O θάνατος της υπογραφής
Αλήθεια, πότε υπογράψατε τελευταία φορά χειρογράφως; Ή, καλύτερα, πότε γράψατε κάτι, γιατί το τέλος της υπογραφής θα ακολουθήσει κι αυτό της γραφής;
Όμορφη, άσχημη, καλλιγραφική, νευρική, θεατρινίστικη όπως αυτή του Trump, ένας απλός σταυρός… Η υπογραφή του καθενός μας αποτελεί τη συμπύκνωση της προσωπικότητας και της αισθητικής του μερικές φορές και της ψυχικής του κατάστασης.
Διαβάστε ακόμη: Ο τέλειος άνδρας
Κάτι πολύ σημαδιακό παρακολουθούμε αδιάφοροι να εξελίσσεται στις μέρες μας: η τέχνη της γραφής που γεννήθηκε στη Μεσοποταμία ανάμεσα στο 4.000 – 3.000 π.Χ., μια τέχνη που κράτησε περίπου 5.500 χρόνια, πεθαίνει λίαν προσεχώς στις μέρες μας. Ο θάνατος της υπογραφής μας όμως θα προηγηθεί.
Διαβάστε ακόμη: Eπιδείξεις μόδας: The show must go on
Η υπογραφή μας ήταν κάποτε μια σφραγίδα ατομικότητας, αντιπροσώπευε εμάς, όποτε έμπαινε σε μια επιστολή, σε ένα συμβόλαιο, σε μια επιταγή, στην κάρτα που συνόδευε ένα μπουκέτο λουλούδια, στο τέλος της φορολογικής μας δήλωσης. Αυτή η συμβολική τελετή έχει αντικατασταθεί σήμερα ηλεκτρονικά από κρυπτογραφημένους κλειδάριθμους. Οι επιταγές εξαφανίζονται, τα λουλούδια παραγγέλνονται και πληρώνονται ηλεκτρονικά, σε ό,τι παραλαμβάνουμε ηλεκτρονικά υπογράφουμε, χειρόγραφα μεν, πλην όμως ηλεκτρονικά σε μια οθόνη.
Θα έχετε παρατηρήσει πως όλοι μας δυσκολευόμαστε να γράφουμε σήμερα, ακόμη και λίγες σειρές – έχουμε ξεσυνηθίσει-, ακόμη και αυτοί που βιώσαμε την επανάληψη της γραφής μιας φράσης ή ενός κειμένου, ως σχολική τιμωρία. Κλασική τιμωρία: “θα μου γράψεις 50 φορές τη φράση «δεν θα ξανακάνω…»”.
Σκεφτείτε ένα νέο παιδί: συνεχίζει να γράφει ακόμη μέχρι να τελειώσει το λύκειο. Αργότερα δεν θα χρειαστεί να το ξανακάνει ποτέ στη ζωή του, εκτός κι αν γίνει ποδοσφαιριστής (προς το παρόν) ή Ιάπωνας καλλιγράφος που εξασκεί την τέχνη της γραφής, ως καλλιτεχνική έκφραση όμως. Τα υπόλοιπα δεν θα ξαναγράψουν ποτέ, απλώς θα πληκτρολογούν. Ζούμε όντως ιστορικές στιγμές!
Στη χώρα μας οι πρώτες υπογραφές σε έργα τέχνης και χρηστικά αντικείμενα “έπεσαν” πριν από 2.700 χρόνια. Το όνομα ενός γλύπτη, του Νάξιου Ευθυκαρτίδη, βρίσκεται στη βάση ενός αγάλματος από τη Δήλο – αξιολογήθηκε πως είναι του 7ου αιώνα π.Χ.. Συμφωνούν και οι επιστήμονες του Μουσείου Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου που βρίσκεται στην Πλάκα.
Στη συλλογή του μουσείου υπάρχουν λίγα ενυπόγραφα έργα: ένας σφραγιδόλιθος από αμέθυστο με την υπογραφή “ΣΟΛΩΝ”, ένας μελανόμορφος αμφορέας με την υπογραφή “ΝΙΚΟΣΘΕΝΕΣ ΕΠΟΙΕΣΕΝ”. Πολύ πιθανόν σύντομα την υπογραφή ενός ζωγράφου να την υποκαταστήσει ένας QR code, που θα εγγυάται ταυτόχρονα και τη γνησιότητα του έργου.
“Το γνήσιον της υπογραφής”: μια ιεροτελεστία που απαιτούσε παρουσία μαρτύρων, αστυνομικών ή συμβολαιογράφων,
θα γίνει μια ακόμη ανάμνηση, όπως και η εικόνα του Donald Trump να υπογράφειβαρύγδουπα,
πλην όμως εντελώς συμβολικά, διατάγματα, συνθήκες ειρήνης και τις πράξεις επιβολής δασμών. Νομίζω μάλιστα πως τη “βλέπω” την εικόνα: ο Trump να προσπαθεί να υπογράψει τη συνθήκη ειρήνης που σίγουρα θα του αποφέρει το πολυπόθητο Νόμπελ Ειρήνης, με μια χαλασμένη πένα, να ζητάει μια άλλη και 50 άνθρωποι να ψάχνονται και να μη βρίσκουν ούτε απλό στυλό!
Προσωπικά θα μου λείψουν πολύ συναισθηματικά τα στυλό BIC, που μετατρέπονταν και σε υπέροχα φυσοκάλαμα στο σχολείο, τα “πολυτελή” στυλό Parker με το αθόρυβο ανοιγόκλεισμα και οι κατάμαυρες πένες Meisterstück της Montblanc, η Rolls Royce των εργαλείων γραφής.
Creative: Ανδρέας Κωστόπουλος

Σάντυ Τσαντάκη
Χαριτωμένη Βόντα