Κατερίνα Βρανά: Ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές συμβαίνει κάτι αστείο
Με το αφοπλιστικό της χιούμορ και την ειλικρίνεια που πάντα τη χαρακτηρίζει, η Κατερίνα Βρανά μιλά για τη ζωή μετά την αναπηρία, για τη σκηνή, το σώμα, τη μόδα, τα στερεότυπα και την περίοδο. Γιατί ναι, τίποτα δεν είναι ταμπού όταν μιλά η Κατερίνα.
Η Κατερίνα Βρανά επιστρέφει στη σκηνή πιο λαμπερή, πιο αληθινή και, όπως πάντα, πιο αφοπλιστικά αστεία από ποτέ. Με αφορμή τη νέα της παράσταση VRANARAMA Nights, γεμάτη πούπουλα, παγιέτες, μουσική και καλεσμένους, μιλήσαμε μαζί της για τη ζωή, το σώμα, τη δύναμη του χιούμορ και όλα όσα κάνουν την ίδια και το κοινό να γελούν δυνατά, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές.
Η πορεία της μοιάζει με σενάριο ταινίας που θα μπορούσε να είχε γράψει η ίδια. Ξεκίνησε την καριέρα της στο Λονδίνο, όπου σπούδασε υποκριτική και άρχισε να ασχολείται με τη stand-up κωμωδία. Η αγάπη της για το θέατρο και το χιούμορ την οδήγησε γρήγορα στις διεθνείς σκηνές, όπου καθιερώθηκε με την ικανότητά της να συνδυάζει το ελληνικό φιλότιμο με το βρετανικό φλέγμα. Σταδιακά έγινε μία από τις πιο αναγνωρίσιμες Ελληνίδες κωμικούς, με παραστάσεις σε φεστιβάλ κωμωδίας ανά τον κόσμο.
Το 2016, κατά τη διάρκεια περιοδείας στη Μαλαισία, η ζωή της άλλαξε ριζικά όταν έπαθε σηψαιμία. Πέρασε μήνες στην εντατική και χρειάστηκε να μάθει τα πάντα από την αρχή, από το πώς να μιλά μέχρι το πώς να περπατά. Όμως το χιούμορ της την έσωσε και τη σώζει από τα δύσκολα και της έδωσε τη δύναμη να σταθεί ξανά στη σκηνή. Όπως λέει η ίδια, «το χιούμορ μου είναι σαν το σπαγγέτι: χορταστικό και λίγο σαχλό».

Σήμερα, με τις παραστάσεις της, μετατρέπει την αναπηρία σε δύναμη, την αδυναμία σε γέλιο και τη ζωή σε παράσταση. Με την αμεσότητά της, δεν διστάζει να μιλήσει για όσα πολλοί αποφεύγουν: για τη σεξουαλικότητα, για την περίοδο, για το σώμα, για τα στερεότυπα. «Αν μπορούσα, θα καταργούσα όλα τα έμφυλα στερεότυπα», λέει χωρίς δεύτερη σκέψη. Και όταν τη ρωτήσαμε ποιο είναι το πιο δύσκολο πράγμα στη ζωή ενός ατόμου με αναπηρία, απαντά με την ευθύτητα που τη χαρακτηρίζει: «Οι ράμπες που δεν υπάρχουν».
Η ιστορία της Κατερίνας Βρανά δεν είναι απλώς μια αφήγηση επιβίωσης αλλά ένα μάθημα αυτοσαρκασμού, αντοχής και αισιοδοξίας. Μια απόδειξη ότι το χιούμορ μπορεί να είναι και πράξη θάρρους. Γιατί, όπως αποδεικνύει κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή, όταν γελάς με τη ζωή, σημαίνει ότι έχεις νικήσει.

