«Όταν ήρθαμε για πρώτη φορά στο νησί το 1986, ήταν ένα πολύ διαφορετικό μέρος», θυμάται ο Ελληνοαμερικανός Peter Speliopoulos, αναφερόμενος στο εξοχικό σπίτι στην Πάτμο, που μοιράζεται με τον σύζυγό του, Robert Turner. «Τότε δεν υπήρχαν ξέφρενα πάρτι, ούτε μπαρ», λέει. «Ήταν πολύ διακριτικό. Ο κόσμος ήταν ευρωπαϊκός, κομψός με ήρεμο τρόπο. Υπήρχε μια γοητεία σε αυτή την εμπειρία – ένα συναίσθημα σχεδόν θρησκευτικό».

Διαβάστε ακόμη: Χρώμα της Χρονιάς 2026: Οι επιλογές των κορυφαίων εταιριών 

O Speliopoulos, που έκανε τη μετάβασή του από δημιουργικός διευθυντής στον Cerruti και στην Donna Karan, στην κεραμική και τα αντικείμενα για το σπίτι και ο Turner, φιλάνθρωπος με έμφαση στη στήριξη της όπερας, εγκαταστάθηκαν σε ένα σπίτι λίγα βήματα από την κεντρική πλατεία της Χώρας. Τοπόσημο του χωριού το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, το οποίο χτίστηκε το 1088 κοντά στο σπήλαιο όπου λέγεται ότι ο Άγιος Ιωάννης έλαβε τις θεϊκές του αποκαλύψεις – στοιχείο που προσδίδει στο νησί ιδιαίτερη ιστορική και θρησκευτική σημασία.

Ο Speliopoulos και ο Turner ενσωμάτωσαν αυτή την ιστορία σε δύο διασυνδεδεμένα σπίτια που αποκατέστησαν με τον καιρό. Το πρώτο, μια γωνιακή κατοικία του 19ου αιώνα, οδηγεί σε ένα κτίριο του 17ου αιώνα με ένα από τα τελευταία εναπομείναντα βενετσιάνικα παράθυρα της Χώρας. Στη θέση ενός τρίτου σπιτιού, πλέον υπάρχει ένας κρυφός κήπος. «Ήταν», γελάει ο Speliopoulos, «μια δουλειά αγάπης που διήρκεσε 12 χρόνια».

Peter Speliopoulos

Το πρώτο τους ταξίδι το 1986 ήταν μια αυθόρμητη περιπέτεια. «Είπαμε, ας πάμε στην Ελλάδα γιατί είναι η πατρίδα μου – οι παππούδες μου ήταν από την Πελοπόννησο», λέει ο Speliopoulos. «Ταξιδέψαμε με τον φίλο μας [τον διακοσμητή] Tice Alexander, που συνεργαζόταν με τους Αμερικανούς σχεδιαστές Parish-Hadley. Ο Robert είχε δουλέψει δίπλα στη Diana Vreeland στο Costume Institute του Met Museum, και μετά στο Harper’s Bazaar, προτού στραφεί στην εσωτερική διακόσμηση. Αγαπούσε ό,τι ήταν κομψό».

Ο Speliopoulos και ο Turner ένιωσαν αμέσως σαν στο σπίτι τους. Ενοικίαζαν για δέκα χρόνια ένα σπίτι διακοσμημένο από τον Stefanidis. Δεν έψαχναν κάτι μόνιμο, αλλά, όπως λέει ο Speliopoulos, «βοηθούσαμε μια φίλη να βρει σπίτι και πέσαμε πάνω στο Corner House. Δεν ήταν για εκείνη, αλλά μας “μίλησε”». Τότε, ως creative director του Cerruti, μοιράζοντας τον χρόνο του μεταξύ Παρισιού και Νέας Υόρκης, ο Speliopoulos ήξερε πως ήταν η σωστή στιγμή. Την ίδια περίοδο, το διπλανό «Lion House» του 17ου αιώνα βγήκε προς πώληση. Παρά την κατεστραμμένη του κατάσταση, το αγόρασαν χωρίς να το δουν. «Ακούγεται τρελό», λέει ο Speliopoulos, «αλλά το θαυμάζαμε χρόνια. Το βενετσιάνικο παράθυρο φαινόταν από το δρόμο μέσα από έναν γκρεμισμένο τοίχο. Ξέραμε ότι έπρεπε να σωθεί». Έντεκα χρόνια αργότερα, ολοκλήρωσαν την τριάδα με το οικόπεδο του κήπου.

