Κάθε καλοκαίρι, οι φωτογραφίες διάσημων γυναικών με μαγιό κατακλύζουν το διαδίκτυο και τα social media. Τα likes πολλαπλασιάζονται, τα σχόλια φουντώνουν, τα σώματα αναλύονται, τα μπικίνι αντιγράφονται. Μα τι είναι αυτό που μας ωθεί, ακόμα κι αν δεν το παραδεχόμαστε, να παρατηρούμε με τόσο ενδιαφέρον τις διασημότητες στις καλοκαιρινές τους στιγμές; Γιατί χανόμαστε στο feed με εικόνες όπως της Dua Lipa, που ποζάρει με λεοπάρ μαγιό στην ακροθαλασσιά, ή της JLo, που ανεβάζει φωτογραφίες από σκάφος στην Ισπανία φορώντας μπικίνι και συγκεντρώνει εκατομμύρια προβολές; Η απάντηση δεν είναι απλή, εξηγεί η ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Βίβιαν Γρίβα.

Η ανάγκη για πρότυπα και φαντασίωση

Οι διασημότητες λειτουργούν σαν προβολές  ενός ιδανικού εαυτού. Όταν τις βλέπετε σε στιγμές χαλάρωσης, ευτυχίας ή αυτοπεποίθησης, ενισχύεται η φαντασίωση πως κι εσείς μπορείτε, ή πρέπει, να μοιάσετε σε αυτές. Το καλοκαίρι, και ειδικά το μαγιό, γίνεται σύμβολο ελευθερίας, απενοχοποιημένης ομορφιάς και προσωπικής αυτονομίας. Μελέτες δείχνουν ότι οι φωτογραφίες διασημοτήτων με μαγιό ενεργοποιούν στον εγκέφαλο τις ίδιες περιοχές με εκείνες της φαντασιακής ταύτισης και του κοινωνικού ανταγωνισμού.

Όσο άλλοι παλεύουν να χωρέσουν λίγες μέρες διακοπών μέσα στο γεμάτο τους πρόγραμμα, η Dua Lipa έχει ήδη βρει τους δικούς της ρυθμούς. Μακριά από σκηνές και στούντιο, αφήνεται στον ήλιο και τη θάλασσα και ποζάρει με το λεοπάρ μαγιό της και όλοι παρακολουθούμε. Γιατί μέσα από τη δική της χαλάρωση, ζείτε κι εσείς, έστω και για λίγο, μια εξιδανικευμένη καλοκαιρινή εμπειρία.

Το σώμα ως «κοινωνικό μήνυμα»

Στην ψυχολογία του σώματος, το πώς προβάλλουμε τον εαυτό μας και το πώς προβάλλονται οι διάσημοι, έχει ισχυρό συμβολικό φορτίο. Το σώμα με μαγιό γίνεται μήνυμα. Μήνυμα φυσικής κατάστασης, νεότητας, σεξουαλικότητας, ή ακόμα και κοινωνικής ισχύος. Το μαγιό της JLo είναι δήλωση: «είμαι εδώ, είμαι δυνατή, είμαι επιθυμητή». Σε πρόσφατες φωτογραφίες της, που κοινοποιήθηκαν στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram, η τραγουδίστρια εμφανίζεται πάνω σε σκάφος, φορώντας ένα λεοπάρ μπικίνι που φωνάζει «καλοκαίρι». Και το κοινό, φυσικά, ανταποκρίνεται είτε με θαυμασμό, είτε με σύγκριση, είτε με μια ανομολόγητη δόση φθόνου.

Ο μηχανισμός της σύγκρισης

Σύμφωνα με τη θεωρία της κοινωνικής σύγκρισης του Festinger, έχουμε την τάση να αξιολογούμε τον εαυτό μας συγκρίνοντάς τον με άλλους. Οι διάσημες γυναίκες με μαγιό είναι μια διαρκής υπενθύμιση του «πώς θα έπρεπε» να δείχνουμε ή να ζούμε το καλοκαίρι μας. Αυτός ο μηχανισμός λειτουργεί είτε μας κινητοποιεί, είτε μας προκαλεί άγχος και αίσθημα ανεπάρκειας. Κι όμως, συνεχίζουμε να καταναλώνουμε αυτές τις εικόνες, γιατί λειτουργούν και ως «παράθυρο» σε έναν διαφορετικό, πιο λαμπερό κόσμο.

Η θετική και αρνητική επίδραση των social media

Από ψυχολογικής άποψης, η επαφή με τέτοιες εικόνες μπορεί να έχει διττό αποτέλεσμα. Από τη μία, μας προσφέρει ένα αίσθημα αισθητικής απόλαυσης, έμπνευσης ή ευχαρίστησης, ειδικά όταν οι εικόνες συνδυάζονται με φυσικό φως, θάλασσα και ανεμελιά. Από την άλλη, πολλές γυναίκες νιώθουν πίεση να ανταποκριθούν σε πρότυπα που, συχνά, είναι αποτέλεσμα φίλτρων, επεξεργασίας ή επαγγελματικής φωτογράφισης. Η υπερπροβολή «τέλειων σωμάτων» σε ανεπιτήδευτες στιγμές κάνει το «κανονικό» να μοιάζει ανεπαρκές.

Τι σημαίνει αυτό για εσάς;

Το ενδιαφέρον σας να δείτε την επόμενη ανάρτηση κάποιας διάσημης με μαγιό δεν είναι επιπολαιότητα. Είναι έκφραση μιας βαθύτερης ψυχολογικής λειτουργίας: της ανάγκης να ανήκετε, να εμπνευστείτε, να συγκριθείτε, να ελπίσετε. Το καλοκαίρι, άλλωστε, ήταν πάντα εποχή «αποκάλυψης», όχι μόνο του σώματος, αλλά και του εαυτού.

Το ζητούμενο δεν είναι να αποστρέψετε το βλέμμα σας από τις εικόνες αυτές, αλλά να τις καταναλώνετε με συνείδηση. Να θυμάστε ότι πίσω από κάθε πόζα, κρύβεται μια στρατηγική προβολής. Και πίσω από κάθε σας βλέμμα, υπάρχει ένα πολύτιμο κομμάτι του εσωτερικού σας κόσμου, που αξίζει να το παρατηρήσετε όχι μόνο μπροστά στην οθόνη, αλλά και στον καθρέφτη.

Photo credit: Getty images