Μια καρέκλα που φιλοξενεί μπλούζες, παντελόνια, ζακέτες και ρούχα «μιας φοράς» δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Αντίθετα, είναι μια από τις πιο διαδεδομένες μικρές “παραβιάσεις” της τάξης μέσα στο σπίτι. Όλοι, κάποια στιγμή, έχουμε μια τέτοια καρέκλα, μια ιδιότυπη ενδιάμεση ζώνη ανάμεσα στην ντουλάπα και το καλάθι των απλύτων. Τι σημαίνει όμως αυτή η συνήθεια από ψυχολογικής πλευράς;

Η τέχνη της αναβλητικότητας

Η στοίβα με ρούχα στην καρέκλα μπορεί να θεωρηθεί ένδειξη αναβλητικότητας, όχι όμως της παθολογικής μορφής της, αλλά της καθημερινής, πρακτικής αναβλητικότητας που υιοθετούμε όλοι όταν βάζουμε σε προτεραιότητα άλλες ανάγκες. Όπως εξηγούν οι ψυχολόγοι, ο εγκέφαλός μας έχει την τάση να αποφεύγει εργασίες που θεωρεί βαρετές ή μη άμεσης σημασίας, όπως το δίπλωμα ή το κρέμασμα ρούχων. Έτσι, το μυαλό επιλέγει να «παρκάρει» την υποχρέωση, τοποθετώντας τα ρούχα σε μια καρέκλα αντί να τα τακτοποιήσει.

Η καρέκλα ως “ζώνη ουδέτερης ευθύνης”

Τα ρούχα που καταλήγουν εκεί δεν είναι εντελώς καθαρά, ώστε να επιστρέψουν στη ντουλάπα, ούτε όμως και εντελώς λερωμένα ώστε να πάνε για πλύσιμο. Η καρέκλα γίνεται έτσι ένας «χώρος διαμεσολάβησης», ένας τρόπος να θέσουμε τους δικούς μας κανόνες στο τι σημαίνει καθαρό, χρηστικό, ή προσωρινό. Είναι μια απόπειρα ελέγχου του χάους με τους δικούς μας όρους. Όπως λένε οι ειδικοί, είναι μια μικρή πράξη αυτονομίας μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο οικιακούς κανόνες.

Ανοχή στο χάος = ψυχική ευελιξία;

Σύμφωνα με την ψυχολογία της προσωπικότητας, όσοι ανέχονται (και επιλέγουν) ένα λιγότερο οργανωμένο περιβάλλον, δείχνουν συχνά μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα και ευελιξία. Δεν είναι απαραίτητα ακατάστατοι, αλλά δεν νιώθουν την ανάγκη του απόλυτου ελέγχου. Μια στοίβα ρούχα δεν τους προκαλεί άγχος, ούτε ντροπή. Είναι απλώς μέρος της καθημερινής «ροής», και το γεγονός ότι δεν ενοχλούνται από την ύπαρξή της δείχνει μια υγιή, λειτουργική ανοχή στην ατέλεια.

Μικρές τελετουργίες ελέγχου

Τοποθετώντας τα ρούχα σε συγκεκριμένο σημείο, στην αγαπημένη καρέκλα, στην άκρη του κρεβατιού ή σε ένα έπιπλο, δημιουργούμε μια αίσθηση τελετουργίας. Σε περιόδους πίεσης ή έλλειψης ελέγχου, τέτοιες μικρές επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές μάς προσφέρουν μια αίσθηση ασφάλειας και προβλεψιμότητας. Δεν είναι τυχαίο ότι η συνήθεια αυτή αυξάνεται σε περιόδους στρες, όπως εξεταστικές, απαιτητικά deadlines ή δύσκολες φάσεις της ζωής.

Η συναισθηματική αξία των ρούχων

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ρούχα στην καρέκλα μπορεί να «κουβαλούν» συναισθήματα. Μια μπλούζα που φορέθηκε σε μια ωραία βραδιά, ένα παντελόνι που αγαπάμε αλλά δεν θέλουμε να φθαρεί. Το να τα αφήνουμε «σε εκκρεμότητα» είναι μερικές φορές ένας τρόπος να μην αποχωριστούμε ακόμη το συναίσθημα που συνδέεται με αυτά.

Η καρέκλα των ρούχων δεν είναι (μόνο) ακαταστασία

Αν ανήκετε στους ανθρώπους που στοιβάζουν τα ρούχα τους σε μια καρέκλα, μην ανησυχείτε. Δεν είστε τεμπέληδες ή απρόσεκτοι. Αντίθετα, μπορεί να είστε απλώς πολυάσχολοι, με ανεκτικότητα στην ατέλεια, και με ανάγκη να επιβάλλετε μικρές δόσεις προσωπικού ελέγχου στον χώρο σας. Η ψυχολογία δεν καταδικάζει αυτή τη συνήθεια, αρκεί να μη γίνει συστηματική αποφυγή που επιβαρύνει την καθημερινότητά σας.

Αν όμως δείτε την καρέκλα να «εξαφανίζεται» κάτω από ρούχα για εβδομάδες, ίσως είναι μια καλή στιγμή να αναρωτηθείτε: «Τι αναβάλλω στ’ αλήθεια;» – και όχι απλώς να τακτοποιήσετε, αλλά να φροντίσετε και την ψυχική σας τάξη.

Photo credit: Istock