Ποια ήταν η πρώτη influencer στην ιστορία;

Πριν από τη Naomi Campbell και την Kate Moss, και πολύ πριν την Kim Κardashian και την Kendall Jenner, υπήρχε η Marie Vernet, η οποία θεωρείται ίσως η πρώτη influencer. Γεννημένη το 1825 και με καταγωγή από το Clermont-Ferrand, η Vernet ξεκίνησε να εργάζεται ως πωλήτρια στο πολυτελές κατάστημα υφασμάτων Gagelin στο Παρίσι. Εκεί γνώρισε τον Άγγλο υπάλληλο Charles Frederick Worth. Η γνωριμία τους πυροδότησε μια αλυσιδωτή αντίδραση, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.

Δείτε ακόμη: Γιατί φοράμε καπέλο; Η ιστορία πίσω από το πιο εμβληματικό αξεσουάρ 

Όντας ακόμη υπάλληλος στο Gagelin, ο Charles Frederick Worth ξεκίνησε να σχεδιάζει ρούχα για τη σύζυγό του, ώστε να τα φορά στη δουλειά και να τα παρουσιάζει στις πελάτισσες. Έτσι γεννήθηκε το concept του μοντέλου: η Marie Vernet περιφερόταν στους διαδρόμους του καταστήματος φορώντας τις δημιουργίες, σηματοδοτώντας το τέλος των ξύλινων μανεκέν, των άκαμπτων προτομών και των δισδιάστατων αποτυπώσεων στις σελίδες των εφημερίδων.

Photo credit: Public domain, via Wikimedia Commons

Το ζευγάρι παντρεύτηκε το 1851 και απέκτησε δύο γιους, ενώ το 1858 ίδρυσε τον πρώτο οίκο υψηλής ραπτικής, το Maison Worth. Εκεί ο Worth αποφάσισε να παρουσιάζει τέσσερις συλλογές τον χρόνο, εφευρίσκοντας έτσι τις περίφημες «σεζόν» των επιδείξεων μόδας όπως τις ξέρουμε σήμερα. Άνοιξη-καλοκαίρι, φθινόπωρο-χειμώνας — τα θεμέλια της Εβδομάδας Μόδας είχαν ήδη τεθεί, με την Marie να είναι ένα από τα μοντέλα που φορούσαν τις δημιουργίες.

Το μυστικό της επιτυχίας

Η σχέση ανάμεσα στον σχεδιαστή και τις πελάτισσές του εξελίχθηκε χάρη στις καινοτομίες των Worth. Αντί να ανταποκρίνεται σε μεμονωμένες παραγγελίες και να μπαίνει στη χρονοβόρα διαδικασία της επιλογής υφάσματος και των πρόβων, όπως ήταν η συνήθης πρακτική έως τότε, ο Charles Frederick είχε τη λαμπρή ιδέα να ξεκινήσει την έννοια των “συλλογών”, δηλαδή γραμμών που σχεδιάζονταν από τη αρχή της σεζόν των οποίων τα μόνα χρώματα και το μέγεθος μπορούσαν να αλλάξουν. Με λίγα λόγια, ενώ η πελάτισσα παρέμενε βασίλισσα, ο σχεδιαστής δεν ήταν πια απλός εκτελεστής, και η μόδα αναδείχθηκε σε μορφή τέχνης.

Δημιουργία του οίκου Worth, 1886 (photo credit: @charles_frederick_worth/Instagram)

Σε συνέντευξή του ο Charles Frederick Worth δήλωνε: «Η επινόησή μου είναι το μυστικό της επιτυχίας μου. Δεν θέλω οι άνθρωποι να επινοούν μόνοι τους· αν το έκαναν, θα έχανα τη μισή μου δουλειά». Η σύζυγός του Marie έδειχνε το μέτωπό του και έλεγε: “Εκεί, ξέρεις, βρίσκεται το μυστικό της επιτυχίας του!”». Ο γιος τους Jean-Philippe περιγράφει τη δυναμική των γονιών του στα απομνημονεύματά του: «Στην αρχή [η Marie] ήταν η έμπνευση του πατέρα μου και στο τέλος η διασημότητα του καταστήματος. Καμία πελάτισσα δεν τη μεταχειρίστηκε ποτέ σαν “προμηθεύτρια”· πολλές, γοητευμένες από τη χάρη και τη γοητεία της, προσποιούνταν ότι ήταν φίλες της».

Δείτε ακόμη: Gianni Versace: Η ιστορία γράφτηκε με 24 παραμάνες και μία σφαίρα 

Η influencer των royals

Η Marie Vernet ξεκίνησε ως μία ικανή πωλήτρια, αλλά εξελίχθηκε στην πρώτη influencer, χωρίς τη βοήθεια καμίας σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας. Όχι μόνο παρουσίαζε τις δημιουργίες του συζύγου της στην πασαρέλα αλλά τις φορούσε και σε κοινωνικές εκδηλώσεις, όπου η αριστοκρατία συναντούσε διανοούμενους και καλλιτέχνες. Η πρώτη της fan ήταν η αυτοκράτειρα Ευγενία, την οποία γνώρισε μέσω της φίλης της Pauline von Metternich, αυστροουγγρικής αριστοκράτισσας και συζύγου του Αυστριακού πρέσβη στη Γαλλία. Η αυτοκράτειρα Ευγενία, σύζυγος του Ναπολέοντα, είδε στον Worth τα πολυτελή υλικά που ταίριαζαν στην αυτοκρατορική της γκαρνταρόμπα, και τον έκανε αποκλειστικό προμηθευτή της. Η γκαρνταρόμπα της Ευγενίας σύντομα προσέλκυσε το ενδιαφέρον κομψών γυναικών από αυλές σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο. Μεταξύ των πιστών πελατισσών του Worth ήταν η Σίσσυ, αυτοκράτειρα της Αυστρίας, η Κόμισσα Greffulhe, η Ελισάβετ της Βαυαρίας, βασίλισσα των Βέλγων, η Ρωσίδα πριγκίπισσα Bariatinsky, η Ιταλίδα βασίλισσα Marguerite de Savoie, και η μεγάλη σταρ, η Sarah Bernhardt.

Η Marie Vernet αποσύρθηκε σταδιακά από τη δημόσια ζωή από το 1865, λόγω προβλημάτων υγείας. Συνέχισε να διοικεί τον οίκο Maison Worth μετά τον θάνατο του συζύγου της το 1895, και πέθανε η ίδια τρία χρόνια αργότερα. Ο οίκος συνέχισε να λειτουργεί μέχρι το 1956, χάρη στους γιους και τους απογόνους τους, οι οποίοι ανέπτυξαν επιχειρήσεις έτοιμων ρούχων και αρωμάτων με την ίδια επωνυμία. Μάλιστα, μέχρι τις 7 Σεπτεμβρίου 2025, το Petit Palais αφιερώνει μια έκθεση στην πλούσια καριέρα του πατέρα της υψηλής ραπτικής.

Photo credit: ThêtaBlackhole, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons