Η χθεσινή βραδιά στη Νέα Υόρκη αποτέλεσε σημείο καμπής για τον κόσμο της τέχνης. Στην καρδιά του Μανχάταν, ο οίκος Sotheby’s διοργάνωσε μία από τις πιο πολυαναμενόμενες δημοπρασίες της χρονιάς, όπου το πορτρέτο «Portrait of Elisabeth Lederer» του Gustav Klimt έκλεψε την παράσταση. Το έργο άλλαξε ιδιοκτήτη έναντι του εξωφρενικού ποσού των 236,4 εκατομμυρίων δολαρίων, καθιστώντας τον πίνακα το ακριβότερο έργο μοντέρνας τέχνης που έχει δημοπρατηθεί μέχρι σήμερα.

Διαβάστε ακόμη: Ποιος πίνακας της Frida Kahlo αναμένεται να σπάσει ρεκόρ;

Ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε την περίοδο 1914–1916 και μέχρι πρόσφατα ανήκε στον Leonard A. Lauder, εμβληματική μορφή στον χώρο της συλλογής τέχνης του 20ού αιώνα και κληρονόμο της Estée Lauder. Για δεκαετίες κοσμούσε την τραπεζαρία του διαμερίσματός του στη Νέα Υόρκη, προτού ενταχθεί στη δημοπρασία «Leonard A. Lauder, Collector», η οποία πραγματοποιήθηκε στο νέο, εντυπωσιακό κτίριο του Sotheby’s στη Madison Avenue.

Διαβάστε ακόμη: Ποιος θα αποκτήσει την κληρονομιά αξίας 350 εκατομμυρίων ευρώ του Leonard Lauder

Στο έργο απεικονίζεται η Elisabeth Lederer, κόρη του βιομήχανου August Lederer και της Serena Lederer, σημαντικών υποστηρικτών του Klimt στη Βιέννη. Η νεαρή γυναίκα εικονίζεται σε φυσικό μέγεθος, τυλιγμένη σε ένα λευκό, κινέζικης έμπνευσης ράσο, με φόντο γεμάτο ασιατικά μοτίβα. Πρόκειται για χαρακτηριστικό παράδειγμα της ύστερης περιόδου του αυστριακού καλλιτέχνη, που συνδυάζει τον εξωτισμό με την επιμελημένη διακοσμητικότητα και το λεπτό ψυχογραφικό στοιχείο.

Η ιστορία του πίνακα

Πίσω όμως από την εκθαμβωτική αισθητική, ο πίνακας κουβαλά ένα ταραχώδες παρελθόν. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου λεηλατήθηκε από τους Ναζί και παραλίγο να καταστραφεί σε πυρκαγιά, πριν επιστραφεί τελικά στον αδελφό της Elisabeth, Erich Lederer, το 1948. Η ίδια η Elisabeth φέρεται να διέδωσε, μέσα στα χρόνια της Κατοχής, τον ισχυρισμό ότι ήταν παιδί του Klimt, μια αφήγηση που, σύμφωνα με πηγές, την προστάτευσε από τον εκτοπισμό λόγω της εβραϊκής της καταγωγής.

Μετά τον πόλεμο, ο πίνακας παρέμεινε στην οικογένεια Lederer μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980, οπότε και πουλήθηκε σε έμπορο τέχνης. Το 1985 εντάχθηκε στη συλλογή Lauder, ενώ κατά καιρούς δανειζόταν σε μεγάλα μουσεία, όπως το MoMA, η Neue Galerie και η National Gallery of Canada, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να τον δει από κοντά.

Η χθεσινή δημοπρασία ξεκίνησε στα 130 εκατομμύρια δολάρια και εξελίχθηκε σε ένα θεαματικό «μπρα-ντε-φερ» διάρκειας περίπου είκοσι λεπτών ανάμεσα σε έξι πλειοδότες. Ο νικητής, ανώνυμος, μέσω τηλεφώνου, επικράτησε με την τελική προσφορά των 236,4 εκατομμυρίων δολαρίων μαζί με τα fees.

Πέρα από το ιστορικό αυτό ρεκόρ, δύο ακόμη έργα του Klimt, το «Blumenwiese» και το «Waldabhang bei Unterach am Attersee», ξεπέρασαν αντίστοιχα τα 86 και 70,8 εκατομμύρια δολάρια. Συνολικά, η βραδιά του Klimt άγγιξε τα 390 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η πλήρης δημοπρασία της συλλογής Lauder έφτασε τα 528 εκατομμύρια. Η Helena Newman, παγκόσμια πρόεδρος του Sotheby’s, μίλησε για «βραδιά που έγραψε ιστορία», σημειώνοντας ότι ο Klimt είναι ένας από τους ελάχιστους καλλιτέχνες των οποίων «η μαγεία παραμένει ταυτόχρονα βαθιά και παγκόσμια»

Η χθεσινή πώληση επιβεβαιώνει ότι ορισμένοι καλλιτέχνες, όπως ο Klimt και ο Picasso, έχουν πλέον αποκτήσει τον χαρακτήρα «πολιτιστικού αποθέματος», το οποίο λειτουργεί ταυτόχρονα ως επενδυτικό καταφύγιο σε εποχές οικονομικής αβεβαιότητας. Η Helena Newman του Sotheby’s χαρακτήρισε τη βραδιά «ιστορική», τονίζοντας ότι η γοητεία του Klimt παραμένει διαχρονική και παγκόσμια.