Οι Γάλλοι την ονομάζουν “joie de vivre”, που κατά λέξη σημαίνει η χαρά του να ζεις. Στα ελληνικά δίνουμε διάφορους ορισμούς, όπως η χαρά της ζωής, η απόλαυση της καθημερινότητας κλπ. Όμως, πέρα από τους ορισμούς, η ουσία παραμένει η ίδια. Ο τρόπος που σκεφτόμαστε και αυτά που κάνουμε έχουν τη δύναμη να κάνουν πιο έντονες τις καλύτερες στιγμές της ζωής μας, ακόμα και να τις κάνουν να διαρκέσουν περισσότερο.

“Για να βρει κανείς χαρά στη ζωή του, θα πρέπει να είναι ‘ανοιχτός’ προς αυτήν την προοπτική”, τονίζει ο δρ. Fred B. Bryant, κοινωνικός ψυχολόγος του Πανεπιστημίου Loyola του Chicago. Απλό στη σύλληψη, όμως δύσκολο στην εκτέλεση. Η αξία του να εκτιμούμε τις θετικές εμπειρίες μοιάζει προφανής, σχεδόν αυτονόητη. Παρόλα αυτά ελάχιστοι άνθρωποι μοιάζουν να κατέχουν αυτήν την ικανότητα.

Μπορείτε να διαβάσετε επίσης: Η δύναμη του αυθορμητισμού είναι το μυστικό της ευτυχίας;

Ο λόγος είναι απλός: είμαστε πολυάσχολοι και έχουμε πολλά στο μυαλό μας. Θα έρθουν κι άλλες καλές εκπλήξεις, λέμε στον εαυτό μας, προς το παρόν όμως ας φύγω γρήγορα για τη δουλειά, για να μην πέσω στην κίνηση. Υπό το βάρος των καθημερινών ευθυνών και υποχρεώσεων, τείνουμε αντανακλαστικά σχεδόν να βάζουμε στην άκρη τα μικρά, αυθόρμητα γεγονότα που μπορούν να συμβούν ανά πάσα στιγμή, και που αν το επιτρέπαμε στον εαυτό μας, θα μπορούσαν να μας γεμίσουν με βαθύ αίσθημα χαράς, ικανοποίησης, ακόμα και να επηρεάσουν θετικά τόσο την ψυχική, όσο και την σωματική υγεία μας.

Η χαρά έχει σχέση με τη νοητική απόλαυση

Για περισσότερα από 20 χρόνια, ο Δρ. Bryant εργάζεται πάνω στην έννοια που ο ίδιος ορίζει ως «νοητική απόλαυση» (mindful savoring): όλα όσα σκεφτόμαστε και κάνουμε, προκειμένου να βιώσουμε πιο έντονα ή/και για περισσότερο χρόνο τα θετικά μας συναισθήματα. “Όλοι γνωρίζουμε τέτοιους ανθρώπους”, αναφέρει χαρακτηριστικά. “Είναι η ψυχή του πάρτυ, και είναι οι πρώτοι που σκεφτόμαστε να μιλήσουμε όταν θέλουμε να μοιραστούμε κάτι καλό που μας συνέβη. Ποιο είναι, άραγε, το χάρισμά τους;”. Μέσα από τις μελέτες του σε διάφορες κουλτούρες και κοινωνίες όλα αυτά τα χρόνια, ο Δρ. Bryant κατέληξε πως αυτό το “χάρισμα” τείνει να κάνει πιο συχνά την εμφάνισή του στις γυναίκες από ό,τι τους άνδρες.

“Η ‘νοητική απόλαυση’ δεν έχει σχέση μόνο με το συναίσθημα ευεξίας μας, σημειώνει ο Δρ. Bryant, αλλά μπορεί να βελτιώσει ακόμα και τα επίπεδα της σωματικής μας υγεία”. Σχετικές έρευνες δείχνουν πως άτομα με πιο αισιόδοξη στάση ζωής απέναντι στο γεγονός πως γερνάνε, αναρρώνουν πιο γρήγορα από διάφορες ασθένειες και ζουν περισσότερο –7 ½ χρόνια κατά μέσο όρο, σύμφωνα με εκτεταμένη έρευνα του Πανεπιστημίου Yale-, σε σχέση με άτομα που έχουν πιο αρνητική στάση. Επίσης, σε ένα τεστ που σχεδίασε ο δρ. Bryant, το οποίο μετρούσε την ικανότητα για “νοητική απόλαυση”, τα άτομα που σημείωσαν υψηλά σκορ ανέφεραν λιγότερες ασθένειες.

