Μια διαφήμιση αθλητικών ειδών προβλήθηκε πριν λίγα 24ωρα στον αττικό ουρανό, με φόντο την Ακρόπολη. Οι εικόνες που απεικονίζουν drone show γνωστής εταιρείας αθλητικών ειδών πάνω από την Ακρόπολη έκανε τον γύρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και πυροδότησε έντονες αντιδράσεις, με πολλούς να μιλούν για προσβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς και την απόλυτη εμπορευματοποίησή της.

Διαβάστε ακόμη: Ανοίγουν τις πόρτες τους δωρεάν: Ποια μουσεία σας περιμένουν

Για το ζήτημα, μάλιστα, οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού καταθέτουν εντός της ημέρας μήνυση κατά παντός υπευθύνου για παραβίαση της αρχαιολογικής νομοθεσίας, όπως ανακοινώθηκε το πρωί της Παρασκευής.

Η κατακραυγή δεν άργησε να πάρει θεσμική μορφή. Η Δέσποινα Κουτσούμπα, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, ανάρτησε στα κοινωνικά δίκτυα φωτογραφία της διαφήμισης, γράφοντας χαρακτηριστικά:

«Πριν από λίγο εμφανίστηκε αυτή η διαφήμιση μπροστά/πάνω από την Ακρόπολη!
Κάποια αθλητική φίρμα- και δεν ξέρουμε αν έχει πάρει καν άδεια.
Το σύνθημα έχει ήδη δοθεί, ο καθένας μπορεί να χρησιμοποιεί ως φόντο τα μνημεία, ακόμη και τα μνημεία ΟΥΝΕΣΚΟ. Κανένας σεβασμός.

UPD δεν πήραν άδεια από το ΥΠΠΟ! Είπαμε, ο καθένας κάνει ότι θέλει».

Το ερώτημα είναι απλό αλλά καίριο: Μπορεί οποιοσδήποτε να χρησιμοποιεί ως σκηνικό ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς;

Ποιος έδωσε την άδεια που κόστισε μόλις 380 ευρώ;

Σύμφωνα με δημοσιεύματα από ότι φαίνεται η διοίκηση του Ζαππείου Μεγάρου είναι αυτή που παραχώρησε την άδεια σε γνωστή εταιρεία αθλητικών ειδών για διεξαγωγή του drone show.

Όπως προκύπτει από τη σχετική απόφαση που δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια, η εταιρεία κατέθεσε το αίτημα στις 30 Απριλίου και το διοικητικό συμβούλιο της αρμόδιας Επιτροπής Ολυμπίων Κληροδοτημάτων (εποπτεύεται από το υπουργείο Εθνική Οικονομίας και Οικονομικών), αποφάσισε ομόφωνα να εγκριθεί η παραχώρηση 200 τ.μ. εξωτερικού χώρου στο πλάι του Ζαππείου Μεγάρου, στις 15 Μαΐου 2025, για τη διεξαγωγή drone show για λογαριασμό της εταιρίας Essence mediacom σχετικά με την προώθηση προϊόντος της Adidas Hellas, έναντι μισθώματος ύψους μόλις 380 ευρώ.

Όταν η Ακρόπολη γίνεται «σκηνικό»

Δεν είναι η πρώτη φορά που το παγκοσμίου φήμης μνημείο της Ακρόπολης χρησιμοποιείται, νόμιμα ή παράνομα, για εμπορικούς σκοπούς. Κατά καιρούς έχουμε δει φωτογραφίσεις μόδας, οι  οποίες συνοδεύονται συνήθως από πολύ αυστηρές προϋποθέσεις και κατόπιν έγκρισης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ). Όμως η προβολή μηνυμάτων ή διαφημίσεων στον ουρανό, ειδικά όταν αυτά φαίνονται να υπερίπτανται του ίδιου του Παρθενώνα, προκαλεί εύλογη ανησυχία για το πού σταματά η δημιουργικότητα και πού αρχίζει η ασέβεια.

Την ίδια ώρα, εγείρονται ερωτήματα για δύο μέτρα και δύο σταθμά. Μόλις πρόσφατα, το ΚΑΣ φέρεται να αρνήθηκε στον καταξιωμένο σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο την άδεια να πραγματοποιήσει γυρίσματα για τη νέα του ταινία στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης. Κι ενώ ο διεθνώς βραβευμένος δημιουργός αποκλείεται με το αιτιολογικό της προστασίας του μνημείου, μια διαφήμιση αθλητικών ειδών φαίνεται να προβάλλεται ανενόχλητη, χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί αν υπήρξε η παραμικρή θεσμική έγκριση.

@theculturemuse Stumbled on this in #athens tonight #drone #droneshow #adidas #greece #ellas #ellinikotiktok #foryoupage❤️❤️ #fyp ♬ Light in the Dark – Violin Sky

Το αιώνιο δίλημμα: Προστασία ή προβολή;

Η υπόθεση ξανανοίγει τη συζήτηση για το πώς, πότε και από ποιον μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ελληνικά μνημεία για σκοπούς προβολής. Από τη μία, είναι θεμιτό να προστατεύεται με αυστηρότητα η πολιτιστική μας κληρονομιά, ειδικά όταν πρόκειται για παγκόσμια σύμβολα όπως η Ακρόπολη. Από την άλλη, δεν λείπουν οι φωνές που υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα χάνει σημαντικές ευκαιρίες διεθνούς προβολής και τουριστικού ενδιαφέροντος, όταν κλείνει την πόρτα σε επιλεγμένες και υψηλής ποιότητας συνεργασίες, όπως η περίπτωση του Λάνθιμου.

Αν αποδειχθεί ότι η διαφήμιση έγινε χωρίς σχετική άδεια, θα πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση των κανόνων που διέπουν τη χρήση αρχαιολογικών χώρων. Αν όμως υπήρξε άδεια, τότε το βάρος πέφτει στους θεσμούς: Ποιος ενέκρινε μια τέτοια ενέργεια; Με ποιο σκεπτικό;

Προβολή ή προσβολή;

Η προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς μπορεί να είναι ευκαιρία αλλά και παγίδα. Στην εποχή του θεάματος, όλα φαίνεται να επιτρέπονται στο όνομα της καινοτομίας και του μάρκετινγκ. Όμως ο σεβασμός σε σύμβολα που ξεπερνούν τα όρια μιας χώρας, είναι θέμα πολιτισμού και αρχών.

Το ζήτημα δεν είναι αν μια διαφήμιση μπορεί να φανεί «εντυπωσιακή» ή «πρωτοποριακή». Το ερώτημα είναι αν αξίζει να θυσιάζουμε την ιστορία και την πολιτιστική μας ταυτότητα στον βωμό της εμπορικότητας. Και όταν η Ακρόπολη, το κατ’ εξοχήν σύμβολο του δυτικού πολιτισμού, επιστρατεύεται ως διαφημιστικό εργαλείο χωρίς ξεκάθαρους κανόνες, τότε ίσως πράγματι «κανένας σεβασμός» να μην είναι απλώς μια αγανακτισμένη φράση, αλλά μια θλιβερή διαπίστωση.