Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, νιώθω ότι έχω αλλάξει μετά την πανδημία. Κατά κάποιο τρόπο πιστεύω ότι έγινα καλύτερος άνθρωπος. Έχω πολύ μεγαλύτερη ικανότητα στο να συναισθάνομαι τους άλλους και να νιώθω «ο εαυτός μου», περισσότερο από ποτέ. Δυστυχώς, όμως, έγινα και κατά τι χειρότερη. Υπάρχει τόσος θυμός μέσα μου. Και θυμώνω που θυμώνω…

Δεν είμαι ακριβώς τόσο θυμωμένη όπως στα κόμικς που τον ζωγραφίζουν με ένα μεγάλο, κόκκινο πρόσωπο με σφιγμένα δόντια και καπνούς από τα αυτιά, αλλά ξέρω ότι νιώθω πολύ θυμό μέσα μου. Στην κίνηση, στην ουρά όταν περιμένω, στη δουλειά όταν κάποιος αργεί στα deadlines, στο σπίτι, έτοιμη ανά πάσα στιγμή να επιτεθώ στον άλλον, να “του την πω”, έτσι για να μπουν τα πράγματα στη θέση τους.

Διαβάστε ακόμη: Η θλίψη είναι ένα πράγμα με φτερά

Τα social το έχουν αυτό το πρόβλημα, ξεσπάμε θυμό και συναίσθημα, μαζεύουμε τα likes μας και πάμε στο επόμενο θέμα, με την ίδια ταχύτητα και ευκολία που περνάνε τα δελτία ειδήσεων από το σφαγείο της Γάζας στη χρυσόσκονη του Χόλιγουντ. Το θέμα όμως δεν είναι οι διαπιστώσεις. Είναι εύκολο να κάνεις διαπιστώσεις. Κυρίως είναι άκοπο, όπως και το 99,9% του περιεχομένου των social. Το θέμα είναι να μπούμε στην ουσία. Τι συμβαίνει; Γιατί είμαστε τόσο θυμωμένοι;

Από ό,τι θυμάμαι δεν θύμωνα, τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου. Μου λείπει αυτή η εκδοχή μου που δεν νιώθει την οργή και την απογοήτευση, μου λείπει η γλυκύτητα και ίσως και η συγκράτηση. Όμως οι εκθέσεις είναι αμείλικτες: σύμφωνα με την Gallup Global Emotions, ο θυμός σε όλο τον κόσμο αυξάνεται συνεχώς από το 2016, με το 23% των ερωτηθέντων να νιώθουν θυμωμένοι κάθε μέρα. Άρα, δεν είμαι μόνο εγώ. Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα από το Ινστιτούτο Εξυπηρέτησης Πελατών, το 60% των εργαζομένων στην εξυπηρέτηση πελατών έχουν βιώσει εχθρότητα ενώ σχεδόν οι μισοί από αυτούς αντιμετώπισαν επίθεση και θυμό.
Καθώς αντιμετωπίζουμε όλο και περισσότερες δυσκολίες εν μέσω κρίσης κόστους ζωής, παγκόσμιων αδικιών και περικοπές στους μισθούς και στην υγεία, οι περισσότεροι από εμάς δεν λαμβάνουμε την υποστήριξη που χρειαζόμαστε και οι εντάσεις αυξάνονται.

Διαβάστε ακόμη: Πού πάνε οι φιλίες σου όταν χωρίζεις (από αυτές)

Γιατί όμως είμαστε τόσο θυμωμένοι;

Επειδή ο θυμός μέσα μας είναι μπετοναρισμένος. Και αυτο-δικαιολογούμενος. Νιώθουμε θυμό επειδή μας φέρθηκαν άσχημα ή άδικα οι άλλοι. Ο θυμός μας είναι μια αντίδραση σε δύσκολες εμπειρίες στην καθημερινότητά μας, στο παρελθόν μας ή στον κόσμο γύρω μας. Ή είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε άλλα συναισθήματα όπως (κατα)θλίψη, αδυναμία, αμηχανία ή φόβο. Στην πραγματικότητα, ο θυμός είναι κάτι παραπάνω από δικαιολογημένος μπροστά σε τέτοιες δυσκολίες, αλλά κατά τη δική μου γνώμη, ο θυμός μέσα μας έχει να κάνει με τη συναίνεση.

