είσαι, όταν δεν αγοράζεις τίποτα».

Υπάρχει όριο ανάμεσα στο “έχω άποψη” και στο “ντύνομαι για προσοχή”; Πού μπαίνει το όριο;

Νομίζω είναι περισσότερο διαφορετικό POV. Είναι η διαφορά, όπως πολύ σωστά το έθεσες πιο πριν στην κουβέντα μας, ανάμεσα στο να ντύνεσαι για τον εαυτό σου και στο να ντύνεσαι για τις άλλες ή τους άλλους γενικότερα.

Η μόδα απελευθερώνει ή κρατά τις γυναίκες σε μια μόνιμη επιτήρηση εικόνας;

Η μόδα ίσως ναι, το στυλ όχι. Το στυλ είναι εργαλείο ενδυνάμωσης και επίτευξης στόχων κι αυτό θέλει και μπορεί να προσφέρει το βιβλίο σε κάθε, μα κάθε γυναίκα.

Τι σε εκνευρίζει πιο πολύ σήμερα: οι influencers ή οι followers;

Δεν με εκνευρίζει απαραίτητα κάτι από τα δύο. Απλά θέλω λίγο οι followers να αποκτήσουν κριτήριο. Δεν γίνεται η μόνη πηγή ενημέρωσης μιας γυναίκας να είναι οι influencers, που ξεκάθαρα έχουν στόχο να πουλήσουν όσο πιο πολλά κομμάτια γίνεται με τον κωδικό που τους έχει δώσει ο πελάτης. Δουλειά τους είναι, δεν είναι κάτι κατακριτέο, αλλά δεν γίνεται να σου προσφέρει ενημέρωση, ή ακόμα χειρότερα γνώση, κάποιος που θέλει να πουλήσει. Είναι σαν να ζητάς από την κόρη μου που μόλις γύρισε από προπόνηση να σου προσέχει το σουβλάκι σου μέχρι να πεταχτείς λίγο στην τουαλέτα – ενώ ξέρεις ότι μέχρι να γυρίσεις δεν θα υπάρχει σουβλάκι.

Αν το προσωπικό σου στυλ έπρεπε να «προσβάλλει» κάποιον, ποιον θα ήθελες να ενοχλήσει;

Αυτούς που πάμε για 2026 και ακόμα σοκάρονται από ό,τι είναι διαφορετικό από αυτούς.

Ποιο trend όταν το βλέπεις σκέφτεσαι: “Αυτό είναι έγκλημα, όχι μόδα”;

Αυτή η μπεζ μονοτονία του “clean girl”, που ουσιαστικά είναι η αποθέωση του νεοπλουτισμού. Που οκέι, δεν είναι έγκλημα, αλλά είναι βαρετό.

Υπάρχει ηλικία που η κοινωνία “απαγορεύει” το στυλ; Κι αν ναι, πώς την πολεμάς;

Στα 52 μου μπορώ με ασφάλεια να σου πω ότι υπάρχει. Κι ο μόνος τρόπος να αντισταθείς είναι η αλήθεια προς τον εαυτό σου και το θράσος προς όσους νομίζουν ότι μπορούν να «απαγορεύουν».

Το στυλ είναι μάσκα ή αποκάλυψη;

Με τον κατάλληλο χειρισμό, μπορεί να γίνει και τα δύο – αυτή είναι η μαγεία του. Φτάνει να το κατέχεις σε τέτοιο βαθμό, ώστε στα χέρια σου να γίνεται ό,τι το θέλεις εσύ.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο ψέμα που έχει πει η μόδα στις γυναίκες;

Το έχω ξαναπεί και δε θα βαρεθώ να το ξαναπώ: το μεγαλύτερο ψέμα είναι ότι το στυλ είναι ένα άφταστο ιδανικό έξω από σένα, ενώ βρίσκεται μέσα σου.

Φωτό: Δημήτρης Χαραλαμπόπουλος / από το προσωπικό αρχείο της Μαρίας Παπαγρηγορίου