Κατερίνα, δύσκολη η καθημερινότητα στην Ελλάδα;
Τραγική. Υπάρχουν χώροι για παραστάσεις που έχουν σκηνή χωρίς ράμπα, ή καμαρίνια χωρίς τουαλέτα. Τρία θέατρα μού είχαν υποσχεθεί ότι “θα βάλουν ράμπα”, ακόμα περιμένω. Και τελικά ματαιώθηκε η παράσταση γιατί ήταν πολύ ακριβό να βάλουν ράμπα στο θέατρο.
Επίσης, σε πολλά εστιατόρια ή μπαρ δεν υπάρχουν προσβάσιμες τουαλέτες. Και οι περισσότερες είναι… διακοσμητικές.
Τι λένε οι γιατροί για την πορεία της υγείας σου;
Συγκρατημένη αισιοδοξία. Κάνω φυσικοθεραπείες, λογοθεραπείες, ό,τι μπορώ. Έχω δει βελτίωση, η όρασή μου π.χ. έχει φτιάξει λίγο. Πάντως ό,τι κι αν συμβαίνει, το ρίχνω στην αρρώστια μου. (γέλια)
Πώς νιώθεις σήμερα;
Καλά! Εντάξει, τα γόνατά μου παραπονιούνται λίγο, αλλά ποιος δεν έχει κάτι; Δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να “μεγαλώσει”, όσο κι αν μου το θυμίζει. Τα 40 είναι τα νέα 20, και τα 50 τα νέα 30. Αυτό κρατάμε και προχωράμε!
Σε έχει κάνει πιο θαρραλέα ή πιο ειλικρινή η εμπειρία της υγείας σου;
Πολύ πιο ειλικρινή. Θέλω να είμαι ανοιχτή, να μη κρύβομαι πίσω από το δάχτυλό μου. Μερικές φορές ίσως το παρακάνω, δεν χρειάζεται, ας πούμε, να ξέρει το κοινό αν έχω περίοδο! Αλλά μου βγαίνει αυθόρμητα και το μοιράζομαι.
Πιστεύεις ότι το παρακάνεις μερικές φορές;
Ναι. Αλλά δεν είμαι σίγουρη αν το μετανιώνω πάντα. Για ό,τι σου συμβαίνει πρέπει να μιλάς, για το απαλύνεις, να το φωτίσεις.

Υπάρχει κάποιο μικρό, καθημερινό επίτευγμα που σε κάνει να γελάς από ικανοποίηση ότι τα κατάφερες και σήμερα;
Ναι! Όταν πηγαίνω σε κάποιο άλλο μέρος και πρέπει να κοιμηθώ σε μονό κρεβάτι, και καταφέρνω να στρίψω στον ύπνο μου χωρίς να πέσω κάτω. Εκεί χαίρομαι πάντα, είναι επιτυχία.
Η πιο συχνή ερώτηση; Αν μπορώ να κάνω σεξ. Ναι, μπορώ.
Πώς αντιμετωπίζεις την πίεση να φαίνεσαι καλά στα social ή πάνω στη σκηνή, ενώ η αποκατάσταση για σένα είναι μια καθημερινή μάχη;
Δεν νιώθω πίεση. Αν δεν είμαι καλά, το λέω. Στη σκηνή, πάντως, νιώθω υπέροχα, είναι η καλύτερη φάση μου.
Θυμάσαι μια στιγμή ή μια ατάκα που σε έσωσε από μια δύσκολη κατάσταση;
Πάρα πολλές! Εδώ και οχτώ χρόνια, σχεδόν κάθε μέρα κάτι συμβαίνει που με κάνει να γελάω. Ακόμα και στις πιο δύσκολες φάσεις. Για παράδειγμα, κάποτε παραλίγο να πεθάνω σε μια πόλη που λέγεται… Μαλαισία! Ε, όποτε το θυμάμαι, μου φτιάχνει το κέφι.
Και φυσικά υπάρχει κι εκείνη η ατάκα από την παράστασή μου: «Αν με δείτε στον δρόμο, μην σκεφτείτε “η καημένη κοπέλα”, σκεφτείτε “η καημένη μουνάρα”». Τώρα περνάνε αυτοκίνητα και μου φωνάζουν «Έλα ρε καημένη μουνάρα!», και είναι υπέροχο. (γέλια)
Αν το χιούμορ σου ήταν… φαγητό, τι θα ήταν;
Μάλλον κάτι σε μακαρονάδα, σπαγγέτι συγκεκριμένα. Είναι χορταστικό αλλά και λίγο σαχλό, όπως πρέπει να είναι το καλό χιούμορ. Θέλει να το ρουφήξεις, όπως το μακαρόνι.
Το super power μου; Ότι μπορώ να φοράω πολύ ψηλά τακούνια χωρίς να πονάω!
Αν η αναπηρία σου είχε χαρίσει μια σούπερ δύναμη, ποια θα ήταν;
Ότι μπορώ να φοράω πολύ ψηλά τακούνια, δωδεκάποντα, χωρίς να πονάω! Είναι υπέροχο.
Ποιο είναι το πιο περίεργο ή αστείο σχόλιο που έχεις δεχτεί για τη σεξουαλικότητά σου;
Το πιο συνηθισμένο είναι η ερώτηση “Μπορείς να κάνεις σεξ;” Θέλω να τους πω «ευχαριστώ για το ενδιαφέρον, ναι, μπορώ!»
Αν μπορούσα, θα καταργούσα όλα τα έμφυλα στερεότυπα.
Πιστεύεις ότι οι ανάπηροι άντρες και γυναίκες βιώνουν διαφορετικά την αναπηρία;
Όχι. Οι άντρες θεωρείται ότι “πρέπει” να είναι δυνατοί, να δουλεύουν, να φροντίζουν την οικογένεια. Αν κάποιος ανάπηρος δεν μπορεί πια να δουλέψει, θεωρείται ότι “έπαψε να είναι άντρας”. Από την άλλη, οι γυναίκες “πρέπει” να είναι φροντισμένες, όμορφες, περιποιημένες. Αν έχεις αναπηρία ή αρρώστια, θεωρείσαι λιγότερο γυναίκα. Αν μπορούσα θα καταργούσα όλα τα έμφυλα στερεότυπα.
Αν μιλούσες στην Κατερίνα Βρανά μιας άλλης εποχής, τι θα της έλεγες;
Ένα πράγμα: “Κάνε κολονοσκόπηση”. Το ήξερα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, αλλά το ανέβαλα. Και να ‘μαστε! Τουλάχιστον μπορώ να λέω με το χέρι στην καρδιά ότι είμαι αυτοδημιούργητη ανάπηρη, δεν το έκανε άλλος, το έκανα μόνη μου! (γέλια).
Φοράς συχνά λεοπάρ. Ποια είναι η σχέση σου με τη μόδα;
Είμαι υπέρ του προσωπικού στιλ. Δεν ακολουθώ τις τάσεις, εκτός αν τύχει να με βολεύουν. Όμως το λεοπάρ και τα κρόσσια είναι διαχρονικά.