Peter Speliopoulos

Για να υλοποιήσουν το όραμά τους, συνεργάστηκαν με την Katerina Tsigarida, Ελληνίδα αρχιτέκτονα γνωστή για τις αναστηλώσεις στη Χώρα. Τα κτίρια εξελίχθηκαν με σκέψη: το Corner House έγινε κατοικήσιμο σε τρία χρόνια, ενώ το Lion House πήρε άλλα επτά. Παρά το μέγεθος, το Corner House διατηρεί τη σεμνότητα ενός παραδοσιακού πατμιακού σπιτιού. Κατοικούνταν μέχρι τη δεκαετία του ’70 και ήταν εκπληκτικά ανέπαφο. Ένα από τα highlights του είναι αυτό που ο Speliopoulos αποκαλεί το «Ottoman Room» – ένας φιλόξενος χώρος με καναπέ με ριγέ υφάσματα και μαξιλάρια suzani. «Αεράτος το καλοκαίρι, ζεστός τον χειμώνα», λέει. «Ένα cabinet of curiosities, ένας φόρος τιμής στους Πάτμιους». Τα υφάσματα προέρχονται από την Ινδία και την Ελλάδα, τα χαλιά από τον Καύκασο, ενώ η κεραμική περιλαμβάνει έργα του Speliopoulos και κομμάτια από Κύπρο και Κέρκυρα.

Διαβάστε ακόμη: La Salvada: Δείτε τη μυστική ροζ βίλα του Christian Louboutin στην Πορτογαλία 

Το ζευγάρι απέφυγε την υπερβολική αναπαλαίωση. «Δεν θέλαμε να “διορθώσουμε” τα πάντα. Στοχεύαμε σε κάτι ζωντανό και αναπνευστικό – μοναστικό αλλά και οικείο», εξηγεί ο Speliopoulos. «Η αυθεντική μπογιά παραμένει κολλημένη στα παντζούρια και τα ξύλινα κουφώματα, και τα πατώματα φέρουν ακόμη τα σημάδια από αιώνες χρήσης». Ένα παλιό αποθηκευτικό δωμάτιο μετατράπηκε σε κουζίνα, με τις αρχικές ελαιοπράσινες πόρτες και μια μικρή εστία. Στο παράθυρο, κεραμικά της Ελληνίδας καλλιτέχνιδας Eleni Vernadaki. Στον επάνω όροφο, το σαλόνι διατηρεί το ταβάνι του 1905. Κάτω από έναν μπρούτζινο πολυέλαιο, πατμιακά ντιβάνια που βρέθηκαν στο σπίτι είναι ντυμένα με ριγέ γαλλικά υφάσματα της δεκαετίας του ’30, από το Marché aux Puces στο Παρίσι. Ένα μακεδονικό σεντούκι του 19ου αιώνα είναι καλυμμένο με πατμιακές πέτρες, πάνω στις οποίες ο Speliopoulos ζωγράφισε νατουραλιστικά πορτρέτα τύπου Fayum.

Peter Speliopoulos

Το Lion House είναι ένας πιο ευρύχωρος, φωτεινός χώρος. Η τραπεζαρία σε μοναστικό ύφος διατηρεί τα αυθεντικά πλακάκια δαπέδου που επέζησαν του σεισμού του 1953. Ένα αγγλικό τραπέζι φαγητού είναι στρωμένο με δερμάτινα σουπλά, χειροποίητες λινές πετσέτες από την Ούμπρια και γλυπτούς κρίκους για πετσέτες – όλα σχεδιασμένα από τον Speliopoulos. Η κύρια κρεβατοκάμαρα είναι πιο σύγχρονη: ένα χειροποίητο κρεβάτι από τη Νέα Υόρκη ντύνεται με ένα κάλυμμα από τον Μαλίνο σχεδιαστή υφαντών Aboubakar Fofana, μαξιλάρι από το House of Lyria στην Τοσκάνη και ένα χαλί με μπλε ρίγες ειδική παραγγελία από τον Porfirio Gutiérrez της Οαχάκα.

Η μόδα και ο σχεδιασμός διαχέονται σε όλη την ιδιοκτησία, αλλά υπάρχει μια ιδιαίτερη μαγεία όταν περνά κανείς από μια αρχαία πόρτα στη βεράντα και μπαίνει στον κήπο όπου κάποτε στεκόταν το τρίτο σπίτι. «Είναι χτισμένος στο επίπεδο του δεύτερου ορόφου, πάνω στα καλυμμένα ερείπια ενός προϋπάρχοντος σπιτιού», εξηγεί ο Speliopoulos. «Εδώ μαζευόμαστε για ποτό με φίλους, πριν κατεβούμε στο χωριό». Φύτεψαν τον κήπο το 2013 για να «πρασινίσουν» τη γωνία της Χώρας – αρχικά ήταν άγονος, με μόνη παρουσία μια πελώρια φραγκοσυκιά, που σήμερα έχει ξεπεράσει τα 80 χρόνια ζωής. Ελληνικά δέντρα όπως ελιές, λεμονιές και δάφνες μοιράζονται τον χώρο με κυπαρίσσια που προσφέρουν δομή και ιδιωτικότητα. Ο χώρος είναι γεμάτος με δεντρολίβανο, γιασεμί, λεβάντα, μυρτιά και ανθισμένη βουκαμβίλια.

Ο Speliopoulos και ο Turner αποφεύγουν την πολύβουη Πάτμο του Ιουλίου και τον Αυγούστου. Τον Σεπτέμβριο, όταν το νησί αδειάζει από τον κόσμο, θα βρει κανείς τον Speliopoulos συντροφιά με το βιβλίο του κάτω από έναν κέδρο στην παραλία Μονοδένδρι.

Photo credits: Peter Speliopoulos Projects