Φουστανέλα: Από το πεδίο της μάχης στην πασαρέλα

Η παραδοσιακή στολή των πολεμιστών του 1821, δεν αποτέλεσε μόνο το σύμβολο του ελληνικού αγώνα για την ελευθερία, αλλά και πηγή έμπνευσης για πολλούς Έλληνες και ξένους σχεδιαστές μόδας. Η φουστανέλα, η φέρμελη και τα τσαρούχια, ενσωματώθηκαν σε συλλογές ρούχων με διάφορες μορφές, σχήματα και χρώματα, συνδέοντας την ελληνική παράδοση με τη σύγχρονη αισθητική.

Δείτε ακόμη: Όταν η μόδα απογειώνεται: Από τον Τσεκλένη στον Jacquemus

Από τον Jean Paul Gaultier στον McQueen

Ο Jean Paul Gaultier έχει εκφράσει πολλάκις την αγάπη του για την Ελλάδα μέσα από τις κολεξιόν του. Η Couture συλλογή Άνοιξη-Καλοκαίρι 2006 αλλά και η Ready-to-Wear συλλογή 2010 ήταν γεμάτες με αναφορές στην ελληνική παράδοση, δίνοντας ένα σύγχρονο look στην φουστανέλα, στο σακάκι και στο καπέλο των Eυζώνων.

Βασισμένη στην ελληνική παράδοση ήταν και η συλλογή Cruise ’22 του Dior, που παρουσιάστηκε στο Καλλιμάρμαρο τον Ιούνιο του 2021. Η δημιουργική διευθύντρια του οίκου, Maria Grazia Chuiri, αποφάσισε να αναδημιουργήσει το εμβληματικό bar jacket, που σχεδίασε ο Christian Dior το 1947, στολίζοντάς το με κεντήματα από την παραδοσιακή φέρμελη, το κεντητό σακάκι των Eυζώνων. Επί 7 μήνες, η δημιουργική ομάδα συναντούσε Έλληνες δημιουργούς, από το Άργος μέχρι το Σουφλί, για να προετοιμάσει τη συλλογή της. Το εγχείρημα καταγράφηκε σε ντοκιμαντέρ της της βραβευμένης σκηνοθέτριας Μαριάννας Οικονόμου.

Όταν ο Giambattista Valli σχεδίαζε την ανοιξιάτικη συλλογή 2005 ως δημιουργικός διευθυντής του Emanuel Ungaro, έγραφε στις σημειώσεις του ότι πρόκειται για μία ωδή στα ελληνικά νησιά. Το opening look της Natasha Poly με λευκή φούστα με πολλές πιέτες, ήταν μία σαφής αναφορά στην ελληνική φουστανέλα.

Στην πασαρέλα κατα καιρούς έχουν εμφανιστεί και άλλες λευκές φούστες και φουστάνια με πολλαπλές πτυχώσεις, χωρίς απαραίτητα οι σχεδιαστές τους να αναφέρουν σαφώς ότι εμπνεύστηκαν από την ελληνική φουστανέλα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είδαμε στη συλλογή του οίκου Isabel Marant για την Άνοιξη – Φθινόπωρο 2015 καθώς και στη Resort συλλογή 2023 του οίκου McQueen.

Η 200η επέτειος

Το 2021 ήταν μία κομβική χρονιά. Με αφορμή τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση πολλοί σχεδιαστές και brands δημιούργησαν σύγχρονες συλλογές εμπνευσμένες από τις φορεσιές του 1821.

H συλλογή του lifestyle brand Zeus + Δione ενσωμάτωσε στοιχεία της φουστανέλας και του ντουλαμά σε σύγχρονα φορέματα, μέσα από την κοσμοπολίτικη αισθητική του καλλιτεχνικού διευθυντή Μarios Schwab.

Το ελληνικό brand Nevro παρουσίασε τη συλλογή “Thourios”, από το ομώνυμο ποίημα του Ρήγα Φεραίου, με το οποίο καλούσε τους συμπατριώτες του να εξεγερθούν ενάντια στους Τούρκους. Η limited συλλογή της σχεδιάστριας Eλεάννας Ταμπούρη περιελάμβανε μεταξύ άλλων, τη φούστα “Fustanella”, με 400 πιέτες από ύφασμα ποπλίνας και το στρατιωτικό τζάκετ “Εύζωνες”, εμπνευσμένο από το μπλε ντουλαμά που φορούν οι Εύζωνες.

Το ελληνικό luxury brand Ancient Kallos εμπνεύστηκε την capsule συλλογή Bouboulina από τη γυναίκα- σύμβολο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Η παραδοσιακή φορεσιά της με το χαρακτηριστικό λευκό ντεκολτέ και την έμφαση στη μέση, το παραδοσιακό “Phareo” καπέλο με το κόκκινο χρώμα, η “Foustanela” σε γυναικεία έκδοση και το γιλέκο “Fermeli” είναι μερικά από τα κομμάτια της συλλογής.

Για την 200η επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης, το brand Callista εμπνεύστηκε και δημιούργησε το 1821 Pouch. Η δημιουργική διευθύντρια Ελβίρα Παναγιωτοπούλου χρησιμοποίησε ένα κόκκινο ανάποδο φέσι σαν βάση και το στόλισε με δερμάτινη φουστανέλα και φούντες του τσαρουχιού.

Ο πολυτελής οίκος μόδας Hermès απέτισε το δικό του φόρο τιμής στην Ελληνική Επανάσταση, παρουσιάζοντας ένα ολομέταξο limited edition μαντίλι που είχε γραμμένη τη λέξη «Ελευθερία», σε σχέδιο του Έλληνα ζωγράφου Ηλία Καφούρου.

Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο οίκος βασιζόταν στην Eλληνική Eπανάσταση. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 η Γαλλοελληνίδα σχεδιάστρια Julie Abadie σχεδίασε φουλάρια που απεικόνιζαν έφιππους πολεμιστές του 1821, τα οποία κυκλοφόρησαν σε περιορισμένο αριθμό.

Στο πλαίσιο της επετείου των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, η Mary Katrantzou συνεργάστηκε με την Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας και σχεδίασε γραβάτες και φουλάρια που θα δίνονταν ως δώρα σε εθιμοτυπικές εκδηλώσεις της Προέδρου, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Δείτε ακόμη: Νίκος Εγγονόπουλος: Όταν η ποίηση συνάντησε τη μόδα 

Τα τσαρούχια

Τα τσαρούχια, με την ιδιαίτερη φούντα τους, έχουν επίσης εμπνεύσει σχεδιαστές να δημιουργήσουν μοντέρνα παπούτσια. Στην ανδρική συλλογή του οίκου Comme des Garçons για το Φθινόπωρο-Χειμώνα 2025 με τον αντιστρατιωτικό σύνθημα “To Hell With War”, η Rei Kawakubo παρουσίασε τη σύγχρονη εκδοχή του παραδοσιακού ελληνικού τσαρουχιού. Η στρατιωτική αρβύλα παρουσιάστηκε με τη μύτη στραμμένη προς τα πάνω σε γωνία 90 μοιρών. Το μήνυμα ήταν σαφές: ο δρόμος του πολέμου δεν οδηγεί πουθενά.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by COMME des GARÇONS (@commedesgarcons)

Photo credits: Ancient Kallos, Nevro, McQueen