Χαρά και τύχη

Είναι αυτονόητο πως για τον καθένα είναι πιο εύκολο να εκτιμήσει τα καλά όταν η τύχη είναι με το μέρος του. Όμως, όταν κανείς βιώνει κάποια ασθένεια, βρίσκεται κάτω από έντονο στρες, ή όταν τον έχει χτυπήσει οικογενειακή ή άλλη τραγωδία, τότε είναι ακόμα πιο σημαντικό το να απολαμβάνει τα μικρά θετικά γεγονότα της καθημερινότητας. Η ευτυχία διευρύνει τις προοπτικές μας και μας βοηθάει να βρούμε τρόπους για να αντιμετωπίσουμε τις αντιξοότητες. Άσχημα πράγματα θα συμβούν, αυτά δεν μπορεί κανείς να τα αποφύγει. Όμως, αν γνωρίζουμε τον τρόπο, μπορούμε να κυνηγήσουμε τη χαρά, και να την κάνουμε να διαρκέσει.

Ο δεκάλογος της χαράς

Ο παρακάτω δεκάλογος μας υποδεικνύει τρόπους για να ανακαλύψουμε μικροχαρές μέσα στις στιγμές της καθημερινότητας.

1. Τα θετικά συναισθήματα

Σας είπε καλό λόγο ο διευθυντής σας; Πείτε το στο σύζυγό σας ή στην κολλητή σας. Στείλτε ένα e-mail με μια αστεία φάτσα στους φίλους σας, αν το νιώσετε την ώρα που είστε στη δουλειά. Το να μοιράζεστε χαρούμενες στιγμές και αναμνήσεις με άλλους –ακόμα και η αναμονή μέχρι να μοιραστείτε την σκέψη σας- είναι ένας από τους πλέον δυνατούς και αποτελεσματικούς τρόπους για να νιώσετε περισσότερο χαρούμενοι για πιο πολύ ώρα.

2. Αναμνήσεις και χαρά

Πάρτε με το μυαλό σας ‘φωτογραφίες’ στιγμών που αξίζουν τον κόπο, τις οποίες μπορείτε να επαναφέρετε στη μνήμη σας αργότερα,  συγκεκριμένα, έντονα γεγονότα, και κυρίως τα σημεία που σας έκαναν να νοιώσετε χαρά. Εκείνο το πολύχρωμο κασκόλ, είναι το αγαπημένο σας επειδή είναι ζεστό και βολικό, ή επειδή η μυρωδιά του σας φέρνει στη μνήμη τις υπέροχες χειμερινές διακοπές με τον καλό σας; Αποφύγετε μόνο να υπ1εραναλύετε, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να χάσετε τη μαγεία της στιγμής.

3. Συγχαρητήρια σε εσάς

Δεν είναι εγωιστικό να νοιώσετε υπερηφάνεια για τον εαυτό σας αν καταφέρατε κάτι σημαντικό, μετά από πολύ και σκληρή δουλειά. Μετά από έναν ολόκληρο χρόνο ιδρώτα στο γυμναστήριο, φτάσετε επιτέλους στα επιθυμητά σας κιλά. Έχετε κάθε λόγο να πανηγυρίσετε την επιτυχία σας –και να την μοιραστείτε με άλλους. Αυτό, όμως, δεν είναι εύκολο για τον καθένα. Πολλοί δυσκολεύονται να συγχαρούν τον εαυτό τους για μια επιτυχία τους, θεωρώντας πως δεν πρέπει να αυτοεπαινούνται ή πως έτσι επαναπαύονται στις δάφνες τους. Αν και είναι όντως λεπτή η γραμμή που χωρίζει το δικαιολογημένο αυτοέπαινο από την ξεδιάντροπη αυτοπροβολή, μην ανησυχείτε. Θα το καταλάβετε ενστικτωδώς, αν την πλησιάσετε.

4. Οι αισθήσεις σας

Δοκιμάζετε μια λαχταριστή κουταλιά από το αγαπημένο σας γλυκό, ή μυρίζετε το αγαπημένο σας άρωμα. Την επόμενη φορά, ας δοκιμάσετε να το κάνετε με τα μάτια σας κλειστά. Αποκλείοντας κάποια αισθητηριακά ερεθίσματα τη στιγμή που απολαμβάνετε κάποια άλλα, ενισχύετε τη χαρά που σας προσφέρει το θετικό σας βίωμα, κυρίως όταν αυτό είναι σύντομο, όπως η γεύση μιας κουταλιάς γλυκού, ή ένα άρωμα.