Το πρώτο πράγμα που κάνεις όταν ξυπνάς;
Πάω στην τουαλέτα! (γέλια). Αυτό δεν κάνουν όλοι;
Και το τελευταίο πριν κοιμηθείς;
Πάλι το ίδιο! Αλλά πριν με πάρει ο ύπνος, ακούω audiobooks, συνήθως ακούω τρία την εβδομάδα. Επειδή η όρασή μου είναι αρκετά μειωμένη, προτιμώ να ακούω. Η ακοή μου είναι εξαιρετική.
Ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο που σου άρεσε;
Ένα χιουμοριστικό αγγλικό μυθιστόρημα για μια κοπέλα που είναι επιστήμονας… νεραϊδών! Είχε πολύ πλάκα και με ταξίδεψε στην Αγγλία. Ήταν το Emily Wilde’s Encyclopaedia of Faeries της Heather Fawcett (2023). Πρόκειται για ένα χιουμοριστικό fantasy μυθιστόρημα με έντονα βρετανικό ύφος, που αφηγείται την ιστορία της Emily Wilde, μιας εκκεντρικής και κοινωνικά αδέξιας ακαδημαϊκού που ταξιδεύει σ’ ένα παγωμένο χωριό για να μελετήσει νεράιδες. Το βιβλίο συνδυάζει χιούμορ, μαγεία, ακαδημαϊκή σάτιρα και ρομαντισμό, θυμίζοντας το ύφος της Jane Austen αλλά με παραμυθένια ανατροπή. Έχει γνωρίσει μεγάλη επιτυχία και θεωρείται feel-good fantasy. Λατρεύω τα καλογραμμένα “ελαφριά” βιβλία, δεν χρειάζεται όλα να είναι βαριά για να αξίζουν.
Ο καλύτερος τρόπος να ξοδέψεις 20 ευρώ;
Σε ένα νόστιμο σάντουιτς και σε καλά ακουστικά. Τα δύο αγαπημένα μου πράγματα! Γενικά μου αρέσουν τα φαγητά on the go. Ό,τι μπορείς να μεταφέρεις στη τσάντα σου και να το φας χωρίς μαχαιροπήρουνα.
Τι θα βρούμε στο ψυγείο σου αν το ανοίξουμε τώρα;
Μένω με τη μητέρα μου και αυτό σημαίνει και του… πουλιού το γάλα! Από σουτζουκάκια μέχρι ντολμαδάκια. Φρούτα, λαχανικά, σάλτσες, μουστάρδα, μαγιονέζα. Και φυσικά ψωμί, βούτυρο και αβγά, αυτά μωρέ τα βασικά.
Το καλύτερο δώρο που σου χάρισαν…
Σκουλαρίκια.
Ένα πράγμα που δεν αποχωρίζεσαι ποτέ…
Τα σκουλαρίκια!

Μίλησε μας για τη νέα σου παράσταση που ξεκινά στις 6 Νοεμβρίου.
Είναι βραδιές γεμάτες καλεσμένους, μουσική, πούπουλα, παγιέτες, λάμψη και φαντασμαγορία! Κάθε βράδυ θα έχει και μια έκπληξη. Από τις 6 Νοεμβρίου θα βρίσκομαι στο Shamone Club στο Γκάζι. Στόχος είναι οι VRANARAMA Nights να λειτουργήσουν ως μια γιορτή αισιοδοξίας, αυτοσαρκασμού και θετικής ενέργειας, όπου όλοι γελούν, τραγουδούν, ίσως χορεύουν και σίγουρα φεύγουν πιο λαμπεροί απ’ όταν πήγαν.



