Η Nicole Kidman στην τελετή των Kering Women in Motion Awards στις Κάννες, δεν έκανε απλώς άλλη μία συγκινητική ομιλία. Έστειλε μια ηχηρή υπενθύμιση πως, παρά τα βήματα προόδου, η γυναίκα στον κινηματογράφο (και όχι μόνο) εξακολουθεί να παλεύει για το αυτονόητο: την ορατότητα, τη φωνή, την ουσία.

Διαβάστε ακόμη: Η δύναμη να φοράς τα διαμάντια σου, ξανά

«Πρέπει να δώσουμε στις γυναίκες καλύτερους ρόλους, ειδικά καθώς μεγαλώνουν. Οπότε γράψτε τους, σας παρακαλώ» είπε από σκηνής, βάζοντας το δάχτυλο στην πληγή ενός συστήματος που παραμένει ασυγκίνητο απέναντι στη γυναικεία “ώριμη” ηλικία.

Η Nicole Kidman δεν μίλησε μόνο ως σταρ. Μίλησε ως γυναίκα σε έναν κόσμο που συστηματικά ξεχνά να της δώσει φωνή, βάθος, εξέλιξη, χώρο. Οι γυναίκες πάνω από τα 40, όχι απλώς στα σενάρια αλλά και στην κοινωνία, εξαφανίζονται. Γίνονται “μητέρες”, “σύζυγοι”, “πρώην”, “υποστηρικτικοί ρόλοι”. Δεν πρωταγωνιστούν. Δεν γράφονται ιστορίες για αυτές. Δεν τους δίνεται λόγος να λάμψουν.

Και όμως, είναι εδώ. Με ταλέντο, εμπειρία, άποψη, δύναμη. Το απέδειξαν, το αποδεικνύουν καθημερινά, και ναι, φέρνουν και έσοδα, όπως είπε η Kidman. Δεν είναι φιλανθρωπία να εκπροσωπούν την τέχνη, είναι ρεαλισμός. Και είναι αδικία, όχι αβλεψία, το ότι δεν γίνεται ήδη.

Ας το παραδεχτούμε: η εκπροσώπηση των μεγαλύτερων γυναικών στον κινηματογράφο και σε κάθε αφήγηση, από τις τις σειρές μέχρι τα διαφημιστικά, είναι ακόμα τρομακτικά ελλιπής. Και όσο δεν δίνεται χώρος επειδή δεν είναι “φρέσκες”, “νέες” ή “αντικείμενα του πόθου”, τόσο διαιωνίζεται ένα σύστημα που θεωρεί τις γυναίκες αναλώσιμες μετά την πρώτη πράξη.

Η ιστορία της γυναικείας χειραφέτησης ήταν πάντα ένας αγώνας απέναντι στη σιωπή και τη λήθη. Από τις σουφραζέτες του 19ου αιώνα που διεκδίκησαν το δικαίωμα ψήφου μέχρι τις γυναίκες του ‘60 και του ‘70 που φώναξαν για ισότητα στην εργασία, την οικογένεια, το σώμα, κάθε δεκαετία μάς υπενθύμιζε ότι τίποτα δεν κατακτάται χωρίς πίεση. Χωρίς διεκδίκηση. Χωρίς θυσίες.

Στο σινεμά, η απουσία γυναικείων ρόλων με υπόσταση δεν είναι τυχαία. Είναι πολιτική πράξη. Για δεκαετίες, οι γυναίκες υπήρχαν στα σενάρια ως σύζυγοι, μητέρες, ερωμένες. Όχι ως υποκείμενα αλλά ως αντικείμενα της ανδρικής ματιάς.

Η “γυναίκα με φωνή” θεωρούνταν επικίνδυνη. Η “γυναίκα με δύναμη” ήταν στη σφαίρα του φανταστικού.

Και όμως, κάθε εποχή είχε τις επαναστάτριές της. Από την Katharine Hepburn και την Ingrid Bergman που τόλμησαν να ξεφύγουν από τα καθιερωμένα, μέχρι τις σύγχρονες δημιουργούς όπως η Greta Gerwig, η Chloé Zhao, η Sofia Coppola ή η Julia Ducournau, που επιμένουν να γράφουν, να σκηνοθετούν, να δείχνουν έναν κόσμο που δεν χωρά στα στερεότυπα.

Η Nicole Kidman, με τη δημόσια παρέμβασή της, συνεχίζει αυτήν την αλυσίδα αντίστασης. Μιλά για τις γυναίκες που μεγαλώνουν και περιθωριοποιούνται. Για τις ηθοποιούς που παύουν να είναι bankable μετά τα 40. Για τις ιστορίες που δεν γράφονται ποτέ, γιατί κανείς δεν τις θεωρεί “αρκετά εμπορικές”. Και θυμίζει: είμαστε εδώ και μπορούμε να σας αποφέρουμε έσοδα.

Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη ταλέντου ή ενδιαφέροντος. Είναι η έλλειψη βούλησης. Είναι ότι ο κόσμος, του θεάματος ειδικά, φοβάται να δει τη γυναίκα όπως πραγματικά είναι: πολύπλευρη, ατελής, δυνατή, πληγωμένη, γερασμένη.

Η Kidman αυτοπροσδιορίζεται ως “εργάτρια μέλισσα”. Είναι μια μεταφορά που αξίζει να κρατήσουμε. Γιατί η αλλαγή δεν έρχεται μόνο με τα μεγάλα λόγια. Έρχεται με τη συνεχή, αθόρυβη, καθημερινή εργασία. Με τις μικρές νίκες που ενώνονται σε μια συλλογική πρόοδο. Όμως η αλλαγή δεν μπορεί να έρθει από λίγες φωνές. Χρειάζεται όλοι, δημιουργοί, θεατές, πολίτες, να απαιτήσουμε περισσότερες γυναίκες πίσω από τις κάμερες, περισσότερες σύνθετες ηρωίδες μπροστά απ’ αυτές. Περισσότερες ιστορίες που λέγονται από γυναίκες, για τις γυναίκες, χωρίς να λογοκρίνονται από τον φακό της πατριαρχίας.

Γιατί, όπως έδειξε και η ιστορία της χειραφέτησης τίποτα δεν αλλάζει αν δεν το απαιτήσεις.
Και τώρα είναι η στιγμή να απαιτήσουμε. Όχι απλώς καλύτερους ρόλους. Αλλά έναν καλύτερο κόσμο.

Photo credit: Getty Images