5. Οι σωστές συγκρίσεις

Συγκρίνοντας μια δεδομένη στιγμή με καλύτερες καταστάσεις ή συνθήκες, σας κάνει να νοιώθετε ότι υστερείτε. Όταν συγκρίνετε με πιο δυσάρεστα πράγματα, ωστόσο, συμβαίνει το αντίθετο. Κάνετε τη σκέψη πώς τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι χειρότερα, χωρίς φυσικά να το παρακάνετε. Μην ανασύρετε από τη μνήμη σας την εποχή που περάσατε μια άσχημη ασθένεια, ή τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει κάποιος φίλος σας, απλά αναλογιστείτε: δεν είναι τελικά καλύτερη η σημερινή μέρα από ότι υπολογίζατε;

6. Χαρά μέσα από αυτοσυγκέντρωση

Κάποιες φορές είναι αρκετό το να αφήσετε τον εαυτό σας στις διαθέσεις της στιγμής. Όμως άλλες ευχάριστες στιγμές θέλουν αυτοσυγκέντρωση για να τις απολαύσετε στο μάξιμουμ. Η αγαπημένη σας μουσική με ακουστικά σε δωμάτιο με χαμηλό φωτισμό, ένα εξαιρετικό βιβλίο, κατεβάζοντας ακόμα και τα τηλέφωνα, ένα σαββατοκύριακο που θα αφιερώσετε στον αγαπημένο σας χωρίς περισπάσεις.

7. Fake it till you make it

Συχνά αξίζει τον κόπο να χαμογελάσετε, ακόμα και αν δεν το νιώθετε ιδιαίτερα, επειδή έτσι εντείνετε το συναίσθημα της χαράς. Αν θελήσετε να γελάσετε δυνατά στο σινεμά, σε μια αστεία ατάκα, ας το κάνετε. Ας χαμογελάσετε στον εαυτό σας στον καθρέφτη. Ο πιο σίγουρος τρόπος για να σκοτώσετε το συναίσθημα της χαράς, είναι να το καταπιέσετε με οποιονδήποτε τρόπο, ακόμα και αν δεν είναι ιδιαίτερα έντονο.

8. Το κάθε λεπτό μετράει

Κάποια χαρούμενα γεγονότα φεύγουν πολύ γρήγορα –το δείπνο που κανόνισε ο σύζυγός σας για την επέτειο του γάμου σας, ή το πάρτυ – έκπληξη για την προαγωγή σας. Είναι λογικό πως όσο πιο λίγο διαρκούν, τόσο πιο δύσκολο είναι να τα απολαύσετε. Ας βιώσετε, λοιπόν, έντονα την κάθε στιγμή, και ας επιδιώξετε να την απολαμβάνετε ενόσω συμβαίνει.

9. Όχι σε δυσάρεστες σκέψεις

Υπάρχουν αρκετοί πεσσιμιστές στον κόσμο, δεν χρειάζεται να γίνετε ένας από αυτούς. Όταν νιώθετε χαρά να σας πλημμυρίζει, ας της δώσετε χώρο να αναπνεύσει. Αποφύγετε σκέψεις όπως: «Δεν μου αξίζει τόση ευτυχία, τι θα μπορούσε να πάει στραβά, πώς τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι και καλύτερα. Με λίγα λόγια, κάντε συνειδητά την επιλογή να αγκαλιάσετε τη χαρά!

10. Ευχαριστώ

Η «στάση ευγνωμοσύνης» απέναντι στα πράγματα είναι πολύτιμη. Καλό είναι να εντοπίσετε αυτά που σας χαροποιούν, όπως, για παράδειγμα, προσκλήσεις σε πάρτυ και να αναγνωρίσετε τις πηγές αυτής της χαράς. Δεν είναι πάντα απαραίτητο να εκφράζετε με θεατρικότητα ευγνωμοσύνη που ένας φίλος σας κάλεσε σε πάρτυ. Όμως, λέγοντας «ευχαριστώ για την πρόσκληση» ουσιαστικά βαθαίνετε το αίσθημα χαράς που νιώθετε, και ταυτόχρονα το συνειδητοποιείτε περισσότερο.

Photo credit: Getty Images