Η συναίνεση είναι αυτή που μας βαραίνει και μας θυμώνει με τον εαυτό μας και ξεσπάμε στον άλλον που βρίσκεται μπροστά στο φανάρι, μπροστά στην ουρά, μπροστά μας…

Με τις σιωπηλές μας συναινέσεις που συμβαίνουν εν γνώση μας και έπειτα ζητάμε και τα ρέστα από τους άλλους επειδή εμείς υποκύψαμε, κάναμε πίσω, δεν είπαμε “όχι” όταν έπρεπε. Επειδή δεν διαχειριστήκαμε μια δύσκολη κατάσταση και την αφήσαμε να αιωρείται μέχρι να εξαφανιστεί από μόνη της (δεν εξαφανίστηκε). Δεν προστατέψαμε τα συμφέροντά μας, τον εαυτό μας. Δεν υπερασπιστήκαμε τις αξίες μας, δεν κάναμε μία σειρά από χιλιάδες μικροπράγματα για να ατσαλώσουμε τον μικρό-σύμπαν μας από τις αόρατες και ορατές επιθέσεις των άλλων. Δεν σεβαστήκαμε τα όριά μας και επιτρέψαμε στους άλλους να τα καταπατήσουν. Είχαμε υπερβολικές προσδοκίες περιμένοντας να μας επιβεβαιώσει ο σύντροφος, ο εργοδότης, ο φίλος, ότι είμαστε σούπερ επιτυχημένες σε όλα. Και τώρα;
Η συναίνεση είναι αυτή που μας βαραίνει και μας θυμώνει με τον εαυτό μας και ξεσπάμε στον άλλον που βρίσκεται μπροστά στο φανάρι, μπροστά στην ουρά, μπροστά μας… Και θυμώνουμε που είμαστε τόσο θυμωμένοι.

Αλλά πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τον θυμό μας;

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το αίσθημα θυμού αυξάνει την αισιοδοξία, τη δημιουργικότητα, την αποτελεσματική απόδοση— και μάλιστα η έρευνα δείχνει ότι η έκφραση θυμού μπορεί να οδηγήσει σε πιο επιτυχημένες διαπραγματεύσεις, στη ζωή ή στην εργασία. Επομένως, λένε ότι δεν έχει να κάνει με το θυμό, αλλά με το πώς τον ελέγχουμε και τον χρησιμοποιούμε για να δημιουργήσουμε καλοσύνη.

Έχει να κάνει με τη συνειδητοποίηση του γιατί έχουμε θυμό και χρειάζεται σίγουρα καθημερινή άσκηση από μέρους μας: κάθε φορά που θυμώνουμε με τους άλλους πρέπει να αναρωτιόμαστε αν πρωτίστως είμαστε θυμωμένοι με τον εαυτό μας. Εάν η δική μας συναίνεση πυροδότησε το θυμό μέσα μας ή κάτι έξω από εμάς. Αν εμείς επιτρέψαμε να είμαστε αόρατες, αμέτοχες, ανύπαρκτες.

Κάθε φορά που θυμώνουμε με τους άλλους πρέπει να αναρωτιόμαστε αν πρωτίστως είμαστε θυμωμένοι με τον εαυτό μας.

Αν εντοπίσουμε και αναγνωρίσουμε αυτό το σημείο ίσως κατευνάσουμε τον θυμό μας. Και ίσως και οι άλλοι μας αντιμετωπίσουν διαφορετικά. Η διαχωριστική γραμμή που θα μπει από εμάς θα αφήσει έξω όλα όσα μας θυμώνουν. Γιατί ο θυμός γεννιέται από το γεγονός ότι δεν μπορούμε να αντέξουμε, να αντιμετωπίσουμε ή να διαχειριστούμε τις καταστάσεις και τους άλλους. Γεννιέται από την αναγνώριση της μετριότητάς μας. Και ποιος θέλει τους μέτριους; Κανείς.