Νομίζετε ότι η ιταλική μόδα γεννήθηκε το 1951, στη θρυλική Sala Bianca της Φλωρεντίας, όταν ο Giovanni Battista Giorgini παρουσίασε στις πιο ισχυρές αγοραστικές βιτρίνες της Αμερικής τις πρώτες επίσημες δημιουργίες; Η νέα έκθεση Moda in Luce 1925–1955 Alle origini del Made in Italy, που φιλοξενείται έως τις 28 Σεπτεμβρίου την Galleria della Moda e del Costume στο Palazzo Pitti, επιμελείται η Fabiana Giacomotti και προωθεί το Υπουργείο Πολιτισμού, με το Αρχείο Luce Cinecittà σε συνεργασία με τη Gallerie degli Uffizi, έρχεται να ανατρέψει αυτή τη “μονοδιάστατη” αφήγηση και να σας προσκαλέσει να ανακαλύψετε ένα παρελθόν πλουσιότερο, πιο σύνθετο και, τελικά, πιο γοητευτικό.

Διαβάστε ακόμη: 12 εμβληματικές φωτογραφίσεις που καθόρισαν τη μόδα

Στιγμιότυπο από την έκθεση.

Από το μύθο στην πραγματικότητα

Περισσότερα από πενήντα ενδύματα, αξεσουάρ και οπτικοακουστικό υλικό δομούν την εκθεσιακή διαδρομή, σχεδιασμένη να αφηγηθεί πώς η ιταλική μόδα διαμορφώθηκε, ανάμεσα σε υφαντικές καινοτομίες, αισθητική έρευνα, εξαιρετική χειροτεχνία και εμπορικές στρατηγικές, πολύ πριν από τη διάσημη επίδειξη στη Sala Bianca το 1952. Μια αφήγηση που εκτείνεται χρονικά από το 1925 έως το 1955, συνδυάζοντας λιγότερο γνωστά γεγονότα με θρυλικά ονόματα, προσφέροντας μια νέα ματιά στις ρίζες του Made in Italy. Στο κέντρο της έκθεσης βρίσκεται ο εξαιρετικός θησαυρός του Αρχείου Luce, με ένα σημαντικό πυρήνα φωτογραφιών και κινηματογραφικών ταινιών, πολλές από τις οποίες είναι αδημοσίευτες. Τα εκθέματα προέρχονται εν μέρει από εξέχοντα μουσεία (όπως τα Μουσεία Boncompagni Ludovisi, το Παλάτσο Μαδάμα) και εν μέρει από εταιρικά ή ιδιωτικά αρχεία, όπως η Συλλογή Massimo Cantini Parrini, η οποία συμμετέχει με μεγάλο αριθμό αντικειμένων.

Διαβάστε ακόμη: “Worth: Inventing Haute Couture”: Η έκθεση του Petit Palais τιμά τον ιδρυτή της haute couture

Η έκθεση αποδεικνύει ότι η ιταλική μόδα δεν ξεπήδησε ξαφνικά, σαν άλλη Αθηνά από το κεφάλι του Δία, αλλά υπήρξε καρπός μιας μακράς «κύησης». Στο διάστημα 1925–1955, ανάμεσα σε πολέμους, πολιτικές ανατροπές και κοινωνικές αλλαγές, στήθηκε ένα ολόκληρο οικοδόμημα στιλ που σμίλευσε την εθνική ταυτότητα και έθεσε τα θεμέλια για τη μετέπειτα διεθνή επιτυχία. Όπως σημειώνει η Giacomotti, «πρόκειται για μια ταυτότητα που δεν σχεδιάστηκε ποτέ κεντρικά. Χτίστηκε μέσα από χειρονομίες τέχνης, επινοήσεις υφασμάτων, όνειρα κινηματογράφου, μόχθο και φιλοδοξία».

Οι πρώτοι σπόροι μιας εθνικής μόδας

Ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, η οραματίστρια Rosa Genoni ύψωσε τη σημαία μιας μόδας «καθαρά ιταλικής τέχνης», αντλώντας έμπνευση από τον Botticelli και τον Pisanello. Στα χρόνια του Μεσοπολέμου, οι σπόροι αυτοί βλάστησαν: το 1926 η Βενετία φιλοξένησε την πρώτη ιταλο-γαλλική επίδειξη, ενώ το 1935 ιδρύθηκε το Εθνικό Ινστιτούτο Μόδας στο Τορίνο, προωθώντας μια αυθύπαρκτη, «αυτάρκη» ιταλική αισθητική.

Την ίδια εποχή, η Ρώμη, το Μιλάνο και η Φλωρεντία ανέδειξαν οίκους που έγραψαν ιστορία: από τη Ventura, που υπήρξε ίσως ο πρώτος παγκόσμιος οίκος μόδας ήδη από το 1815, μέχρι τη Galenga, τον Mariano Fortuny και τις αδελφές Fontana. Ονόματα που σήμερα ίσως γνωρίζουν πολλοί σήμερα αλλά τότε έντυναν βασίλισσες, ηθοποιούς και την ευρωπαϊκή αριστοκρατία.

Βραδινό γυναικείο φόρεμα Biki Milano, 1936.

Η μόδα ως καθρέφτης πολιτισμού

Μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές της έκθεσης είναι η αναφορά στο περιοδικό Bellezza, που δημιούργησε ο Gio Ponti τη δεκαετία του ’40. Εκείνος τόνιζε πως «το κοστούμι είναι ο ζωντανός καθρέφτης του πολιτισμού» και ζητούσε από τη μόδα να μην περιορίζεται σε “χρώματα και υφάσματα”, αλλά να γίνει πράξη πολιτισμού και ευθύνης. Στην έκθεση θα δείτε πώς η ιδέα αυτή παίρνει σάρκα και οστά μέσα από φορέματα, παπούτσια και αξεσουάρ που μαρτυρούν την ιταλική δημιουργικότητα ακόμη και σε περιόδους στέρησης.

Βιτρίνα από μπουτίκ, 1955 (Αρχείο Vedo / Αρχείο Luce Cinecittà).

Μια βόλτα στο Palazzo Pitti

Περπατώντας στις αίθουσες του Palazzo Pitti, θα συναντήσετε θησαυρούς όπως ένα φόρεμα garden party της δεκαετίας του ’30, δημιουργίες με ρουστίκ υλικά των χρόνων του πολέμου, καθώς και υπογραφές-σύμβολα, όπως οι πρώτες δημιουργίες του Salvatore Ferragamo. Καθένα από τα εκθέματα είναι μια μικρή ιστορία που φωτίζει το πώς η Ιταλία έπλεξε την ταυτότητα της μόδας πολύ πριν το 1951.

Info

Αν αγαπάτε τη μόδα, την ιστορία ή απλώς αναζητάτε ένα ταξίδι που συνδυάζει τέχνη και πολιτισμό, η Φλωρεντία σας περιμένει με μια εμπειρία που φωτίζει το παρελθόν και σας εμπνέει για το μέλλον.

Palazzo Pitti, Φλωρεντία
Έως 28 Σεπτεμβρίου 2025